• 10.9. Grafiklarni chizish  Muhim so`zlar
  • Mustahkamlash uchun savollar




    Download 7,16 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet300/308
    Sana30.05.2024
    Hajmi7,16 Mb.
    #257687
    1   ...   296   297   298   299   300   301   302   303   ...   308
    Bog'liq
    Информатика

     Mustahkamlash uchun savollar. 
    1.
    Simplify operatorining vazifasi nima ? 
    2.
    Mapleda berilgan amalda qavslarni ochish uchun qaysi operatordan 
    foydalanamiz ? 
    3.
    Factor operatori qanday amalni bajaradi ? 
    4.
    Combine operatori qanday amalni bajaradi ? 
    5.
    Sub() operatori qanday amalni bajaradi ? 
    6.
    Funksiya qanday aniqlanadi ? 
    7.
    Mapleda kvadrat tenglamani yechib ko`rsating ? 
    8.
    Tenglamalar sistemasini yechib mapleda yechib bo`ladimi ? 
    9.
    Solve nima vazifani bajaradi ? 
    10.
    Mapleda tengsizlikni yechishga misol keltiring ?
    10.9.
     
    Grafiklarni chizish 

    Muhim so`zlar:
    grafik, Plot, Plot3D, dekart koordinata, uch o`lcovli 
    koordinata, funksiya, vektor.


    Bilib olasiz: Mapleda
    grafiklar yaratish, Plot va Plot3D operatorlari, 
    dekart koordinata va uch o`lcovli koordinatalarda funksiya va vektorlarni 
    grafigini chizish va tahrirlash.
    Maple dasturida geometrik shakl va figuralarni chizishning ko`p variantlari 
    bor. Hozir asosan funksiyalarning grafiklarini tayyorlash va tahrirlash bilan 
    shug`ullanamiz. Cos(x) funksiyaning grafik ko`rinish esingizdan chiqqan bo`lsa, 
    tezda Maple dasturiga kiring va quyidagi ketma-ketlikni bajaring. 
    1.
    Qatorga cos(x); ni yozing; 
    2.
    Maydonda cos(x) hosil bo`ladi va uni tanlab, sichqonchaning o`ng tugmasini 
    bosing; 
    3.
    Local menyudan [Plots]->[2-D Plot] ni tanlang va cos(x)ning grafigi tayyor. 


    537 
    Local menyu yordamida yaratilgan grafiklar smart-qulaylik deb yuritiladi. 
    Grafikning o`zi esa smart-grafik deb aytiladi. Bu qulaylik yordamida grafiklarni 
    tayyorlashning kamchliklari mavjuddir. Grafikdagi Live yozuvi grafikda sozlash 
    va grafik chizishni davom ettirishni bildiradi. Buni ko`rish uchun shu grafikda 
    yana bir funksiyaning grafigini chizish talab qilingan bo`lsin. Masalan, sin(x) 
    funksiya grafigi.
    Bu ishni amalga oshirish uchun buyruqlar qatoriga sin(x) ni yozamiz va 
    ekranda sin(x) hosil bo`ladi. sin(x) ni sichqoncha bilan tanlab, qo`yvormasdan 
    grafik ustida olib kelib, qo`yvoramiz va natijani ko`ramiz. Agar jarayon to`g`ri 
    bajarilgan bo`lsa grafikda cos(x), sin(x) funksiyalarning grafiklari hosil bo`ladi. 
    Funksiyalarni grafik maydonga olib o`tishda [Ctrl] foydalanish qulaydir. 
    Agar grafikdan ikkinchi bir funksiyaning grafigini olib tashlash kerak bo`lsa, 
    grafik maydonda kelib, grafik chiziqlari tanlanadi. Sichqonchani qo`yvormasdan 
    chetga tortiladi. 


    538 
    Odatda grafiklarni chizishda 
    plot()
    operatoridan foydalaniladi. Plot 
    operatorining umumiy ko`rinish quyidagicha: 
    Plot(funksiya, gorizontal o`q qiymatlari, vertikal o`q qiymatlari, chiziq 
    rangi, chiziq qalinligi); 
    Gorizontal o`q qiymatlari odatda x=xmin…xmax ko`rinishida. Vertical o`q 
    qiymatlari y=ymin…ymax ko`rinishda. Agar ikkita o`q bo`yicha qiymatlar ketma-
    ket kiritilsa x=xmin…xmax, ymin…ymax ko`rinishida beriladi. Grafik rangi color 
    so`zi bilan aniqlanadi. Maple dasturida 25 xil rang bor (green, red, blue, grey, …). 
    Grafik rangi color=red kabi aniqlanadi. Grafik chiziqlarining qalinligi thickness 
    so`zi bilan aniqlanadi. Maple dasturida 15 ta chiziq turlari bor. Grafikda chiziq turi 
    thickness = 2 ko`rinishda aniqlanadi. Grafik rangi va chiziq qalinligini grafik 
    chizishda berish shart emas. Masalan, 
    Grafik chizilgandan so`ng uni tanlasak, to`rt tomoni chegaralanadi va shu 
    chegaralar yordamida grafikni kichiklashtirish va kattalashtirish mumkin. Agar 
    grafikning rangini va chiziqni o`zgartirmoqchi bo`lsangiz, formuladan o`zgartirib, 
    [Enter] tugmasini bosish kerak. 
    Yana bir grafik tayyorlashga misol.
    funksiya 
    grafigini tayyorlang.


    Download 7,16 Mb.
    1   ...   296   297   298   299   300   301   302   303   ...   308




    Download 7,16 Mb.
    Pdf ko'rish