-rasm. Zagotovkalarni avtomatik uzatish sistemasi

Download 1,46 Mb. Pdf ko'rish
bet	9/41
Sana	14.05.2024
Hajmi	1,46 Mb.
	#233383

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 41

Bog'liq
Kitob 5084 uzsmart.uz

Universallik darajasiga ko‘ra robotlar uch gruppa klassifikatsiyalanadi

3.1-rasm. Zagotovkalarni avtomatik uzatish sistemasi
Robotlarning ikkinchi turi komondalarni operatordan (masalan, radioaktiv
moddalar bilan bog‘liq bo‘lgan operatsiyalarni bajarishda) oladi. Robot
komandalarni insondan biotoklar yordamida oladi (bioximik robotlar). Lunoxod
bioximik robotga misol bo‘la oladi.
Robotlarning uchinchi turi sun’iy intellektli robotlar yoki integral
robotlardir, ular katta dasturlar majmuiga ega bo‘lgan EHM bilan jihozlanadi. Bu
qurilmalar atrof-muhit (tempuratura, masofa, relef shakl) haqidagi ma’lumotni
qabul qilib, uni qurilmadagi dasturlar majmuiga mavofiq qayta ishlaydi va tegishli
qarorga keladi.
Ishlab chiqarish jarayonlarida robotlardan foydalanish insonni og‘ir,
zerikarli, hayot uchun xavfli bo‘lgan ishlardan ozod qilishga imkon beradi.
Robotlardan foydalanishining iqtisodiy samaradorligi qurilmaning unumdorligi va
ishlash muddat bilan baholanadi.
Sanoat robotlariga quyidagi talablar qo‘yiladi: ular yuqori darajada
harakatchan, yangi programmaga tez qayta sozlanadigan, universal bo‘lishi, uzoq
vaqt xizmat qilishi va ishonchli ishlashi lozim. Manipulyatorlar soatiga 200dan
1000 ta gacha harakat qiladi.
Universallik darajasiga ko‘ra robotlar uch gruppa klassifikatsiyalanadi:
qat’iy aniq operatsiyalarni bajaradigan, masalan, buyumni o‘rnatadigan va
oladigan maxsus robotlar: u yoki bu jarayonni, masalan yig‘ish ishlarini bajarishga
ixtisoslashtirilgan robotlar: tezda qayta sozlanadigan universal robotlar. Eng sodda
programma qurilmasi maxsus robotlarga o‘rnatilgan.
Robotlar manipulyatori boshliqda harakatlanadi va o‘zining eng chekka
nuqtasi bilan robotning ish zonasi deb ataladigan zonani chizadi. Agar “qo‘l”

koordinatalarning ikki o‘qi bo‘ylab harakatlanib geometrik figura – silindrni
chizsa, u holda robot koordinatalarning silindrik sistemasida ishlayapti deyiladi.
Agar bu figura shar shaklida bo‘lsa, u holda robot koordinatalarning sferik
sistemasida ishlayapti deyiladi.
Robotlar, odatda, bir nechta erkinlik darajasiga ega bo‘ladi. Harakatning
erkinlik darajasi deganda robotning o‘zining yoki funksional elementlarining
bo‘shliqda surila olish imkoniyatini tushunamiz.

Download 1,46 Mb.

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 41

Download 1,46 Mb.

Pdf ko'rish