4-jadval
Hududlarning investitsion jozibadorligini aniqlash elementlari.
1
№
Hududlar
H
ududni
ng
um
um
iy
iqt
isod
iy
r
iv
oj
la
ni
sh
d
ar
aj
asi
H
ududni
ng
m
o
li
yav
iy
res
u
rs
lar
bi
lan
t
a’
m
ini
shi
Inves
ti
ts
ion
i
nf
ra
tuz
il
m
a
ri
vo
jl
ani
sh
da
ra
jas
i
H
ududni
ng
de
m
og
raf
ik
t
avs
if
i
Inst
it
ut
si
on
al
o’
zg
ar
ish
lar
va
r
ivo
jl
a
ni
sh
d
ar
aj
asi
H
ududni
ng
i
nv
es
ti
tsi
on
f
aol
iya
t
xa
vf
si
z
li
g
i
da
ra
jas
i
Mut
laq
i
nt
egr
al
ko’
rsa
t
ki
ch
1
Qoraqal-
pog’iston
0,0064
0,121
0,085
0,222
0,559
0,535
0,234
2
Andijon
0,341
0,151
0,276
0,426
0,560
0,594
0,367
3
Buxoro
0,304
0,144
0,165
0,413
0,509
0,511
0,315
4
Jizzax
0,198
0,049
0,075
0,388
0,496
0,506
0,151
5
Qashqadaryo
0,362
0,542
0,266
0,382
0,370
0,386
0,382
6
Navoiy
0,536
0,189
0,218
0,348
0,348
0,439
0,338
7
Namangan
0,141
0,118
0,183
0,374
0,531
0,554
0,285
8
Samarqand
0,181
0,234
0,154
0,401
0,607
0,522
0,322
9
Surxondaryo
0,150
0,101
0,104
0,324
0,549
0,422
0,250
10
Sirdaryo
0,185
0,037
0,147
0,320
0,317
0,723
0,247
11
Toshkent
0,434
0,197
0,366
0,493
0,611
0,362
0,404
12
Farg’ona
0,317
0,241
0,331
0,470
0,289
0,573
0,347
13
Xorazm
0,171
0,113
0,199
0,310
0,529
0,535
0,284
14
Toshkent sh.
0,837
0,793
0,701
0,820
0,580
0,845
0,755
Birinchi guruhga Toshkent shahri, Toshkent, Qashqadaryo, Andijon va
Farg’ona viloyatlari kiradi hamda ular investorlar uchun eng qulay hisoblanadi
(indeks 0,755-0,347). Investitsion jozibadorlikning yuqori bo’lishi ushbu
hududlarda tabiiy-iqtisodiy salohiyat, infratuzilma, jumladan, transport va
axborot-kommunikatsiyatarmoqlarining rivojlanish darajasi yuqoriligi bilan
belgilanadi.
1
O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyot vazirligi ma’lumotlari asosida tuzildi.
39
Ikkinchi guruhni Samarqand, Buxoro, Navoiy va Namangan viloyatlari
tashkil etadi (indeks 0,322-0,288). Ushbu hududlar xorijiy investorlarning qazib
oladigan va qayta ishlaydigan korxonalar faoliyat ko’rsatayotganiga qiziqishi
bilan belgilanadi.
Uchinchi guruhga nisbatan kam rivojlangan hududlar – Xorazm,
Surxondaryo, Jizzax, Sirdaryo viloyatlari va Qoraqalpog’iston Respublikasi
kiradi (0,284-0,234). Yuqorida qayd etilgan hududlarga xorijiy investitsiyalarni
jalb qilishda davlatning ishtiroki yuqori bo’lishi lozim.
Biroq mamlakatimizda investitsiya faoliyatini moliyalashtirish usullarini
takomillashtirish, shu bilan bir qatorda, ularni moliyalashtirish manbalarini
optimallashtirish va investitsiya bozori infratuzilmasini shakllantirishda hali o’z
echimini to’liq topmagan muammolar mavjud.
Ushbu muammolarni yechishda quyidagi takliflarni keltirish mumkin:
– kichik biznesning investitsion jozibadorligini oshirishda investitsiya
fondlarini rivojlantirish;
– kichik biznesni moliyalashtirishga qaratilgan ixtisoslashgan fondlarni
shakllantirish;
– tijorat banklari tomonidan kichik biznes sub’yektlarini boshlang’ich
kapitalini shakllantirish uchun va ularning investitsion loyihalarini qo’llab-
quvvatlash maqsadida uzoq muddatli kreditlar hajmini oshirish orqali
mamlakatimizda investitsiya faoliyatini moliyalashtirish muammolarini hal
qilishga erishish imkoniyatiga ega bo’lamiz.
Yuqoridagi takliflarni joriy etish orqali kichik biznes investitsion
jozibadorligini oshirish va yetarli darajada rivojlantirish orqali quyidagi ijobiy
natijalarga erishish mumkin:
– investitsion jozibadorlikni oshirish va hududlarga investitsiya kiritishni
yaxshilash, bozor munosabatlarining mustahkamlanishiga yordam beradi.
– kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyaviy qo’llab-quvvatlash,
birinchi navbatda, investitsiya maqsadlari, boshlang’ich kapitalni shakllantirish
uchun uzoq muddatli kreditlar ajratish hajmini kengaytiradi.
40
– raqobat muhitini yuzaga kelishi mamlakatda ijtimoiy-iqtisodiy sharoitni
yaxshilash uchun kuchli vosita bo’ladi.
– ijtimoiy va iqtisodiy muammolarni ma’lum darajada hal qilinishini
ta’minlash kichik biznes iqtisodiyotning strategik va mobil sektorini
rivojlanishiga olib keladi.
Mamlakatimizdagi qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hukumat hamda
mahalliy boshqarish organlarining birgalikdagi sa’y-harakati yordamida kichik
biznesni rivojlantirish sharoitini yaxshilashda sezilarli natijalarga erishish
mumkin, bu esa o’z navbatida O’zbekistonda kichik biznes sub’yektlarini
rivojlantirish va iqtisodiyotni isloh qilishda ijobiy o’zgarishlarga olib keladi. Shu
bilan bir qatorda mamlakatimizda ichki investitsiyalardan foydalanish
samaradorligini oshiradi, bu esa YaIM hajmi o’sishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.
|
