Международный
научный
журнал
№
2
(100),
часть
2
«
Научный импульс
»
сентябр
, 2022
316
ISHLAB CHIQARISHDA MEHNATNI MUHOFAZA QILISHNING AHAMIYATI
Aslonov Norqul Rabbonayevich
O‘zbekiston Respublikasi Jamoat xavfsizligi universiteti
Bronetank va avtomobil texnikasi kafedrasi professor xizmatchisi
Аннотация:
Maqolada korxonada mehnat xavfsizligini tashkil etishning ahamiyati,
ularning ishlab chiqarish faoliyatining yakuniy natijalariga ta'sir masalalari ko'rib chiqiladi,
chet-el tajribasi bilan qisqa qiyosiy tahlil o'tkazilgan. Shuningdek, ishlab chiqarishda
ishchilarning xavfsizligi holatiga ta'sir qiluvchi asosiy omillar ham ko'rib chiqildi va
mehnatni muhofaza qilish sohasida yuzaga keladigan muammolarni hal qilish yo'llari taklif
etildi.
Kalit so'zlar:
mehnatni muhofaza qilish, korxona, ishchilarning xavfsizligi,
samaradorlikning iqtisodiy omili, travma, kasbiy kasalliklar,xavfsizlik texnikasi, ekologik
omil, psixofizyologik holat,xodimlarni zararli va xavfli omillardan himoya qilish.
Zamonaviy dunyoda mehnatni muhofaza qilish ishlab chiqarish sohasining jadal
rivojlanishi va yangi faoliyat turlari paydo bo'lishi bilan bog'liq.
Uning tamoyillariga rioya qilish bir qator vazifalarni
hal qilishga imkon beradi,
xususan:
-
korxona xodimlarini ularning sog'lig'iga yoki ular avlodlarining sog'lig'iga ta'sir
qiluvchi zararli va xavfli omillardan kafolatlangan himoya;
-
ishlab chiqarish jarayonini ta'minlash xarajatlarini kamaytirish;
-
ish vaqtini yo'qotish tufayli jiddiy iqtisodiy yo'qotishlarni bartaraf etish;
-
mehnat qonunchiligi talablariga rioya etilishini nazorat
qiluvchi organlarning
talablari va moliyaviy sanksiyalarini istisno qilish; xodimlar mehnat unumdorligi va sifatini
oshirish .
Afsuski, haqiqatni ta'kidlash kerakki, mamlakatimiz taraqqiyotining eng yangi tarixi
davridagi "turg'unlik davrida"ko'plab yurtimiz korxonalarida mehnatni muhofaza qilishga
yetarlicha e'tibor berilmadi. Bozor munosabatlarining
tez va kam boshqariladigan
shakllanishi davrida korxona rahbarlari qisqa vaqt ichida maksimal foyda olishni asosiy
maqsad deb hisoblashgan, shu bilan birga elementar texnika xavfsizligi qoidalarini qo'pol
ravishda e'tiborsiz qoldirdilar yoki eng yaxshi holda ularni orqa fonga surib qo’yishgan.
Biroq, bugungi kunda ham ko'plab rahbarlar mehnatni
muhofaza qilishga ikkinchi
darajali ahamiyat berilgan ilgari o'zlashtirilgan korxona boshqaruvining konservativ
tamoyillarini saqlab qolishgan.
To'g'ri, boshqaruvchilarning bugungi avlodning aksariyati "Mehnat muhofazasi –
muvaffaqiyatga erishishning kalitidir" degan so’zlarni o’z ishida shior qilib olib, korxonada
mehnatni muhofaza qilishni tashkil etishga to'g'ri yondashuvning muhimligini tushunadilar.
Xo'sh, korxonada mehnatni muhofaza qilishning ahamiyati nimadan iborat?
