Jahon iqtisodiyotida sanoat jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlar

G‘arbiy Yevropa yuqori darajada integratsiyalashganligi bilan ajralib turadi. G‘arbiy Yevropa integratsiyasiga a’zo mamlakatlar iqtisodiy siyosatini o‘zaro muvofiqlashtirish, iqtisodiy va siyosiy hamkorlik afzalliklaridan samarali foydalanish imkonini beradi.

• 
  G‘arbiy Yevropa yuqori darajada integratsiyalashganligi bilan ajralib turadi. G‘arbiy Yevropa integratsiyasiga a’zo mamlakatlar iqtisodiy siyosatini o‘zaro muvofiqlashtirish, iqtisodiy va siyosiy hamkorlik afzalliklaridan samarali foydalanish imkonini beradi.
  

G‘arbiy Yevropada integratsion jarayonlar 1950-yilda (1952-yildan Yevropa ko‘mir va poiat birlashmasi) Fransiya, GFR, Italiya, Belgiya, Niderlandiya va Lyuksemburg tomonidan erkin savdo hududini tashkil etishdan boshlandi. Ushbu mamlakatlar 1957-yilda Rim iqtisodiy hamkorlik shartnomasini imzolashdi. 1958-yili G‘arbiy Yevropada «Yevrotom» birlashmasi tashkil qilindi. Rim shartnomasini imzolagan mamlakatlar Yevropa hamkorligi yoki umumiy bozor mamlakatlari, deb atala boshlandi.

• 
  G‘arbiy Yevropada integratsion jarayonlar 1950-yilda (1952-yildan Yevropa ko‘mir va poiat birlashmasi) Fransiya, GFR, Italiya, Belgiya, Niderlandiya va Lyuksemburg tomonidan erkin savdo hududini tashkil etishdan boshlandi. Ushbu mamlakatlar 1957-yilda Rim iqtisodiy hamkorlik shartnomasini imzolashdi. 1958-yili G‘arbiy Yevropada «Yevrotom» birlashmasi tashkil qilindi. Rim shartnomasini imzolagan mamlakatlar Yevropa hamkorligi yoki umumiy bozor mamlakatlari, deb atala boshlandi.
  

1993-yili Yevropa Iqtisodiy Hamkorligi Yevropa Ittifoqi (Yel) sifatida qayta tashkil qilindi. Yel ga a’zo boiishda demokratiya tamoyillariga rioya etish, inson huquqlari va erkinligini hurmat qilish, raqobatbardosh bozor iqtisodiyotiga ega bo‘lish, Yel ning umumiy qoida va standartlarini tan olish kabi Kopengagen mezonlariga rioya qilish talab etiladi.

• 
  1993-yili Yevropa Iqtisodiy Hamkorligi Yevropa Ittifoqi (Yel) sifatida qayta tashkil qilindi. Yel ga a’zo boiishda demokratiya tamoyillariga rioya etish, inson huquqlari va erkinligini hurmat qilish, raqobatbardosh bozor iqtisodiyotiga ega bo‘lish, Yel ning umumiy qoida va standartlarini tan olish kabi Kopengagen mezonlariga rioya qilish talab etiladi.
  

• 
  Valyuta Ittifoqini shakllantirish 1999-yilda tashkil qilingan Yevropa valyuta
  
• 
  tizim iga (YeVT) asoslanadi. YeVT ga a’zo bo‘lish uchun da’vogar m am lakatlar
  
• 
  iqtisodiyoti quyidagi M aastrixt shartnom asi mezonlariga javob berishi
  
• 
  zarur bo‘ladi:
  
• 
  • davlat byudjeti kamomadi YalM ga nisbatan 3 %dan oshmasligi;
  
• 
  • davlat tashqi qarzi YalM ga nisbatan 60 % dan oshmasligi;
  
• 
  • kamida ikki yil valyuta kurslari mexanizmida qatnashishi va milliy valyuta
  
• 
  kursini shu chegarada ushlab turish;
  
• 
  • inflyatsiya darajasi birinchi uchta mamlakatdagi 0‘rtacha darajadan 1,5 %ga
  
• 
  oshmasligi lozim;
  
• 
  • davlat obligatsiyalari bo‘yicha uzoq m uddatli foiz stavkalarining inflyatsiya
  
• 
  darajasi eng past m am lakatlardagi tegishli stavkalardan 2 % ga oshmasligi
  
• 
  zarur.
  

• 
  Valyuta ittifoqini tartibga solish tamoyillari Rim kelishuvida ishlab chiqilgan.
  
• 
  1993-yilda Maastrixt shartnomasi imzolangandan keyin ittifoq mamlakatlari
  
• 
  1999-yil 1-yanvardan valyuta ittifoqini tashkil etish majburiyatini olishdi. Shu kundan
  
• 
  boshlab yevro jahon moliya bozorlariga o‘sha vaqtdagi Yel ning 15 ta mamlakatidan
  
• 
  11 tasining hisob-kitob valyutasi sifatida taqdim etildi, 2002-yil 1-yanvardan
  
• 
  boshlab esa yevro hududidga kiruvchi 12 ta mamlakat pul birligi sifatida muomalaga
  
• 
  kiritildi. Yevro YeVT da 1979-1998-yillarda foydalanilgan Yevropa valyuta
  
• 
  birligi — EKYu ning o‘rniga joriy etildi va hozirda Yel ning 18 ta mamlakati yevro
  
• 
  hududiga kiradi.
  

• 
  Yel doirasida birlashgan Yevropa dunyoning iqtisodiy jihatdan taraqqiy etgan
  
• 
  m intaqalaridan biri hisoblanadi. Yel ning jahon YalM dagi ulushi 21 % ni,
  
• 
  jahon tovarlar eksportidagi ulushi 15,3 % ni, jahon xizm atlar eksportidagi ulushi
  
• 
  25,2 % ni tashkil etadi1. Yel hududi m intaqalari notekis iqtisodiy rivojlanish
  
• 
  darajasiga ega boiib, iqtisodiy ittifoqning asosini yevro hududiga kiruvchi mamlakatlar
  
• 
  tashkil etadi. Yel ni tashkil etgan mamlakatlarda iqtisodiy o‘sish sur’atlarining
  
• 
  yangi a’zo makmlakatlarga nisbatan pastligi Yel ga xos xususiyatlardan
  
• 
  biri hisoblanadi. Misol uchun, 2013-yilda yevro hududida iqtisodiy o‘sish —
  
• 
  0,4 % ni tashkil etgan holda, ushbu ko‘rsatkich Litvada — 3,3 % ni, Ruminiyada
  
• 
  — 3,5 % ni tashkil etdi