|
Innovaciyalar ministirligi
|
bet | 1/11 | Sana | 03.04.2023 | Hajmi | 311.88 Kb. | | #48344 |
Bog'liq Alima esebaeva 016-mavzu, PDF Gallery 20230203 195203, GASSIPOL MOLEKULASINING YAMR SPEKTRINI Chem Office DASTURI YORDAMIDA O, 1680355001, inson huquqlari, Matn va uning turlari, 235234545, 2352345452, 2352345, RAVSHANBEK RAQAMLI QURILMALARNI LOYIXALASH, ”Город .Mекка-священный город Ислама”., Mavzu Multipleksorlar va demultipleksorlar. Reja, 1-dedline.To‘ychiyev Islombek, 2-dedline. To‘ychiyev Islombek
ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASİ JOQARI BILIMLENDIRIW, PÁN HÁM
INNOVACIYALAR MINISTIRLIGI
BERDAQ ATİNDAǴİ QARAQALPAQ MÁMLEKETLIK UNIVERSITETI
BIOLOGIYA FAKULTETI
EKOLOGIYA HÁM TOPlRAQTANlW KAFEDRASI
«Topıraq hám qorshaǵan ortalıqtıń pataslanıwı» páninen
KURS JUMISI
Tema: « Tóginlerden paydalanıwda ekologiyalıq mashqalalar »
Orınlaǵan: Topıraqtanıw qániygeligi 4A kurs
studenti Esebaeva A.
Qabıl qılǵan: Matmuratov.M
Kurs jumısın tapsırıw
sánesi
“___”_____2023-j.
|
________________
(qolı)
________________
(qolı)
|
Kurs jumısı tekserilgen waqtı
“___”_____2023-j.
|
Kurs jumısın qorǵaǵan sánesi
“___”_____2023-j.
Baha“___”_______
|
Komissiya aǵzaları:
______________________
______________________
|
NÓKIS-2023
MAZMUNI
KIRISIW........................................................................................
|
3
|
I.BAP.
|
TÓGINLER, HÁM TÓGINLERDEN PAYDALANIW
|
5
|
1.1.
|
Tógin túrleri hám olar haqqında ulıwma túsinik..............................
|
7
|
1.2.
|
Azotli tóginlerdiń ekologiyalıq máseleleri..............…….…………
|
9
|
1.3.
|
Kaliyli tóginlerdiń ekologiyalıq máseleleri………………..………
|
11
|
II.BAP.
|
TÓGINLERDEN PAYDALANIWDA EKOLOGIYALIQ
MASHQALALAR
|
16
|
2.1.
|
Mineral tóginlerdi óndiriste bir túrli texnologiyalıq processler……………………………………………….………….
|
17
|
2.2.
|
Tóginlerdi gruppalaw……………………………………................
|
23
|
JUWMAQ.....................................................................................
|
26
|
PAYDALANILǴAN ÁDEBIYATLAR...........................................
|
27
|
KIRISIW
Kurs jumısınıń akktuallıǵı: Topraqlardıń ximiyalıq elementler menen pataslanıwı olarǵa úlken zıyan jetkeredi. Qorshaǵan ortalıqtıń pataslanıwınıń zárúrli faktorı awıl xojalıǵın ximiyalastırıw bolıp tabıladı. Hátte mineral tóginler, eger nadurıs isletilse, ekonomikalıq tásir menen qorshaǵan ortalıqqa zıyan jetkeziwi múmkin.
Maqseti hám waziypası: Awıl xojalıǵı qániygeleriniń kóplegen izertlewleri mineral tóginlerdiń hár qiylı túrleri hám formaları topıraq ózgesheliklerine túrlishe tásir etiwin kórsetdi. Topıraqqa kiritilgen tóginler ol menen quramalı óz-ara tásirge kirisiwedi. Bul jerde barlıq túrdegi ózgerisler júz beredi, olar bir qatar faktorlarǵa baylanıslı: tóginler hám topıraqtıń qásiyetleri, hawa-rayı sharayatı hám awıl xojalıǵı texnologiyası. Ayırım túrdegi mineral tóginlerdiń (fosfor, kaliy, azot) ózgeriwi qanday payda bolıwına, olardıń topıraq ónimdarlıǵına tásiri baylanıslı.
Mineral tóginler intensiv dıyxanshılıqtıń anıq nátiyjesi bolıp tabıladı. Mineral tóginlerden paydalanıwdan qálegen nátiyjege erisiw ushın olardan jer júzlik hár bir kisi ushın jılına 90 kg bolıwı kerekligi haqqında esap-kitaplar bar. Bul halda tóginlerdiń ulıwma islep shıǵarılıwı jılına 450-500 million tonnaǵa jetedi, usı waqıtta olardıń jer júzlik óndirisi jılına 200-220 million tonna yamasa bir kisige 35-40 kg/jıldı quraydı.
Tóginlerden paydalanıwdı awıl xojalıǵı ónimi birligine energiya sarpın asırıw nızamınıń kórinislerinen biri dep esaplaw múmkin. Bul sonı ańlatadı, ónimdiń birdey artıwın alıw ushın kóbirek muǵdarda mineral tóginler talap etiledi. Sonday etip, tóginlerdi qóllawdıń dáslepki basqıshlarında 1 ga ǵa 1 tonna dan kóbeyiwi 180-200 kg azotli tóginlerdi kirgiziwdi támiyinleydi.
Mineral tóginlerden paydalanıwdıń ekologiyalıq aqıbetlerin keminde ush kózqarastan kórip shıǵıw usınıs etiledi:
Mineral tóginlerdiń túrleri hám olardı islep shıǵarıwda qollanılatuǵın sheki onimdiń túrleri kóp bolǵanı sebepli óndiriste túrli usıllar qollanıladı. Islep shıǵarıw-da texnologiyalıq faktorlar kóp túrli bolǵanına qaramay, sxemaları bir túrli texnologiyalıq processlerden ibarat.
Bul processlerden áhmiyetli:
Termik yamasa termoximik qayta sheki onimdi kúydiriw yamasa pısırıw.
Eritiw, kristallanish, eritpelerdi qospalardan túrli usıllar menen tazalaw, qattı hám suyıq qospalardı dekantatsiya, filtrlew, centrifuga usılları menen ajıratıw, puwlatıw jolı menen suyıq eritpelerin geweklestiriw hám basqalar.
Mineral sheki onimlerdi mineral tóginlerge qayta islew eki usıl menen aparıw múmkin.
|
| |