Iqtisodiyot va servis




Download 11.85 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/17
Sana07.11.2022
Hajmi11.85 Mb.
#29288
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
turizm industriyasi
dastur, Millimetrovka, Alfred Adlerning psixologik qarashlari ppt
Bosh oshpaz (Shef-povar, Chef de Cuisine))- oshxonani boshqaradi, yakka 
hokimlikka ega bo‘lib, taomlarning sifati, turli-tumanligi, umuman, restoranning 
muvaffaqiyati uchun mas’uldir. U menyuni ishlab chiqadi. Bunda nafaqat mijozlar 
uchun taomlar rang-barangligiga erishish, balki ma’lum darajada foyda 
keltiradigan, oqilona narxlar ham belgilashi zarurdir(narx past bo‘lsa zarar, yuqori 
bo‘lsa mijozlar kam bo‘ladi). 
Bosh oshpaz xodimlar ishini bir maromdaliligini va bir-birini almashtirib 
turishlarini ham nazorat qiladi(kasallik paytida, uskunalar buzilganda, mijozlar 
ko‘payganda va b). Bosh oshpaz kerakli mahsulotlarni xarid qilish, sifatini 
tekshirish va ushbu narxga sifatning to‘g‘ri kelishi uchun mas’uldir. 
Bosh oshpaz odatda o‘z o‘rinbosariga ega (Sous Chef). Bosh oshpaz 
yo‘qligida barcha ishlarni o‘rinbosar boshqaradi. Birinchi taom, ikkinchi taom, 
salatlar va boshqa yo‘nalishlar uchun keyingi oshpazlar daraji(Chef de Partie) 
javob beradi. Katta restoranlarda har bir yo‘nalish bo‘yicha alohida oshpazlar 
mavjud(dengiz in’omlari bo‘yicha mutaxassis, konditer va b.) 
Taomlarni tayyorlashda oshpazlarga bir necha yordamchilar yordam 
beradi(Commis Chef). Oshxona iyerarxiyasining quyi pog‘onasida idish- tovoq 
yuvuvchilar, farroshlar joylashgan. Masalan, «Balchug» mehmonxonasi 
restoranida 72 kishi ishlaydi. 
Bosh styuard (Chief Steward)- oshxonaning sanitar holati, idishlarning 
tozaligi, banket zalida idishlarning tarqatilishi, idishlarni sotib olish va saqlash, 
banketlarda qo‘shimcha xodimlarni yollash bilan shug‘ullanadi. 
Birinchi darajali mehmonxonalar nomerda xizmat ko‘rsatuvchi «Room 
service»  xizmatiga ega bo‘lishi kerak(hatto foyda keltirmasa ham). Agar ushbu 
xizmat to‘g‘ri tashkil etilsa, mehmonxona daromadining 15% ni tashkil etishi 
mumkin. «Room service»da menyu odatda cheklangan bo‘ladi(ba’zida restoran 
menyusidan alohida tayyorlanadi), lekin yuqori klassli otellarda ushbu xizmat 
orqali restoran taomlariga ham buyurtma berish mumkin. Ushbu xizmatda eng 
asosiysi – yetkazib berish tezligi, shuning uchun maxsus servis lifti bo‘lishi talab 
etiladi. Taom telejkalarda, taomning zaruriy haroratini ta’minlovchi maxsus 


konteynerlarda olib kelinadi. Xizmatning asosiy ishi nonushtaga to‘g‘ri keladi ( 
70%gacha). Ertalabki buyurtmaning ¾ qismi bu oddiy «kontinental» nonushtadir.
«Room service» xizmatiga telefon orqali yoki mehmon kechqurun o‘z nomeri 
eshigining tashqi qo‘lida osib qo‘ygan kartochka orqali buyurtma berishi 
mumkin(menyu va buyurtma vaqtini kartochkada ko‘rsatadi). Kichik 
mehmonxonalarda ushbu xizmatlarning ish vaqti chegeralangan. Katta 
mehmonxonalarda uzluksiz ishlaydi. «Room service»da narxlar restorandan ko‘ra 
qimmatroq bo‘ladi. 
«Nomerlarda xizmat ko‘rsatish» termini avval nomer xonalariga xizmat 
ko‘rsatish ma’nosida qo‘llanilar edi. Ushbu bo‘limda u tor ma’noda qo‘llaniladi 
ya’ni- nomerda ovqat va ichimliklar olib kelish. 
Mehmonxona oziq-ovqat kompleksining bu xizmati sifatini oshirish uchun 
quyidagi ikki yo‘nalishda ish olib borish zarur: 
· birinchidan, buyurtmani o‘z vaqtida bajarilishini ta’minlash, ayniqsa 
nonushtalarni, chunki ushbu xizmat mehmonlar orasida eng mashhuri; 
· iloji boricha xizmat narxlarini arzonlashtirishga erishish
Ushbu xizmat faoliyatini rejalashtirish uchun menejer quyidagi harakatlarni 
amalga oshirishi mumkin. 
Zaruriy uskunular masalan, servis aravachasi, la’lilar,kerakli haroratni saqlab 
turuvchi maxsus qopqoqli tarelkalar va boshqa narsalarni buyurtma berish. 
Rejalashtirilgan ish hajmiga qarab menejer kerakli xodimlar sonini belgilaydi 
va ularning ish grafigini tuzadi (ishsiz ham qolmasin, ishdan charchasmasin).
Menyu tuzilayotganda ayniqsa ehtiyotkor bo‘lish zarur, tayyorlangan taom 
ham ishtahali va ham sifatini yo‘qotmasligi muhimdir. Nomerda xizmat ko‘rsatish 
menyusi o‘rta hol mijozlar ta’biga mo‘ljallangan. Hatto besh yulduzli otellarda 
ham oddiy gamburgerni menyudan olib tashlash kerak emas, chunki uni bolalar 
yaxshi ko‘radi. Ko‘pincha ortiqcha tashvish orttirmaslik uchun(taomni tayyorlash 
jarayonida) «Room Service» menyusini restoran menyusidan kelib chiqib 
tuzadilar. 


Alohida taomlarga narx belgilashda haqqoniy yondashish muhim, chunki
hatto oqilona narx ham mehmonlar uchun juda ham qimmat tuyulishi mumkin va 
ular sizning xizmatingizdan voz kechadilar.
Axborotni aniq va tezkor uzatish- nomerlarga sifatli xizmat ko‘rsatish 
garovidir. Aloqa kanalining bir tarafida – buyurtma olish, ikkinchi tarafida 
minnatdor mijoz turadi. Bu voqealar o‘rtasida – mijozlar, buyurtma oluvchilar, 
oshpazlar va ofitsiantlar o‘rtasida axborot almashish jarayoni turadi. 
Har bir qavatlarda joylashgan bufet-barlar yordamida mehmonxona 
nomerlarida xizmatni tashkil etish mumkin. Bufet-bar inshooti restoran oshxonasi 
tarqatish joyi bilan xizmatchi lift, zina va telefonlar bilan bog‘langan bo‘lishi 
kerak. Buyurtma berish uchun ofitsiantni nomerda chaqirish maxsus signallar 
orqali ham amalga oshirilishi mumkin. Qavatlarda yordamchi bufetlarni tashkil 
etish iloji bo‘lmaganda bevosita restoranning o‘zidan nomerda ovqatlanishni 
tashkil etish mumkin. Buning uchun nomerda beriladigan idish-tovoqlar, priborlar 
rangini, shaklini restoran idishlaridan ajratish kerak.
Nomerlarda xizmat ko‘rsatishni ikkita ofitsiantga topshirish maqsadga 
muvofiqdir.biri buyurtmani tayyorlaydi, ularning vaqtida bajarilishini ta’minlaydi, 
idishlarni, priborlarni, skatertlarni, ziravorlarni, nonni tanlaydi, ularni aravacha 
yoki la’liga joylashtiradi, ichimlik va gazaklarni tayyorlaydi, ularni nomerga olib 
boradi, yangi buyurtmani qabul qiladi. 
Ikkinchi ofitsiant asosan mahsulotlarni restorandan yordamchi bufetga olib 
boradi, bo‘sh vaqtida esa birinchi ofitsiantga yordam beradi. 
Bir vaqtning o‘zida bir nechta nomerlarga xizmat ko‘rsatishda ofitsiant bitta 
aravachada buyurtmalarni olib keladi, nomerlarga navbat bilan kirib, nima 
buyurilgan bo‘lsa nomerdagi maxsus stolga qo‘yadi. Keyin stolga skatert yoyib, 
yoki har bir odam uchun ittadan salfetka qo‘yib, servirovka qoidalariga rioya 
qilgan holda servirovka predmetlarini, buyurtmani, gazak, taom va ichimliklarni 
joylashtiradi.
Bo‘shagan idishlarni bir qancha vaqt o‘tganidan so‘ng olib ketadi. Idishlarni 
olib ketishdan oldin mehmonlardan so‘rash kerak bo‘ladi. Har bir nomerda 


ovqatlanish bo‘limining telefon raqami bo‘lishi zarur.Mehmon telefon orqali 
buyurtma beradi(nonushta, tushlik, kechki ovqat, ichimlik). Dispetcher mehmon 
xonasi raqami, odamlar soni, taom, buyurtma porsiyasi, buyurtmani qabul qilgan 
vaqt, buyurtmani taqdim etish vaqtini yozib oladi va ijro uchun yuboradi. 

Download 11.85 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Download 11.85 Mb.
Pdf ko'rish