|
‘ TMining mexanik xarakteristikalari —
|
| bet | 144/172 | | Sana | 30.11.2023 | | Hajmi | 3,86 Mb. | | #108639 |
Bog'liq J. S. Salimov, N. B. Pirmatov1) Parallel qoizgiatishli 0‘ TMining mexanik xarakteristikalari —
n = f (Mcm): kuchlanish Uo= UN= const, yakor zanjiridagi qarshilik K= const va qo‘zg‘atish zanjiridagi qarshilik R o.= const shartlar bajarilganda, motor valiga ulangan ish mexanizmming tormozlovchi momenti Mt ni (Mt= M= M0 + M2) o‘zgartirib olinadigan aylanish chastotasi n ning o'zgarishini ifodalaydi. Mexanik xarakteristikani tahlil qilish uchun yakor zanjiriga ketma-ket ulangan Rr hisobga olgan holda
ifodani quyidagicha yozamiz:
n = [U- Ifl(Ra+Rr)] / (CeO) =
=U/ (Ce - Ia(Ra+Rr) / (Ce
Bunga M= CmIaO ifodadan aniqlangan tok Ia ning [Ia=M/(CmO)] qiymatini qo‘yib, hamda n = const bo‘lganda M= Mt bo‘lishini e’tiborga olgan holda quyidagiga ega bo'lamiz:
n = U/ (CE0) - M/R +R) / (CE C0/ , (31.22)
bunda CE, Cm, U va (R.+R) lar o‘zgarmas kattaliklardir.
Shunday qilib, mexanik xarakteristikalarning o‘zgarish shakli tezlik xarakteristikalarining shakliga o‘xshagan bo‘lib, 0‘TM ning magnit oqimi O, uning yuklama momenti Myu ga bog‘liq ravishda qanday o'zgarishiga, ya’ni mashinaning qo‘zg‘atilish usuliga bog‘liq bo‘ladi.
Parallel qo‘zg‘atishli motorda qo‘zg‘atish magnit oqimi O .z ga yakor reaksiyasining ta’siri sezilarli bo‘lmagani uchun, Oqo.2= const deb hisoblash mumkin. Agar 0‘TM ning turg‘un rejimiga xos bo‘lgan momentlar muvozanati tenglamasi (M= M0+M2) dagi salt ishlash momenti M0«0 deb, (31.22) ifodadagi Mt o‘rniga M2 ni qo‘yib yozamiz: n = U/ (CE0) - M/R' +R) / (CECm02) = n0 - An, (31.23) buyerda n0= U/(CeO) — 0‘TM ning salt ishlashidagi aylanish chastotasi (bunda qiymati juda ham kichikligidan laRa ~ 0 deb qabul qilingan); U/(CeO) va l/(CECra02) — o‘zgarmas kattaliklar; An — aylanish chastotasining kamayishi, bunga yakor zanjiri qarshiligi (Ra+Rr) va moment M2 laming ta’siri sababchi bo‘ladi.
Agar reostatning qarshiligi Rr= 0 boTsa, tabiiy mexanik xarakteristikaga ega bo'lamiz. Bu xarakteristika absissalar o‘qiga nisbatan ozgina og‘gan to‘g‘ri chiziq bo‘yicha o‘zgaradi (31.7-rasm,l). Yakor zanjiriga qo‘shimcha qarshilik kiritish bilan bu xarakteristikaning absissalar o‘qiga nisbatan qiyalik burchagi oshadi (31.7-rasmda 2; 3;
va bu burchak Rr ning qiymatiga to‘g‘ri mutanosibda boTadi. Agar
rasm. Parallel qo‘zg'atishli 0‘TM ning mexanik xarakteristika- lari.
IaR~0 deb, u e’tiborga olinmasa, unda mexanik xarakteristikalari ordinatalar o'qidagi bitta A nuqtadan boshlanadi.
Parallel qo‘zg‘atishli motorning tezlik xarakteristikasi bilan uning mexanik xarakteristikasi o‘rtasida uzviy bog‘lanish mavjud. Hamma hollarda turg‘un ishni ta’minlash uchun parallel qo‘zg‘atishli motorning pasayuvchi tezlik xarakteristikasiga uning pasayuvchi mexanik xarakteristikasi to‘g‘ri keladi.
31.8-rasm. 0‘TM va ish mexanizmining turg‘un ishlash shartlarini tushuntirishga oid mexanik xarakteristikalar.
Parallel qo‘zg‘atishli motorning turg‘unligi unga tegishli tezlik xarakteristikasining shakliga bog‘liq bo‘ladi. 31.8-rasmda M = const (masalan, metall kesuvchi stanoklarda Myu aylanish chastotasi n ga bog‘liq emas) va Mhi= n2 (ventilator, markazdan qochirma nasos, eshkakli vint va shunga o‘xshashlarda) boiganda kamayuvchi aylanish chastota — n =f (Ia) yoki mexanik — n = f (M2) xarakteristikalari ko‘rsatilgan. Bu holda ham 0‘TMining turg‘un ishlash sharti:
dM/ dn < dn (31.24)
bajariladi.
Umumiy hol uchun OTM ning turg‘un ishlash sharti quyidagicha xarakterlanadi: aylanish chastotasi oshganda aylantiruvchi momentning o'sishi dM, yukning valga hosil qilgan tormozlovchi momentining o‘sishi dM^ dan kam bo‘lishi zarur.
Odatda, bu shartning bajarilishi uchun 0‘TMning aylanish chastotasi oshganda aylantiruvchi momentning kamayishi zarur bo‘ladi (31.8- rasm). Shuning uchun parallel qo‘zg‘atishli motorning tezlik va mexanik xarakteristikalari pasayuvchi bo‘lishi kerak.
|
| |
