Jahon iqtisodiyotida sanoat jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlar

Rivojlangan mamlakatlarda davlatning iqtisodiyotga aralashuv darajasi ushbu mamlakatlarda amal qiladigan iqtisodiy rivojlanish modellariga mos ravishda farqlanadi. Jumladan, davlat xarajatlarining YalM ga nisbatan ulushi G‘arbiy Yevropa modelida nisbatan yuqori (50 % atrofida), amerika (33 % atrofida) va yapon modelida nisbatan pastroq (25 %). Misol uchun, 2013-yilda davlat xarajatlarining YalM dagi ulushi Avstriya (51,2 %), Belgiya (54,5 %), Daniya (56,9 %), Italiya (54,5 %), Fransiya (57,2 %), Shvetsiyada (53,0 %) dan yuqori bo‘lgani holda, ushbu ko‘rsatkich AQSh da 36,6 %ga, Yaponiyada esa 40,0 %ga teng boidi (5.5.1-jadval).

• 
  Rivojlangan mamlakatlarda davlatning iqtisodiyotga aralashuv darajasi ushbu mamlakatlarda amal qiladigan iqtisodiy rivojlanish modellariga mos ravishda farqlanadi. Jumladan, davlat xarajatlarining YalM ga nisbatan ulushi G‘arbiy Yevropa modelida nisbatan yuqori (50 % atrofida), amerika (33 % atrofida) va yapon modelida nisbatan pastroq (25 %). Misol uchun, 2013-yilda davlat xarajatlarining YalM dagi ulushi Avstriya (51,2 %), Belgiya (54,5 %), Daniya (56,9 %), Italiya (54,5 %), Fransiya (57,2 %), Shvetsiyada (53,0 %) dan yuqori bo‘lgani holda, ushbu ko‘rsatkich AQSh da 36,6 %ga, Yaponiyada esa 40,0 %ga teng boidi (5.5.1-jadval).
  

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi rivojlangan mamlakatlar iqtisodiyotida davlat maqveyini, iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishda yanada oshirdi. Umuman, rivojlangan bozor iqtisodiyotiga ega mamlakatlar jahonning uch iqtisodiy va siyosiy markazini («triada») tashkil etishadi. Ushbu uchlik ichida iqtisodiy kuchlar nisbati o‘zgarib turadi, iqtisodiy aloqalar integratsion birlashmalar — Yel va NAFTA ichida jadal sur’atlarda rivojlanmoqda.

• 
  Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi rivojlangan mamlakatlar iqtisodiyotida davlat maqveyini, iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishda yanada oshirdi. Umuman, rivojlangan bozor iqtisodiyotiga ega mamlakatlar jahonning uch iqtisodiy va siyosiy markazini («triada») tashkil etishadi. Ushbu uchlik ichida iqtisodiy kuchlar nisbati o‘zgarib turadi, iqtisodiy aloqalar integratsion birlashmalar — Yel va NAFTA ichida jadal sur’atlarda rivojlanmoqda.
  

• 
  Jahon iqtisodiyotida XX asr o‘rtalariga qadar Yevropa yetakchilik mavqeyini egallab kelgan boisa, Ikkinchi jahon urushining salbiy oqibatlari tufayli iqtisodiy salohiyat jihatdan AQSh dan ancha ortda qola boshladi. Yevropaning qayta tiklanishi va rivojlanishining asosiy kuchi sifatida bozor, xususiy tadbirkorlik, raqobat, davlat boshqaruvi asosidagi o‘zaro bir-biri bilan bogiiq boigan jarayonlarni kuzatish mumkin.