218
2-qism. Laboratoriya mashg’uloti
1-Tajriba ishi.
Mavzu: Avtomobillarni tozalash ishlarida qo’llaniladigan jixozlar
I. Ishdan maqsad:
Talabalarning nazariy
bilimlarini mustahkamlash, avtomobillarda yuvish-tozalash ishlarida
qo’llaniladigan jihozlarining tuzilishini va ishlash tomoyillarini o’rganish, ko’nikma hosil qilish.
II. Ish mazmuni:
Ushbu laboratoriya ishi kafedraning laboratoriyasida yoki ishlab chiqarishdagi filiallaridagi
avtomobillarni yuvish, tozalash va quritish postida bajariladi hamda talabalar tozalash jixozlarining
turlari,
tuzilishi, ishlash tartibini o’rganish bilan shug’ullanadilar.
III. Jihozlar va asboblar:
-tozalash jixozlari (chang so’rg’ichlar);
-yuvish jihozlari;
-zarrachali, cho’tkali va zarracha cho’tkali yuvish uskunalari;
-artish materiali;
IV. Ishni bajarish tartibi:
Har bir talabaga o’qituvchi tomonidan topshiriq beriladi va u quyidagi tartibda ishni
bajaradi:
- tozalash jixozlari (chang so’rg’ichlar)ning texnik tasnifi va
turlari haqida mahlumotlar
yig’ish (1-jadval),
-yuvish jihozlarining turlari va tasnifi, vazifasi, ishlatilish joyi haqida malumot to’planadi va
2-jadval to’ldiriladi.
- zarrachali, cho’tkali va zarracha cho’tkali yuvish uskunalarini printsipial shakli bilan
tanishadi hamda ishlash funktsiyalari keltiradi.
-bajarilgan ish bo’yicha xulosa yozadi.
V. Umumiy mahlumotlar:
Avtomobillardan turli maqsadlarda, turli yo’l iqlim
sharoitlarida foydalanish, ularning turli
xil ifloslanishiga olib keladi. Yuk avtomobili kuzovlarining ifloslanishi tashiladigan yuk turiga
bog’liq bo’lib, ular qum, tuproq, ko’mir, qurilish materiallari va istehmol mollari bo’lishi mumkin.
Tashqi muhit harorati, yog’ingarchilik va kuzovga yopishib qolgan
iflosliklar tahsirida
bo’lgan joylardagi, bo’yoqning kimyoviy va fizik xususiyatlari o’zgarib, yuza asta sekin eskiradi.
Bularning oldini olish va TXK ishlarini sifatli bajarish maqsadida tozalash, yuvish va quritish
ishlari olib boriladi.
Tozalash jihozlari. Tozalash ishlaridan maqsad kuzovda qolgan
yuk qoldiqlarini
yig’ishtirish, yuk avtomobillarining kabinalari, avtobus va yengil avtomobil salonlarini changdan
tozalashdan iborat. Buning uchun xar xil turdagi chang yutgichlardan foydalaniladi, ular
qo’zg’almas va qo’zg’aluvchan bo’lib, elektr dvigateli quvvati 2 kVt gacha bo’lishi mumkin.
Engil avtomobil
va avtobus kuzovi, yuk avtomobilining kabinasi, platformasini kir va
changdan tozalashda elektr changyutgich (1.1-rasm) va qo’zg’almas chang so’ruvchi qurilma,
qo’lda ko’tarib yuruvchi va qo’zg’almas chang so’rgichlardan foydalaniladi.
Elektr chang yutgich quyidagicha tuzilgan bo’lib:
elektr shabadalatgich va chang yutgich ichida
konussimon
kallakli, cho’tkali shlanglar
majmuasidan iborat. CHang so’rgichning to’siqli
ichagidagi havo so’rish bosimi 11÷12 Pa bo’ladi.
Yirik avtoservis korxonalari va avtobus
saroylarida qo’zg’almas chang so’rg’ichlardan
foydalanish katta samara beradi.
