AMALIY MASHG‘ULOT №3
SANOAT ROBOTLARI YORDAMIDA TASHISH-YUKLASH
OPERATSIYALARINI AVTOMATLASHTIRISH.
Nazariy qism
Avtomatlashtirishdan to‘plangan tajriba,
sonli programma yordamida
boshqarish sistemalarining yuzaga kelishi tubdan yangi qurilmalar-robotlar deb
ataluvchi, odamga o‘xshab ishlaydigan mashinalar yaratilishiga imkoniyat yaratdi.
Hozirgi paytda robotlar zagotovkalar va tayyor detallarni qo‘yish hamda
olish,
ortish hamda tushirish, yig‘ish, payvandlash jihozlarni ishga tushirish va
to‘xtatish kabi ishlarni bajaradi. Avtomatlashtirishning bu vositalari qurilmalarning
aloxida klassiga ajratilgan bo‘lib, “sanoat robotlar” deb nom olgan.
Ko‘pgina
mamlakatlarda
sanoat
robotlar
ishlab
chiqarishga
ixtisoslashtirilgan korxonalar tashkil etilgan. Shubha yo‘qki,
yaqin yillar ichida
sanoat robotlari ishlab chiqarishning ko‘paytirilishi ularga nisbatan o‘sib
borayotgan ehtiyojni qondirishga imkon beradi.
Sanoat robotlari ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi robotlarning tannarxi va
narxini kamaytiradi, bu esa sanoat robotlarining joriy qilinishi va qo‘llanilishi
soxalarini kengaytirish uchun juda zarurdir.
Sanoat robotlari- dastur yordamida boshqariladigan qurilma bo‘lib,
buyum
tayyorlash jarayonida yordamchi (detalni o‘rnatish, olish ortish, tushirish) va
asosiy (yig‘ish, payvandalash,
kavsharlash, bo‘yash) texnologik operatsiyalarini
insonga o‘xshab, biroq avtomatik tarzda bajaradi.
Sanoat robotlarining hammasida “qo‘l” (manipulyator deb ataladi), ishlov
beriladigan narsa yoki ishlov berish vositalirni ushaluvchi
va uzatuvchi mexanizm
bor.
Uch turdagi robotlar mavjud: qat’iy dastur bilan ishlaydigan robotlar; odam
(operator) boshqariladigan robotlar; sun’iy intellektli robotlar.
Robotlarning birinchi turi aniq bir, masalan, yordamchi operatsiyani (jixozni
yuklash, detalni olish) bajarish uchun qurilmaga kiritilgan
komondalarni aniq
bajaradi.Agar, masalan stanokkacha bo‘lgan masofa o‘zgartirilsa, dasturni
o‘zgartirish va robotni qayta “O‘qitish” zarur bo‘ladi.
