Birlamchi aloqa tarmoqlarini texnik ekspluatatsiyasi

223 
oshirish qoidalari majmui, raxbariyat, instruksiyalar va ko‘rsatmalarga 
mos ravishda tashkil qilinadi. 
Texnik ekspluatatsiya korxonalariga quyidagilar kiradi: 

“O‘zbektelekom” AK ning “TTT” filiali bosh boshqarmasi; 

“O‘zbektelekom” AK ning “TTT” filialining xududiy 
uzellari; 

Liniya-kabel sexlari; 

Liniya-kabel sexlari; 

Kabel uchastkalari; 

Tuman telekommunikatsiya tugunlari. 
Magistral va ichki mintaqaviy transport tarmoqlarini liniya-kabel 
inshoatlarini texnik ekspluatatsiyasi qoidalining 4.3 bandida bayon 
qilinadiki, liniya-kabel inshoatlari (LKI) ga texnik xizmat ko‘rsatish 
texnik ekspluatatsiyaning bir qismi bo‘lib, ekspluatatsiya davrida LKI 
ning kerakli ishonchlilik darajasini ta’minlash uchun LKI ning sozligini 
qo‘llab quvvatlash maqsadidagi proflaktika tadbirlari majmuini o‘z 
ichiga oladi. 
LKI ga texnik xizmat ko‘rsatish liniya inshoatlarining texnik 
xolatini operativ nazorat qilish va reja bo‘yicha proflaktika va kundalik 
ishlaridan iborat. 
LKI ning texnik xolatini operativ nazorat qilish quyidagilarni 
nazarda tutadi: 

Kabellaring elektr va optik parametrlarini nazorat qilish; 

Kabelni doimiy ortiqcha bosim ostida tutilishini uzluksiz 
nazorat qilish; 

Telemexanika tizimi signallari asosida xizmat ko‘rsatiladigan 
(NRP) va xizmat ko‘rsatilmaydigan (NUP) regeneratsiya 
punktlarining xolatini nazorat qilish va zarurat yuzaga 
kelganda darxol liniya-kabel trassasiga kerakli tadbirni 
qo‘llash uchun chiqish; 

Trassani nazorat ko‘rigidan o‘tkazish va LKI ning xolatini 
texshirish; 

LKI elektromagnit ta’sirlardan va korriziyadan ximoya qilish 
vositalarini xolatini nazorat qilish. 
LKI ni reja bo‘yicha profilaktika tadbirlari jarayonida quyidagi 
ishlar amalga oshiriladi: 

224 
a)
LKI ning elektr va optik parametrlarini o‘lchash; 
b)
Kabellarni mexanik ta’sirlardan ximoyalash bo‘yicha ishlar; 
c)
Kabelning germetik qoplamasi buzilgan joylarini sozlash; 
d)
Mexanizatsiya vositalariga xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash; 
e)
Kabel liniyasi trassalariga ogoxlantirish belgilari, o‘lchov 
ustunlari va shlagbaumlarni tayorlash va o‘rnatish (11.5-rasm, 
11.6-rasm, 11.7-rasm, 11.8-rasm); 
f)
LKI ni korroziya, chaqmoq urishi, elektrlashtirilgan temir 
yo‘llari va elektr uzatish liniyalari ta’siridan ximoyalash 
qurilmalariga xizmat ko‘rsatish; 
g)
Kabel kanalizatsiyalariga xizmat ko‘rsatish; 
11.5-rasm. O‘lchov ustunlari. 
Yozuv va shartli belgilar qora yoki qizil rangda yorqin fonga yoziladi, ustunning bosh 
qismi qizil rangda bo‘ladi 
11.6-muftaning joylashgan o‘rnini anglatuvchi ko‘rsatish belgisi 

225 
a) b) 
11.7-rasm. Ogoxlantirish belgilari (A-asosiy, B-soddalashtirlgan).
Yozuv yorqin sariq rangdagi fogna qizil rangda yoziladi. Tashkilot manzili va kamida 3 ta 
telefon nomeri qora rangda yoziladi. 
a)
b) 
11.8-rasm. SHlagbaum (a) va suv osti kabellariga o‘tkazishda 
qo‘llaniluvchi axborot-taqiqlovchi belgi 
h)
Kabellarning yotqizilish chuqurliklarini nazorat qilish va 
kartogrammani aniqlashtirish; 
i)
Daryo kabellarini o‘tkazgichlariga xizmat ko‘rsatish; 
j)
LKI ni qish mavsumi va suv satxining ko‘tarilish mavsumlariga 
tayorlash; 
k)
LKI ning saqlanuvchanligini ta’minlash maqsadida mos 
tashkilotlar bilan tadbirlar o‘tkazish va x.z. 
LKI da amalga oshiriladigan kundalik ishlar quyidagilardan iborat: 

226 
a)
Liniya-kabel trassasi va kabel qo‘riqlanish xududida va uning 
yaqinida olib borilayordan ishlarni nazorat qilish; 
b)
Liniya inshoatlarini butunligi ta’minlash maqsadida tuproq 
qazish ishlarini olib boruvchi tashkilotlarda, korxonalarda, 
muassasalarda va erdan foydalanuvchilar va axoli o‘rtasida 
tushuntirish ishlarini olib borish; 
c)
Kabel-liniya trassasini anglatuvchi belgilarning og‘ganlarini 
to‘g‘rilash, nosozlarini almashtirish va yangilarini o‘rnatish; 
d)
Kabel-liniya trassasida xo‘jalik ishlari olib borilayotganda 
ogoxlantiruvchi belgilarni o‘rnatish; 
e)
Qazish ishlari olib borilayotgan xududdagi LKI ni mexanik 
nosozliklardan ximoyalash qurilmalarini o‘rnatish; 
f)
NUP ga olib borish yo‘llarini va kirishlarin qordan tozalash va 
erigan suvlarni chiqarib tashlash; 
g)
LKI dagi avariya va nosozliklarni bartaraf etish; 
h)
Soz xolatdagi asboblar, jixozlar, kabellarning avariya xolati 
uchun zaxiralari kabilar ro‘yxatini tuzish; 
i)
Kerak bo‘lgan xolatlarda trassa pasportiga o‘zgartirishlar 
kiritish. 
Liniya-kabel inshoatlarining xolatini baxolash uchun ikki yilda bir 
marta ularni sifat kategoriyalari bo‘yicha attestatsiyadan o‘tkazish lozim. 
O‘tkazilgan attestatsiya natijalari attestatsiya natijalarini xisobga olish 
jurnaliga qayd qilinadi va LKI xolatini normal darajada bo‘lishini 
ta’minlash maqsadida bajarilishi lozim bo‘lgan ishlarni rejalashtiriga 
asos bo‘ladi.

227 

Download 3,98 Mb.