|
Jurnal 001-yilda tashkil etilgan. Jurnal yilda 12 marta chiqadi
Pdf ko'rish
|
| bet | 117/266 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 4,29 Mb. | | #143747 |
Bog'liq 11-son PM Ped PsixoloNatijalar.
Bo‘lajak o‘qituvchilarda pedagogik kompetentlik sifatlarini rivojlantirish maqsadida auditoriya va
auditoriyadan tashqari ishlarini kuzatish, ularning pedagogik amaliyot davrida kompetentlikka xos
vazifalarini bajarishlarini, dars jarayonlari natijalarini tahlil qilish, tajriba davomida o‘rganilayotgan obyekt
holatiga kirib borish, shu vaziyatlarning shaxsiy kechinmalar tahlili singari yangi pedagogik texnologiya,
turli o‘quv fanlariga tegishli ma’lumotlarga jalb etish bilan bilimlarni rivojlantirishga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi
haqida xulosa chiqarish imkonini berdi. Bo‘lajak o‘qituvchilar kompetentlik sifatlarini rivojlantirish
maqsadida an’anaviy metodlar bilan yangi pedagogik texnologiyalarni uyg‘unlashtirgan holda o‘z
imkoniyatlari darajasida ular bilan quyidagi yo‘nalishlarda tadbirlar o‘tkazildi: “Kompetensiya nima?”,
“Zamonaviy o‘qituvchining kompetentlilik modelini tashkil etuvchi elementlar”, “Ta’lim-tarbiya
samaradorligini oshirish vositalari”, “Zamonaviy sharoitda ta’limni tashkil etish”, “Pedagogik
kompetensiyaning shakllanish bosqichlari”. Bu jarayonda har bir talaba faollik ko‘rsatdi. Bo‘lajak
o‘qituvchilarda pedagogik kompetentlik sifatlarini rivojlantirish maqsadida amaliyot davomida olib borilgan
ishlar natijasida talabalar an’anaviy metodlar bilan yangi pedagogik texnologiyalarni uyg‘unlashtirgan holda
o‘z imkoniyatlari darajasida tashkil etdilar. Ular har bir mashg‘ulotni aniq maqsad asosida tashkil etish,
o‘qitish samaradorligiga erishish uchun uning eng qulay yo‘llarini tanlagan holda erishdilar. Bunda “Kichik
guruhlarda ishlash”, “Bahs- 74 munozara”, “Rolli o‘yinlar”, “Muammoli vaziyatlarni hosil qilish”, “Aqliy
hujum”, “6x6x6”, “Klaster metodi”, Guruxli bahs”, “Blits-so‘rov”, “Sinkveyn” kabi metodlardan keng
foydalandilar. Kuzatishlarning ko‘rsatishicha, tajriba guruhida bo‘lajak o‘qituvchilarning pedagogik
kompetentlik sifatlarini rivojlantirish sohasida sezilarli ijobiy o‘zgarishlar bo‘ldi. Tajriba-sinov jarayonida
respondentlarning pedagogik kompetentlikka oid bilimlari aniqlanib, tahlil qilindi. Mazkur tarbiyalanganlik
shaklini takomillashtirishning pedagogik vositalari belgilandi hamda amalda sinab ko‘rildi.
Olib borilgan tajribalardan so‘ng natijalar tahlil qilindi. Respondentlar tomonidan o‘zlashtirilgan
bilimlar quyidagi mezonlar yordamida aniqlanib, yuqori, o‘rta va quyi darajalar sifatida guruhlandi. Ya’ni:
Yuqori daraja – «5» O‘rta daraja – «4» Quyi daraja – «3» Yuqori daraja – zamonaviy o‘qituvchining
pedagogik kompetentlikka oid yangiliklarni teran anglaydilar, nazariy zamonaviy bilimlarni puxta
o‘zlashtirganlar, pedagogik kompetentlikni mustaqil ravishda o‘zlashtirishga rag‘bat bildirib, bu yo‘lda
amaliy faoliyat olib boradilar, shuningdek, mavjud pedagogik kompetentlikni amaliyotda qo‘llay oladilar.
O‘rta daraja – zamonaviy o‘qituvchining pedagogik kompetentlikka oid yangiliklarni teran anglaydilar,
nazariy zamonaviy bilimlarni puxta o‘zlashtirganlar, ammo bu yo‘lda izchil ravishda amaliy faoliyat olib
bormaydilar, shuningdek, amaliyotda bu bilimlardan samarali foydalana olmaydilar. Quyi daraja –
zamonaviy o‘qituvchining pedagogik kompetentlikka oid yangiliklarni qisman anglaydilar, pedagogik
kompetentlikka oid bilimlarni o‘zlashtirishga bo‘lgan ichki ehtiyoj va qiziqishga ega emaslar, pedagogik
kompetentlikka oid bilimlarni mustaqil ravishda o‘zlashtirishga rag‘bat bildirmaydilar hamda ulardan
amaliyotda qo‘llay olmaydilar.
Tajriba-sinov xulosalari sifat darajalariga ko‘ra umumlashtirildi. Ushbu umumlashtirishning
ko‘rsatishicha, talabalarning bilim darajasidagi o‘zgarishlar quyidagicha bo‘ldi: x Bo‘lajak o‘qituvchilarda
kompetentlik sifatlarini rivojlantirish maqsadida rejalashtirish, shunga doir asosiy tushuncha va g‘oyalarni
aniqlashga; x Bo‘lajak o‘qituvchilarning mazkur tushuncha va tamoyillarni qay darajada o‘zlashtirib
olganligi natijasini aniqlashga yordam berdi. Tajriba-sinov natijasida bo‘lajak o‘qituvchilarda kompetentlik
sifatlarini rivojlantirishga bo‘lgan qiziqishlari oshdi. Chunki ular bu faoliyat turlarida o‘z ijtimoiy, fuqarolik,
individual, mustaqil va ijodiy-qayta yaratuvchilik ehtiyojlarining qondirilishini kashf etishdi.
Shunday qilib, tadqiqot muammosi doirasida olib borilgan tajriba-sinov ishlarining natijasi
respondent-talabalar faoliyatining kompetentlikka oid bilimlar bilan boyitilganligi va bo‘lajak
o‘qituvchilarda pedagogik kompetentlik sifatlarini rivojlantirish borasidagi fikrning haqqoniyligini
tasdiqlaydi.
“PEDAGOGIK MAHORAT” ilmiy-nazariy va metodik jurnal. 2023, № 11
112
|
| |
