Nazorat uchun savollar:
1.
Adobe Photoshop dasturi haqida tushuncha bering?
2.
Photoshop dasturining menyularini sanab o‘ting?
3.
Photoshop dasturining komponentalari haqida tushunch bering?
4.
Adobe Photoshopda tasvirlarni tahrirlang?
5.
Adobe Photoshopda kontur ustida amallar bajaring?
6.
Adobe Photoshopda matn bilan ishlang?
Foydalangan adabiyotlar:
1.
Adobe Photoshop CC Help, http://help.adobe.com, 2018 2.
2.
Rafael Concepcion, Adobe Photoshop CC and Lightroom CC for
Photographers, Second Edition, Classroom in a Book, 2019 3.
3.
Andrew Faulkner, Conrad Chaves, Adobe Photoshop CC, Classroom in a
Book, 2019
88
5-MAVZU. VEKTORLI GRAFIK MUHARRIRLAR
Reja:
1.
Corel Draw dasturida tasvirlar yaratish. Tasvirlar ustida amallar.
2.
Coreldraw muharririning ishchi oynasi elementlari.
3.
Adobe Illustrator dasturida tasvirlar yaratish
Tayanch tushunchalar: Corel Draw,
File Version,
Preview,
Open
Drawing,
Compression ratio,
Last saved by,
Keywords,
Notes,
Maintain layers
and pages,
Import,
Property Bar,
Toolbox,
Docker tipi, Adobe Illustrator.
1. Corel Draw dasturida tasvirlar yaratish. Tasvirlar ustida amallar.
CorelDraw
dasturi ishga tushirilgandan keyin ekranda
CORELDRAW
dasturiga Xush kelibsiz (welcome to Corel DRAW) so‘zi nomayon bo‘ladi va
dasturni ishga tushirishning bir nechta variantlarini tanlashni so‘raydi: Yangi hujjat
(New Graphic), oxirgi ishlangan hujjatni ochish (Open Last Edited), hujjatni ochish
(Open Graphic), tayyor shablonlarni ochish (Template), dastur o‘rgatuvchini ishga
tushirish (CorelTUROR).
Yangi hujjatni yaratish uchun menyuning
Fayl
(
File
) va Yangi hujjat buyrug‘i
(
New
) yoki uskunalar satridagi maxsus tugma bosiladi. Hujjatni ochish uchun
menyuning
Fayl
(
File
) va
Ochish
(
Open
) buyruqlari yoki uskunalar satridagi maxsus
tugmalar yordamida amalga oshiriladi.
CorelDRAW
dasturida bir vaqtning o‘zida bir nechta hujjatlar bilan ishlash
imkoniyatlari bor, shu bilan birga kerak bo‘lmagan hujjatlarni yopib qo‘ysa ham
bo‘ladi. Bu esa, menyuning
Fayl yopish
(
Close
) buyrug‘i yordamida amalga
oshiriladi.
CorelDraw 2018 dasturining umumiy tuzilishi quyidagi rasmda keltirilgan:
89
41-rasm. CorelDraw dasturining umumiy tuzilishi.
Dastur ishga tushirilgandan keyin ekranda dastur oynasi namoyon bo‘ladi, bu
oyna foydalanuvchi
interfeysi
(
user interface
) yoki ishchi joyi (
workspace
) deb
ataladi.
Interfeys
foydalanuvchi va kompyuter orasidagi muloqotni o‘rnatadi, ishlash
uchun kerak bo‘lgan barcha sharoitni yaratadi. Shuni nazarda tutish kerakki,
interfeys foydalanuvchi tomonidan o‘zgartirilgan bo‘lib, umumiy ko‘rinishidan
o‘zgacha bo‘lishi ham mumkin. Foydalanuvchi interfeysi quyidagilardan tashkil
topadi: sarlavha, bosh menyu, hujjatlarni ko‘rish uchun ishchi oynalar, tasvirlarni
muharrirlash uchun bir nechta panellar yig‘indisidan iborat. Oynaning markazidagi
katta bo‘sh joy ish joyi deb nomlanib, har bir hujjat uchun alohida ochiladi.
CorelDRAW
dasturida hujjatlarni xotirada bir nechta usul bilan saqlash
mumkin. Menyuning
Fayl
(
File
) va
Saqlash
(
Save
) buyrug‘i yordamida joriy hujjatni
joriy jildda saqlaydi. Bu amal asboblar satridagi maxsus tugma yordamida ham
amalga oshiriladi.
Сохранить как...
(
Save A
s) buyrug‘i esa joriy hujjatni boshqa
nom va boshqa jildda, va boshqacha formatda saqlash imkoniyatini beradi. Bu
amalni bajargandan keyin yangi hujjatni xotirada saqlab, ekranga Tasvirni saqlash
(
Save Drawing
) ni beradi.
Versiya
(
Version
) ro‘yxatidan CorelDRAW dasturining
avvalgi variantlaridan birini yoki yangi variantini tanlab hujjatni mos formatda
90
xotirada saqlaydi.
42-rasm. CorelDraw dasturining ishga tushirish jarayoni.
Menyunuing
Файл
(
File
) va
Открыть
(
Open
...) buyrug‘i boshqa muharrirlar
yordamida yaratilgan hujjatlarni ochadi, bu yerda fayllar vektor formatli ya’ni
masalan, EPS standart formatli bo‘lishi kerak.
Yuqoridagi buyruq bajarilgandan keyin ekranda
Открыть рисунок
(
Open
Drawing
) muloqot oynasi chiqadi, bu yerda faylni qaysi jild va qaysi faylda
ekanligini ko‘rsatish kerak. Bu yerda
Просмотр
(
Preview
)dagi bayroqchani
belgilash natijasida fayllar ichidagi ma’lumotlar ko‘rsatiladi. Agarda faylni o‘qish
mumkin bo‘lmasa yoki boshqa sabablarga bog‘lab o‘qilmasa, ko‘rish oynasida krest
belgisi chiqariladi. Ko‘rish maydoni tagidan fayl haqida ma’lumotlar chiqariladi:
•
Версия документа
(
File Version
) satrida hujjat xotirasida saqlangan
dasturning versiyasi beriladi;
•
Степень сжатия
(
Compression ratio
) satri faylning siqilish foizini
ko‘rsatadi (vektor formati ixcham, o‘lchami kichik bo‘ladi, shunga qaramasdan
dastur faylni avtomatik tarzda siqadi);
•
Сохранен
(
Last saved by
) satri dasturni versiyasi (platformasi) va uning
relesi (masalan, build 337) haqida ma’lumot beradi.
Ключевые слова
(
Keywords
) va Примечания (
Notes
) foydalanuvchiga
kerakli faylni (agarda berilgan ma’lumot faylni saqlagan paytda kiritilgan bo‘lsa) tez
qidirib topib berishda yordam beradi.
Сохранить слои и страницы
(
Maintain layers and pages
) bayroqchasi
hujjatdagi qatlamlar, sahifalar haqida konvertatsiya qilishni ta’minlaydi, CDR dan
91
boshqa formatda bo‘ladi.
Menyuning
Файл
(
File
) va
Импортировать
(
Import...
) buyrug‘i CorelDRAW
dasturining ochilgan joriy hujjatdagi hujjatni import qilishni ta’minlaydi va u ikkita
usul bilan bajariladi:
•
Fayllar orasida bog‘lanish saqlanadi.
•
Fayllar orasida bog‘lanish saqlanmaydi.
Импортировать
(
Import
) muloqot oynasining
Открыть рисунок
(
Open
Drawing
) oynasidan farqi qo‘shimcha funksiyalari va mumkin bo‘lgan fayllar
ro‘yxati katta bo‘ladi.
Размер изображения
(
Image size
) satrida rastrli tasvirlarni import qilganda
pikseldagi o‘lchov birligi va ranglarning to‘qligi bitlarda beriladi. Pastdagi
qatorlarda fayl formati va uning o‘zgachaligi, masalan, siqish texnologiyasidan
foydalanish va hokazo. Agarda fayl formati eskilarini saqlaydigan bo‘lsa, uning
matnini,
Примечания
(
Notes
) maydonidan kiritamiz.
CorelDRAW dasturida import qilingan tasvirlarni o‘zgartirish uchun amallar
bajarilgandan keyin ekranga boshqacha kursor chiqariladi. Shu kursor yordamida
tasvirni hujjatning xoxlagan joyiga joylashtirishgan bo‘ladi. Bu obyekt ustida
masshtablashni ham bajarsa bo‘ladi. Agarda proporsional masshtablamoqchi
bo‘lsak, u holda kursor bilan sohani chizib ko‘rsatish kerak. Agar <
Alt
> tugmasi
bilan masshtablashtirilsa proporsional bo‘lmaydi. Agarda masshtablash aniqlikni
talab qilsa, u holda muloqot oynasidagi
Импортировать
(
Import
) ro‘yxatidan
foydalanishga to‘g‘ri keladi. Ro‘yxatda uchta variant mavjud:
1.
Полное изображение
(
Full Image
) tasvir hech qanday o‘zgarishsiz
import qilinadi.
2.
Изменение параметров изображения
(
Resample
) - ekranga muloqot
oyna chiqariladi, bu oynaning o‘lchamini va import qilinayotgan obyekt imkoniyati
(oynaning pastki qismi o‘zgartiriladi va avvalgi fayllar o‘lchamlari baytlarda
beriladi).
3.
Кадрирование изображения
(
Crop
) - ekranga muloqot oyna
chiqariladi, oynada qo‘l yordamida yoki mos bo‘lgan qiymatlarni o‘zgartirish bilan
92
Сверху
(
Top
),
Слева
(
Left
),
Ширина
(
Width
),
Высота
(
Height
) import qilinadigan
yuzani chegaralash mumkin.
Импортировать
(
Import
) muloqot oynasidagi
Связь с внешним
изображением
(
Link bitmap externally
) bayroqchaning qo‘yilishi import qilishning
o‘zgacha rejimi bo‘ladi, ya’ni tasvirlar bir-biri bilan bog‘langan bo‘ladi (linked
image).
CorelDrawning standart obyektlari ham mavjud, ular orasida murakkablari
ham birqanchadir. CorelDrawda matnlar bilan ishlash matn redaktorlariga teng
keladi desa bo‘ladi. Bir qancha afzalliklar matnli hamda rasmli tasvirlar yaratish
imkonini beradi. CorelDrawda har xil tasvirlar, ya’ni clipartlar mavjudligi tufayli
foydalanuvchi osonlikcha ulardan foydalanib, matnlar bilan bezab, tayyor
illyustratsiyalar yaratish mumkin. CorelDrawning ishlash prinsiplari quyidagilardan
iborat:
•
| 