Matn kiritish va formatlash;
•
Geometrik figuralar yoki egrilar, ochiq va yopiq shakllar tuzish;
•
Har qanday obyektni sozlash, unga tus berish, shaklini o‘zgartirish;
•
Tayyor tasvir yoki oldin yaratilgan illyustratsiya kiritish;
•
Tasviriy effektlar berish;
•
Obyektlarni to‘g‘ri joylashtirish.
Nazorat uchun savollar.
1.
CorelDraw 2018 dasturining umumiy tuzilishi.
2.
Dastur ishga tushirilgandan keyingi ishlar.
3.
Xotirada bir nechta usullarda saqlash yo‘llari.
4.
Menyuning Файл (File) va Импортировать (Import...) buyrug‘i.
5.
CorelDRAW dasturida import qilingan tasvirlarni o‘zgartirish.
6.
Импортировать (Import) ro‘yxatidan foydalanish.
7.
CorelDrawning ishlash prinsiplari.
2.Coreldraw muharririning ishchi oynasi elementlari.
93
Kodlashtirishning vektorli usulida geometrik shakllar, egri va to‘g‘ri
chiziqlar, aylana, kvadrat, ellips, qism tasvirlar kompyuter xotirasida matematik
formula kabi geometrik abstraksiyalar ko‘rinishda saqlanadi. Masalan, aylana
shaklini kodlashtirish uchun, u alohida piksellar ko‘rinishida bo‘lishi shart emas.
Uning radiusi, markaziy nuqta koordinatalari va rangining xotirada saqlanishi yetarli
bo‘ladi. To‘rtburchak uchun esa uning tomonlari uzunligi, joylashuv o‘rni va rangini
xotirada saqlash lozim. Matematik formulalar yordamida turli xildagi shakllarni
izohlash mumkin. Murakkab shakllarni chizishda bir nechta oddiy shakllardan
foydalaniladi. Masalan, burchaklari yoysimon bo‘lgan to‘rtburchak shaklni qora
rangda bo‘yaymiz, unga uchta oqdagi to‘rtburchak va birta qora rangdagi
to‘rtburchak shaklni qo‘shib uch dyumli disketa rasmini hosil qilish mumkin.
Bir necha qismdan iborat vektor tasvir.
Vektor formatdagi barcha ko‘rinishlar bir necha qismlardan iborat bo‘lib,
ularni bir-biriga bog‘liqsiz holda o‘zgartirish mumkin. Ushbu qismlar obyekt deb
nomlanib, bir necha obyektlar yordamida yangi obyekt yaratiladi. Buning natijasida
obyektlar yanada murakkab ko‘rinishga ega bo‘lish holati kuzatiladi. Har bir
obyektda ularning kattaligi, egriligi va joylashuv o‘rnining qiymatlari orqali beriladi.
Shu sababli, tasvir ko‘rinishlarini oddiy matematik amallar yordamida o‘zgartirish
imkoniyati yaratiladi. Vektorli grafikani qo‘llaganda, obyekt hajmining juda ham
kichik yoki aksincha, juda ham katta kenglikda bo‘lishi inobatga olinmaydi. Ikki
holda ham rasm bilan ishlash bir xil kechadi. Xohlagan paytda tasvir sifatini
o‘zgartirmay turib, uni kattalashtirish yoki kichraytirish imkoniyati mavjud.
Vektorli usulda kodlashtirishning muhim ahamiyati grafik faylning hajmi rastrli
grafiklar fayllari hajmiga nisbatan sezilarli darajada kichikligidir. Biroq, vektorli
grafikaning kamchilik tomonlari ham mavjud. Birinchidan, hosil qilinayotgan
tasvirning shartliligi, ya’ni tasvirlar formulalar yordamida qurilgann egri
chiziqlardan iborat bo‘lganligi sababli, haqiqiy tasvirni hosil qilish juda mushkuldir.
Shuning uchun vektorli grafikani tasvirlarni kodlashtirishda qo‘llab bo‘lmaydi. Agar
94
tasvirni izohlash lozim bo‘lsa, olingan fayl hajmi rastrli grafika fayli hajmiga
nisbatan ancha katta bo‘ladi. Vektorli grafika fayllarini qurishga bag‘ishlangan
dasturiy vosita sifatida juda keng tarqalgan CorelDRAW dasturini keltiramiz.
CorelDRAW 15 dasturining ishchi oynasi boshqa grafik muharrirlar oynasiga
o‘xshashdir. CorelDRAW dasturi ishga tushirilganda ekranda dasturning
boshlang‘ich muloqot oynasi hosil bo‘ladi. Bu rejimni oldindan bekor qilish ham
mumkin. Buning uchun Show this Welcome Screen at startup (Ishga tushganda
oynani ko‘rsatish) satridan bayroqchani olib tashlash orqali amalga oshiriladi.
Dastlab dastur ishini sozlab chiqish amalarini ko‘rib o‘tamiz. Agar ishchi oyna
to‘liq ekranni egallamagan bo‘lsa, dastur sarlavhasida yoyish tugmasini bosing.
Natijada ishchi oyna to‘liq ekranda hosil bo‘lib CorelDRAW 15 dasturi bilan ishlash
yanada qulaylashadi.
Yaratilayotgan tasvir aniq ko‘rinishi, boshqariluvchi elementlar ekranda
joylanishi uchun ekranning ruxsat etilgan kattaligini 1024x768 nuqtalarda, eng
yaxshisi 1280x1024 ni qo‘llanilishi tavsiya etiladi.
CorelDRAW 15 vektor grafikasi muharririning ishchi oynasidagi asosiy
elementlari bilan tanishib chiqamiz
.
Windows muhitida ishlovchi boshqa dasturlar
kabi oynaning yuqori qismida oyna sarlavhasi va menyusi joylashgan. CorelDRAW
15 dasturida o‘z interfeysini o‘zgartirish imkoniyatlari kengaytirilgan.
44-rasm.Dasturning ishchi oynasi
Dastur oynasining markazida varaq rasmi joylashgan, u ishchi soha deb
yuritiladi. Ishchi sohada va undan tashqarida tasvir chizish imkoniyati mavjud, biroq
95
chop qilinayotganda faqat ishchi sohada chizilgan tasvir chiqariladi. Ranglarni
boshqarish uchun oynaning o‘ng qismida joylashgan ranglar majmuasidan
foydalaniladi. Holat satrida esa muharrir bilan ishlashni engillashtiruvchi turli
xildagi ma’lumotlar hosil bo‘ladi. Tasvir chizishda qo‘llaniladigan asosiy vositalar
uskunalar panelida joylashgan. Unda joylashgan tugmalar muharrirda bajariluvchi
amallarni tez bajarilishini ta’minlaydi. Xususan, Property Bar (Xususiyatlar paneli)
alohida ajralib turadi. Undagi tugmalar bajarayotgan amallaringizga bog‘liq holda
paydo bo‘ladi yoki ko‘rinmaydi. Xohlagan paytda joriy holatga mos bo‘lgan
tugmaning xususiyatlarini uskunalar panelida topishingiz va ishchi oynaning
xohlagan tomonida joylashtirish mumkin. Shu bilan birga menyu satrining ham
o‘rnini o‘zgartirish imkoniyati mavjud. Uskunalar panelining bo‘sh qismida
sichqonchaning o‘ng tugmasini bosing, natijada yordamchi menyu (kontekst) paydo
bo‘ladi
.
Yordamchi oynadagi o‘rnatilgan bayroqcha orqali uskunalar panelida qaysi
bo‘limlar joylashtirilganligini ko‘rsatadi.
45-rasm.Yordamchi menyu
Foydalanuvchi panelida joylashgan turli xildagi uskunalardan foydalanishi
mumkin. Panelidagi uskunalarni birma-bir sichqoncha orqali tanlab, uning Property
Bar (Xususiyat paneli)ga e`tibor bering, ularning ko‘rinishi har bir uskunaga mos
ravishda o‘zgaradi. Shu bilan birga holat satridagi ma’lumotlar ko‘rinishi ham
o‘zgaradi. Muharrir sozlangandan so‘ng tasvir bilan ishlashingiz va turli xildagi
vektor obyektlar yaratishingiz mumkin.
96
Yangi hujjatni yaratish uchun menuning
Fayl (File) va Yangi hujjat buyrug‘i (New)
yoki instrumentlar panelidagi maxsus tugma
bosiladi. Hujjatni ochish uchun, menuning
Fayl (File) va Ochish (Open) buyruglari yoki
instrumentlar panelidagi maxsus tugmalar
yordamida amalga oshiriladi.
CorelDRAW dasturida bir vaqtning uzida bir nechta hujjatlar bilan ishlash
imkoniyatlari bor, shu bilan birga kerak bo‘lmagan hujjatlarni yopib qo‘ysa ham
bo‘ladi. Bu esa menuning Fayl Yopish(Close) buyrug‘i erdamida amalga oshiriladi.
| 