Qurbanov Abdulaziz Muzafarovich TDTU




Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/447
Sana15.07.2024
Hajmi9,47 Mb.
#267669
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   447
Bog'liq
Сборник готовый

Qurbanov Abdulaziz Muzafarovich TDTU
mustaqil izlanuvchisi 
SANOAT KORXONALARIDA INNOVATSION FAOLIYATNING RIVOJLANISH 
ASOSLARI 
Iqtisodiyotni rivojlantirishning zamonaviy sharoitlarida sanoat korxonalari uchun 
innovatsiyaviy va texnologik taraqqiyotga erishish o‘ta muhimdir, chunki faqat shu yo‘l orqali sanoat 
korxonalarida innovatsion faollikni oshirish, zamonaviy texnologik bazani yaratish, raqobatbardosh 
mahsulotlar ishlab chiqarish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, samaradorlik va mehnat 
unumdorligin oshirish, shuningdek ularning xalqaro hamda mahalliy raqobatbardoshligini 
mustahkamlash mumkin bo‘ladi. 
«2022 — 2026 yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi»da 
innovatsion texnologik park, texnologiyalar transferi markazi, innovatsion klaster, venchur tashkiloti, 
innovatsiya markazi, startap akselerator, inkubatorlar kabi innovatsion infratuzilma sub’ektlari 
tarmog’ini shakllantirish orqali startap tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlash hamda yirik hajmli ishlab 
chiqarishni tashkil etish asosiy yo‘nalishlaridan biridir. Bunda innovatsion faoliyatni davlat 
tomonidan qo‘llab-quvvatlashning institutsional mexanizmlarini takomillashtirish orqali innovatsion 
faol tashkilotlar ulushini oshiriladi. 
Sanoat korxonalarida innovatsion faoliyatni tashkil etish muammolarini o‘rganish shuni 
ko‘rsatdiki, innovatsion loyihalarni qo‘llab-quvvatlash va moliyalashtirish bo‘yicha amaldagi davlat 
dasturlari, korxonalarning o‘z aylanma mablag‘lari yetishmasligi bilan bir qatorda innovatsiyalarni 
joriy etish ko‘pincha sezilarli darajada yuqori xarajatlarni talab qiladi. Innovatsiyalar bo‘yicha qaror 
qabul qilishda kutilganidan ko‘ra potentsial samarali innovatsiyalar amalga oshirilmaydi yoki katta 
kechikish bilan kiritiladi (tadbiq etish muddatlarini baholashdagi xatolar, innovatsiyalarni joriy 
etishga qarshilik, innovatsion jarayonlarning nomukammal tashkil etilishi va rivojlangan innovatsion 
infratuzilmaning yo‘qligi natijasida). Korxona innovatsiyalarini (masalan, yangi mahsulot yoki 
xizmat) bozorga imkon qadar tezroq olib kirishning ahamiyati innovatsion siklning davomiyligini 
qisqartirish muammosiga taalluqlidir - har qanday yangilik tizimli xususiyatga ega bo‘lib, tashkilot 
faoliyati barcha sohalarga taalluqli va iqtisodiy samaradorlik o‘sishining asosiy omili hisoblanadi. 


155 
Innovatsion loyihalarni samarali ishlab chiqish va amalga oshirish katta mablag’larni talab 
qiladi. Bu sanoatda innovatsiyalarni faollashtirish, innovatsion texnologiyalarni joriy etuvchi va 
ilmiy-tadqiqot faoliyatini amalga oshiruvchi korxonalar uchun imtiyozli shart-sharoitlar yaratish, shu 
bilan birga ish o‘rinlari sonini ko‘paytirish masalasini hal etishga yordam beradi. 
Innovatsion faoliyatni moliyalashtirish quyidagi manbalarni o‘z ichiga oladi: 
• davlat byudjeti mablag’lari; 
• mahalliy byudjetlar mablag’lari; 
• ixtisoslashtirilgan davlat va shahar innovatsion moliya-kredit muassasalarining o‘z 
mablag’lari; 
• innovatsion faoliyat sub’ektlarining o‘z yoki qarz mablag’lari; 
• jismoniy va yuridik shaxslarning mablag’lari (investitsiyalari); 
• qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar (1-jadval). 
Iqtisodiyotni 
rivojlantirishning 
zamonaviy 
sharoitlari 
mahalliy 
korxonalarning 
raqobatbardoshligiga erishish va qo‘llab-quvvatlashning yangi samarali usullarini izlashni talab 
qiladi. Shunga ko‘ra, bu inson kapitali nazariyasi tamoyillari bo'yicha keyingi tadqiqotlarni talab 
qiladi. Shu bois davlat innovatsion siyosatining asosiy vazifasi ilmiy-texnikaviy va ishlab chiqarish 
salohiyatining o‘zaro mutanosib hamkorligini ta’minlash, tadbirkorlik sub’ektlarining innovatsion 
faoliyatini faollashtirish mexanizmini ishlab chiqish va joriy etish, innovatsiyalarni iqtisodiyotning 
barcha jabhalarida ommalashtirishdan iborat. 
Innovatsion faoliyatni rivojlantirishda korxona o‘z ilmiy-texnik salohiyatini miqdoriy va 
sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha ifodalashning ilmiy imkoniyatlarini aniqlash va rivojlantirish vazifasini 
qo‘yadi. Ilmiy-texnik salohiyatning sifat va miqdoriy ko'rsatkichlari orasida ishlab chiqarish-texnik 
bazaning holati, ilmiy-texnik tarkibiy qism, axborot resurslari, tashkiliy va boshqaruv tizimi, 
moliyaviy imkoniyatlar va ilmiy-tadqiqot faoliyatiga yo'naltirilgan investitsiyalar, mablag'lar 
miqdorini ajratib ko'rsatish mumkin. ilmiy tadqiqotlarga sarflanadi, bozorda yangi mahsulot paydo 
bo‘lishining raqobatbardoshlikka ta’siri. Bu omillarning barchasining yuqori sifatli ishlashini 
ta’minlash, shuningdek, ushbu ko‘rsatkichlarning samarali o‘zaro ta’siri uchun mehnat resurslari, 
ularning tarkibi, miqdori va malakasi muhim ahamiyatga ega. 

Download 9,47 Mb.
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   447




Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish