|
Kirisiw. Polatti Marten pechlerinde islep shiǵariw
|
bet | 11/13 | Sana | 22.12.2023 | Hajmi | 2,12 Mb. | | #126534 |
Bog'liq POLAT ISLEP SHIG’ARIWDA KONVERTER, MARTEN HA’M ELEKTRON USILLARDAPolattı quyıw usılları
Tayar polat konverter yaki pechten qurǵatilǵan hám qızdırılǵan kovshǵa quyıp alınadı. Pechte eritilgen polattıń hammesi ádette bir kovshǵa quyiladi. Polattı quyıwda kobinese stoporli kovshlar qollanıladı Ane sonday kovshlardıń birewiniń dúzilisi 5-súwrette kórsetilgen. Kovshtin kojuxi polat listen islengen bolıp, kojuxtin ishki jagına shamot gerbishi órilgen, sırtqı jaǵına bolsa polat belbew (kolco) kiydirilgen. Bul belbewge kovshti kran járdeminde kóteriw ushın eki capfa islengen. Kovshtin ultaninda wotqa shıdamlı materiallardan islengen arnawlı tesigi bar stakan qoyılǵan. Kovshtaǵi suyıq polat qálıplerge usı tesik arqalı quyiladi. Tesik stopor járdeminde kerek waqtinda ashıladi hám bekitilediStopor polat sterjen bolıp, woǵan wotqa shıdamlı
5-súwret. Stoporli kovshtiń dúzilisi:
1-stakan; 2-probka; 3-dastesi (ruchka); 4-baǵdarlawshi; 5-polzun; 6-shamot trubka; 7-stoporli sterjen.
terialdan islengen amawlı nay kiydirilgen. Polat sterjennin tómengi shamot yaki grafitten islengen tiǵin (probka) bekkemlengen. Bul stakandaǵi tesikti bekitiw ushın xizmet etedi. Stopor richagli mexanizm járdeminde kóteriledi hám túsiriledi.Kovshtin shamot gerbishinen órilgen ishki qaplami (futerovkasi) 25-50 marte polat quyıwǵa ǵana shıdaydı, sonnan keyin
27
ol remont etiledi. Jańa yaki remonttan shıqqan kovshlarǵa suyıq polat toltiriwdan aldin olar jaqsılap qurǵatiladi hám 700-800°C ǵa deyin qızdırıp alınadı. Kovshtin siyimliliǵi 400 tonnaǵa jetedi, diametri 5,5 metr, biyikligi bolsa 6 metrge jaqın boladı.
Kovshǵa toltirilǵan suyıq polat, tiykarınan shoyınnan, kemnen-kem hallarda bolsa polattan tayarlanǵan qálıplerge quyiladi. Qálıplerdiń ólshemleri payda etiliwi kerek bolǵan quymanıń awırligrina baylanıslı, quymanıń awırliǵi bolsa 100 kg nan 250 tonnaǵa deyin, hatteki 300tonnaǵa jetedi.
Qálıplerdiń forması hám konstrukciyasi olarǵa qanday (qaynaytugrın, shala qaynaytuǵın yaki qaynamaytuǵın) polat quyili- wina, alınatuǵın quymalardıń qanday maqsetlerde qollanılıwına, sonday-aq polattı quyıw usılına da baylanıslı boladı.
Тек ǵana ferromarganec penen qálpine keltirilgen polat qaynaytuǵın polat dep, ferromarganec, ferrosilisiy hám alyuminiy menen qálpine keltirilgen polat qaynamaytUǵVn polat dep ataladı. QaynamaytugTn polat payda yetiwdegige qaraǵanda azıraq muǵdarda ferrosilisiy hám azıraq muǵdarda alyuminiy menen qálpine keltirilgen polat shala qaynaytuǵ1 ’npolat dep ataladı.
Qaynaytuǵın polat qálıplerge quyilǵanda polattaǵi FeO dan
Fe FeO + C = Fe + CO
Payda bolǵan CO hám polatta erigen basqa gazlar qálıptegi polattan ajıralıp shiǵip, wonı bulkildetedi, yaǵnıy polat qaynap ati rǵanday boladı. Bunday polattıń qaynaytuǵın polat dep atalıwina sebep te ane usi. Qaynamaytuǵın polattan júdá az gaz aji ralıp shıǵadı hám polat qálıplerde aste-aqırın qatadı.
Qaynaytuǵın polat jaqsı shtamplanadı, qaynamaytugrın polatqa qaraǵanda ańsat kepserlenedi hám arzan turadı, biraq qálipke quyilǵanda balentligi hám kese-kesimi boylap ximiyalıq sostavi hár túrli bolǵan quyma payda etedi. Qaynaytuǵın polat quymaları hár túrli balkalar, listler, simlar hám juwapkerli uglerod esabina qálpine keledi.
bolmaǵan detallar ushin, qaynamaytuǵın polat quymaları bolsa juwapkerli detallar ushın qollanıladı.
28
Qaynaytuǵın polattı quyıw ushın tubsiz qálıpler, qaynamaytuǵın polattı quyıw ushın bolsa tubli qálıpler qollanıladı. Qálıpten quymanı shiǵarip alıw ańsat bolıwı ushın qálıptin ishki beti konus formasında islenedi.
6-su’wret. Polatti’ quyi’wda qeilani’latug‘i’n qa’li’pler.
Sport profiller prokatlaw ushın molsherlengen quymalar qálibiniń kese-kesimi kvadrat formasında (39-suuwret, a), listler prokatlaw ushın molsherlengen quymalar qálibiniń kese-kesimi tuwrı tortmuyeshlik formasında (39-súwret, b), tmbalar prokatlaw ushın molsherlengen quymalar qálibiniń kese-kesimi dóngelek (39- súwret, v), balǵa yaki presslerde pokovkalar balǵalaw ushın molsherlengen quymalar qálibiniń kese-kesimi bolsa kopmuyeshlik formada (6-súwret, g) boladı.
Sapalı quymalar alıwda polattıń suwıw tezligin kemeytiw ushın qálıptin ustingi boiimine qosımsha qálıp omatıladı (6- súwret, d). Qosımsha qálıptegi polat kóbirek waqıt suyıq halatda bolıp, tiykargT quymada payda bolatugTn shogiw bosliqların toltirip turadı. Qosımsha qálıp tiykarǵı qálıptin pribil boiimi dep te ataladı.
Suyıq polattı quyıwdin eki usılı bar: qálıplerge quyıw hám и ’zliksiz quyi ’w quri ’Imasi ’nda (ustanovka) quyi ’w.
Oz gezeginde qálıplerge quyıw usılı ekige boMinedi: ustinen quyıw usılı hám astinan (sifonli) quyıw usılıbolıp.
Ustinen quyıw usılında hár bir qálıp (joqarıdan, tobesinen) óz aldina bolek toltırıladı, ol qatqanda ustinen quyıw usılı dep ataladı 40-súwret.
29
|
| |