• O’zgaruvchilar deb
  • O’zgarmaslar (const)
  • INTEGER , haqiqiy – REAL , manti-kiy – BOOLEAN , belgili – CHAR
  • INTEGER – butun turdagi malumotlar faqat butun sonlarni qabul qiladi. Ular Paskal tilida quyidagicha ifodalanadi: 7,10,89 va h.k. REAL
  • CHAR – belgi turidagi malumotlar qiymat sifatida barcha belgilarni qabul qiladi. Bu malumotlar apostrof ichiga olib yoziladi. Masalan (F,A,R.5,8 va h.k.) BOOLEAN
    		•

    so’z  deb bir nechta belgilar ketma-ketligi tushuniladi. Xizmatchi so’z




    Download 1,78 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet63/91
    Sana14.05.2024
    Hajmi1,78 Mb.
    #231443
    1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   91
    Bog'liq
    informatika va axborot texnologiyalari.

    so’z 
    deb bir nechta belgilar ketma-ketligi tushuniladi.
    Xizmatchi so’z 
    deb Paskal tilidagi standart nom tushuniladi. Bu nom maxsus 
    ma'noni anglatadi va uni ma'lumotlarga berib bo’lmaydi. Masalan, PROGRAM, 
    BEGIN, END va h.k. Paskal tilidagi ma'lumotlarning elementlari bo’lib, 
    o’zgaruvchilar, o’zgarmaslar, izohlar xizmat qiladi. 
    O’zgaruvchilar deb 
    – hisoblash jarayonida o’z qiymatini o’zgartiradigan 
    kattaliklarga aytiladi. O’zgaruvchilarning nomlari (identifiqatorlar) – harflardan yoki 
    harf va rakam-lardan iborat bo’ladi. Belgilar soni 8 tadan oshmasligi kerak. 
    O’zgarmaslar (const) 
    deb 
    – hisoblash jarayonida o’z qiymatini 
    o’zgartirmaydigan kattaliklarga aytiladi. Bo’larga ham o’zgaruvchilar kabi nom 
    beriladi. 
    Izohlar 
    – dasturning ma'lum qismini tavsiflash uchun ishlatiladi va bu qatorda 
    hech qanday amal bajarilmaydi, ya'ni dasturning biror blokini yaxshirok tushunishga 
    xizmat qiladi. Izoh (*,*) simvollari orasida beriladi. Katta qavslar *,* va [*,*] lar ham 
    ishlatilishi mumkin. 

    Paskal tilida ma'lumotlarning quyidagi
    toifalari 
    mavjud: Ma'lumotlarning 
    toifalari ikki xil bo’ladi 
    oddiy skalyar va murakkab
    . Skalyar toifa o’z navbatida 
    o’zgaruvchi va standart toifalarga bo’linadi.
    O’zgaruvchi toifaga qayd qilingan va chegaralangan toifalar kirsa, standart 
    toifaga butun – 
    INTEGER
    , haqiqiy – 
    REAL
    , manti-kiy – 
    BOOLEAN
    , belgili – 
    CHAR 
    toifalar kiradi. Murakkab toifalarga ega tuplamlar, massivlar, yozuvlar, fayllar, 
    belgilar qatori kabi toifalar kiradi. 
    INTEGER 
    – butun turdagi ma'lumotlar faqat butun sonlarni qabul qiladi. Ular 
    Paskal tilida quyidagicha ifodalanadi: 7,10,89 va h.k. 
    REAL 
    – haqiqiy turidagi 
    ma'lumotlar haqiqiy sonlarni qabul qiladi va 2 xil ko’rinishda bo’ladi: 
    A) qo’zg’almas nuqtali haqiqiy sonlar (3.56, 0.88, 150.45) 
    B) qo’zg’aluvchan nuqtali haqiqiy sonlar (0.546 = 546E-3, 96.78*102 = 96.78E2
    va h.k.) 
    CHAR 
    – belgi turidagi ma'lumotlar qiymat sifatida barcha belgilarni qabul 
    qiladi. Bu ma'lumotlar apostrof ichiga olib yoziladi. Masalan (F,A,R.5,8 va h.k.) 
    BOOLEAN 
    – mantiki turdagi ma'lumotlar. Bu nom ingliz matematigi Jorj Bo’l 
    sharafiga shunday deb ataladi va shu turdagi o’zgaruvchilar faqat 2 ta qiymat qabul 
    qiladi 

    Download 1,78 Mb.
    1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   91




    Download 1,78 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    so’z  deb bir nechta belgilar ketma-ketligi tushuniladi. Xizmatchi so’z

    Download 1,78 Mb.
    Pdf ko'rish