SUCC(X)
Х
dan keyingi
qiymatni olish
INTEGER, CHAR
BOOLEAN
INTEGER, CHAR
BOOLEAN
A DIV B
Аni Вga bo’lib
butun
qismini
olish
INTEGER,
NTEGER
INTEGER
A MOD B
Аni Вga bo’lib
qoldig’ni olish
INTEGER,INTEG
ER
INTEGER
CHR(X)
Хni
tartib
nomeriga ko’ra
simvolini
аniqlash
INTEGER
CHAR
ORD(X)
Хni
tartib
nomeriini
аniqlash
CHAR
INTEGER
ODD(X)
Хning toq yoki
juftligini
аniqlash
INTEGER
Х-toq, Х-juft
BOOLEAN
TRUE, FALSE
(Savol: Paskal tilining boshqa siz bilgan tillardan qanday afzallik tomoni
borq Paskal tilida ma'lumotlarning qanday turlari mavjudq)
Arifmetik ifodalar
Arifmetik ifodalar o’zgaruvchilar, o’zgarmaslar, arifmetik amal belgilari va
standart funktsiyalardan tashkil topadi. Arifmetik ifodada
qatnashayotgan amallar
ustuvorligiga karab bajariladi. Amallar quyidagi ustuvorlikka ega.
1.
Qavs ichidagi amallar va standart funktsiyalarni hisoblash.
2.
Ko’paytirish, bo’lish, DIV, MOD amallari.
3.
Qo’shish va ayirish amali.
Arifmetik ifodada bir xil ustuvorlikka ega amallar ketma-ket kelsa,
ular chapdan
ungga qarab bajariladi.
MISOL:
Y=e
sin(x)+cos(x)
+tg(x+3)
Y=EXP(SIN(SQRT(X))+COS(SQR(X)))+SIN(X+SQRT(3))/COS(X+SQRT(X)).
Mantiqiy ifodalar
Mantiqiy ifodalar uz ichiga mantiqiy o’zgarmaslarni, mantiqiy o’zgaruvchilarni,
mantiqiy amal belgilarini, mantiqiy natija beradigan standart
funktsiyalarni hamda
DIV va MOD funktsiyalarini qamrab oladi. Mantiqiy ifodaga ham amallar
ustivorligiga ko’ra bajariladi.
1.
Qavslar ichidagi amal va mantiqiy inkor amali (NOT).
2.
Mantiqiy ko’paytirish (AND), DIV, MOD amallari.
3.
Mantiqiy qo’shish (OR) va solishtirish amllari.
Misol. (A>3) AND (A=C+3) OR NOT(B=5)
Mantiqiy ifoda berilgan bo’lib A=2, B=4, C =5 bo’lganda,
bajarilishi va natija
quyidagicha bo’ladi:
TRUE
