16
Barqaror ish rejimida chiqish miqdorining kirish miqdoriga bog‟liqligi o‟lchov
vositalarining statik tavsifi deyiladi. Umumiy holda o‟lchov
asboblarining statik
tavsifi quyidagi ko‟rinishda bo‟ladi:
)
(
B
f
(2.20)
bunda
-sanoq qo‟rilmasi ko‟rsatkichining koordinatasi; B-o‟lchanayotgan
fizik kattalik
qiymati.
O‟lchanayotgan В kattalikning chiqish miqdori
ga o‟zgarishi
bevosita
amalga oshiriladi, bo‟nday oraliq o‟zgartirishlar bir necha bo‟lishi mumkin. Masalan
haroratni millivoltmetrga ulangan termoelektrik termometrlar yordamida o‟lchaganda
4 ta ketma-ket o‟zgartish yuz beradi. Muhit harorati,
t termometrning termoelektr
yurituvchi kuchi E, elektr zanjirining tok kuchi I, millivoltmetr ramkasidagi aylanma
moment
ko‟rsatgich strelkasining burilish burchagi. Bunday o‟lchov asbobi ketma-
ket ulangan va har biri o‟z statik tavsifiga ega bo‟lgan bug‟inlardan
tuzilgan:
)
(
0
0
i
i
i
f
(2.21)
2.4.O‟lchov asboblarining ishonchliligi
O‟lchash texnikasida o‟lchov asboblarining ishonchliligi alohida ahamiyat kasb
etadi. Ishonchlilik deyilganda sistemaning berilgan vaqt oralig‟ida o‟z parametrlarini
ma„lum
berilgan chegaralarda saqlab, bo‟zilmasdan ishlay olish qobiliyati
tushuniladi.
Bo‟zilmasdan
ishlash ehtimoli P(t) –sistemaning ishonchliligining asosiy
tavsifidir.
.
)
(
t
T
P
t
P
(2.22)
Bo‟zilish
ehtimoli g(t) –berilgan vaqt oralig‟ida hech bo‟lmasa bir marta
bo‟zilish ruy berish ehtimolligi:
.
)
(
t
T
P
t
g
(2.23)
Ular yig‟indisi 1 ga teng:
P(t)+g(t) =1 (2.24)
Bo‟zilishlar
chastotasi
,
)
(
t
n
n
t
а
x
(2.25)
17
Bo‟zilishlar chastotasini yana quyidagicha tasvirlash mumkin:
,
)
(
)
(
)
(
dt
t
dP
dt
t
dg
t
а
(2.26)
Asboblarning ishlatishdagi ishonchliligi ko‟p jixatdan ularning konstruktiv
ishonchliligi va tayyorlash sifatiga bog‟liq. Ammo eng ishonchli asbob ham noto‟g‟ri
ishlatilganda ishonchsiz holatga keltirilib quyilishi mumkin.
Shuning uchun
asboblarning ishonchliligini oshirishda ulardan to‟g‟ri foydalanish asosiy shartlardan
biridir.
