3. Transport va ekskursiya xizmatlari
Tashish tizimi turistlarni piyoda bir joydan boshqa bir ikkinchi joyga
o‘tkazishni istisno qilganda, texnik taraqqiyot darajasi bilan belgilanadi:
· fillar, tuyalar, otlar, eshaklar, itlar kabi hayvonlardan;
· er usti mexanik harakat vositalaridan (velosiped,
avtomobil,
avtobus, temir yo‘ldan);
· havoda harakatlanish vositalaridan (havo transportidan);
· suv transportidan - qayiq, sollar, daryo va dengiz suv usti va osti
kemalaridan foydalanish asosida turg‘un ravishda shakllanadi.
Turistlarni bir joydan boshqa joyga olib boruvchilar ish bosqichlariga,
ularning turistlik mahsulot tarkibidagi o‘rniga muvofiq ravishda asosiy va
yordamchi tashuvchilarga bo‘linadi.
Ish bosqichlariga ko‘ra ularni quyidagilarga bo‘lish mumkin:
· transfer, ko‘p
hollarda avtobus, turistlarni jo‘natish, joyidagi asosiy
tashuvchiga yetkazib berish, turistlarni aeroport terminalidan, vokzaldan
mehmonxonaga eltish hamda xuddi shu
operatsiyalarni turistlar
vatanlariga qaytayotganlarida bajarish;
· turistlarni borishlari kerak bo‘lgan uzoq masofalarga eltish;
· avtobus va temir yo‘l turlarida marshrut bo‘yicha olib yurish, bunda
tashish bosqichi aslida turning zaruriy va asosiy elementi bo‘ladi, tashish
vositalari esa, ko‘pincha tunash joylariga aylanadi, bunga dengiz
sayohatiga doir marshrutlarni
ham kiritish mumkin;
· ekskursion marshrutlardagi tashish, masalan, shahar bo‘yicha,
tematik bog‘lardagi va boshqa tashishlar;
· shopping turlar uchun yuk tash.
Joylashtirish - turizm industriyasining eng muhim elementlaridan biri
hisoblanadi.
Joylashtirish (tunash) bo‘lmasa turizm ham bulmaydi. Bu turistlarni
qabul
qilib olish va o‘z turistlik resurslarini ishlatishdan qat’iy nazar va katta daromad
olishga tashna bo‘lgan har qanday turistlik region va markaz iqtisodiyotining
talabidir. Mehmonxona industriyasi mexmondo‘stlik tizimi-ning mohiyatidir. U
insoniyat tarixidagi har qanday ijtimoiy formatsiyaga xos bo‘lgan mexmonni
hurmat qilish, uni qabul qilib olish va xizmat ko‘rsatish tantanalari kabi eng
qadimgi an’analaridan kelib chiqadi. Shuni ta’kidlash kerakki, mutlaqo tranzit
turistlar va ekskursion xizmat ko‘rsatish hisobiga yashaydigan turistlik markaz va
joylar mavjud. Lekin bu holda yaxshi foyda olish uchun
turistlik mahsulot tovarni
tashkil qiluvchi xususiyatga ega bo‘lish kerak.
Mehmondo‘stlikning (meqmon qabul qilish) industriyasi - bu mintaqa yoki
turistlik markaz xo‘jaligining eng kuchli tizmidir va turizm iqtisodiyoti-ning
muhim tarkibiy qismidir.
Mehmon qabul qilish industriyasini kollektiv va individual joylashtirishning
turli xildagi otellar, mehmonxonalar, motellar,
yoshlarning xostel va
yotoqxonalari, appartomentlar, turistlik xutorlar, shuningdek,
turistlarni
joylashtirishda ishtirok etvchi xususiy sektor vositalarini tashkil etadi.