|
Iqtisodiy obyekt tizim sifatida, boshqarish tizimi
|
| bet | 12/87 | | Sana | 22.01.2024 | | Hajmi | 184,87 Kb. | | #143131 |
Bog'liq Informatsion texnologiyalar-fayllar.org
Iqtisodiy obyekt tizim sifatida, boshqarish tizimi
Ishlab chiqarish va iqtisodiy obyektlarning mavjudligi jamiyatning u yoki
bu ehtiyojlarini qondirish bilan belgilanadi. Har bir bunday obyekt o‘zgaruvchan
muhit (davlat boshqaruv organlari, boshqa obyektlar) bilan muayyan
munosabatlarda bo‘ladi va o‘zaro ta’sirning mavjudligini hamda o‘z
vazifasining bajarilishini ta’minlaydigan ko‘plab turli elementlardan tashkil
topadi.
Ma’ruzada bundan keyin, hajm, mulkchilik shakli, tashkiliy-huquqiy
maqomidan qat’iy nazar, istalgan obyekt
tashkilot
deb yuritiladi.
Tashkilot — bu yon-atrofdan zahiralar oladigan va ularni o‘z faoliyati
mahsulotlariga aylantiradigan barqaror rasmiy ijtimoiy tuzilmadir. Barcha
tashkilotlarda bir qator umumiy xususiyatlar, shuningdek ko‘plab individual
o‘ziga xosliklar mavjud.
Tashkilotning muhit bilan o‘zaro ta’siri natijasida turli xil o‘zgarishlar yuz
beradi. Bu o‘zgarishlar bir-biriga o‘ta qarama-qarshi ikki shaklga ega bo‘lishi
mumkin. Bular: degradatsiya (tashkilotning murakkablashuvi, axborotning
jamlanishi), ya’ni tashkilotning yemirilishi hamda rivojlanishi. Bundan tashqari,
tashkilot va muhit o‘rtasida vaqtinchalik muvozanat ham bo‘lishi mumkin, shu
tufayli tashkilot bir qancha muddat o‘zgarmay qoladi yoki faqat teskari
o‘zgarishlarga uchraydi. Tashkilotda bu o‘zgarishlar boshqarish zaruriyatini
28
yuzaga keltiradi. Boshqacha qilib aytganda, maqsadga yo‘naltirilgan ta’sir
ko‘rsatadi.
Boshqarish — bu o‘ta muhim funksiya, usiz hech bir tashkilot maqsadga
yo‘naltirilgan faoliyat yurita olmaydi. Boshqarishning maqsadi raqobat
kurashida omon qolish, ko‘proq foyda olish, muayyan bozorlarga chiqish va
hokazolardir.
Boshqarish
muayyan bir tashkilotning o‘ziga xos faoliyatiga bog‘liq holda
maqsadlarni barqarorlashtirish, sifat belgilarini, muhit bilan iqtisodiy
muvozanatni
saqlash,
takomillashtirish
va
samaradorlikka
erishishni
ta’minlashga yo‘naltirilgan jarayondir.
Boshqarishni amalga oshirish alohida vazifa sanaladi. Uni bajarish uchun
tashkilotning ayrim elementlari ixtisoslashadi. Shu bois ham tashkilot doirasida
boshqariladigan jarayon (boshqarish obyekti) va boshqaruvchi qism (boshqaruv
organi)ni ajratib ko‘rsatish mumkin. Ularning yig‘indisi
|
| |
