|
Refraksiyani hisoblashda Lorens—Lorentsning nazariy formulasidan foydalaniladi
|
| bet | 5/16 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 227,7 Kb. | | #232308 |
Bog'liq Diplom bbbRefraksiyani hisoblashda Lorens—Lorentsning nazariy formulasidan foydalaniladi:
Qutblangan nurga perpendikular tekislik qutblangan tekislik deyiladi.
Barcha modda va eritmalar qutblangan nurga boʻlgan munosabatiga qarab 2 ga boʻlinadi.
1. Qutblangan nur tekisligini oʼzgartiradigan optik aktiv moddalar.
2. Qutblangan nur tekisligini oʻzgartirm aydigan optik noaktiv moddalar.
Moddalarning optik aktiv xususiyati ularning kristall panjarasi va molekulaning tuzilishi bilan harakterlanadi. Ana shu xususiyatlariga qarab optik aktiv moddalar ham ikki turga boʼlinadi:
— qattiq kristallar: kvars S i 0 2, N aC 103 va boshqalar. Ayrim
ionlarni ochishda hosil qilinadigan kristall choʻkmalar. Masalan, T1A uC 14 • 5H 20 va PbC l2 optik aktiv xossaga ega. Bunday moddalarning kristall panjarasi buzilsa, eritilsa optik aktiv xususiyati yoʻqoladi;
bu yerda: n — sindirish koʼrsatkichi;)i — molyar massa; d ~ zichlik.
Molyar refraksiyani hisoblash uchun bir xil haroratda moddaning zichligi va sindirish koʻrsatkichi oʼlchanib yuqoridagi formulaga qoʻyib hisoblanadi.
Molyar refraksiya additiv xossaga ega boʻlib, molekuladagi atomlar refraksiyasining yigʻindisiga teng.
Masalan: Лсс,4 = Rc+4 Ra = 2,42+4 • 5,97 = 26,36.
Atom refraksiya har bir element uchun aniqlangan (maxsus maʼlum otnomalarga keltirilgan). Tajriba yoʻli bilan hisoblangan molyar refraksiya qiymati bilan nazariy hisoblangan refraksiya qiymati solishtirilib, yangi aniqlangan modda formulasi toʼgʼrisida xulosa qilinadi. Demak, molyar refraksiya moddalarning tarkibini indentifikatsiyalashda, ayniqsa, ahamiyatli.
Oziq-ovqat sanoatida (yogʻ, asal, kofe) moddalarning tozaligini aniqlashda refraktometrik analiz usuli qoʻllaniladi.
Bu usul eng oddiy instrumental analiz usuli hisoblanib, analiz uchun oz miqdorda modda talab qilinadi, analiz tez va oson bajariladi.
D. Arago kvars kristalida (1811 -y.) va J. Bio eritmalarni aniqlashda (1815-y.) qutblangan tekislikning burilishini aniqladilar. Qutblangan nurning burilish burchagini oʻrganishga asoslangan analiz usuliga polyarimetrik analiz usuli deyiladi. Maʼlumki, bir tekislikda tebranadigan nur qutblangan nur, tekislik esa tebranish tekisligi deyiladi.
|
| |
