|
Kirisiw. Polatti Marten pechlerinde islep shiǵariw
|
| bet | 10/13 | | Sana | 22.12.2023 | | Hajmi | 2,12 Mb. | | #126534 |
Bog'liq POLAT ISLEP SHIG’ARIWDA KONVERTER, MARTEN HA’M ELEKTRON USILLARDAElektr duga peshleri. Elektr duga peshlerinde elektr energiyasi duganiń issiliq energiyasina aylandiriladi, duganiń issiliq energiyasi bolsa shixtaǵa nurlaniw arqali tásir etip, oni qizdiradi hám eń aqirinda eritedi (4-súwret).
23
4-súwret. Elektr duga peshi.
1-korpus; 2-otqa shidamli gerbish (futerovka); 3- alip salininwshi gumbez ; 4-kómir elektrodlar; 5-elektrodli ustaǵish; 6-polatti quyip aliw ushin arnalǵan nawa.
Elektr duga peshlerinde sapali konstuktsiyaliq, kóp legirlengen, tat baspaytuǵin, otqa shidamli h.t.b. polatlar alinadi. 5-100 tonnaliq elektr duga peshlerinde polat eritiw 3,5- 7 saatti quraydi.
Metallurgiyaliq zavodlarda kóbinese 30-80 t, siyimliliqqa iye bolǵan peshler qurilǵan. Házirgi waqitta 300-400 t, siyimliliqqa iye bolǵanpeshler qurilmaqta. Kishi peshlerde jumishi kernew 100-200 V, úlken peshlerde bolsa 400-600 V.
Elektr duga peshlerinde 1 tonna polat aliw ushin elektr energiyasiniń sariplaniwi 600-950 kvt, elektrodlardiń sariplaniwi bolsa, 6-9 kg átirapinda boladi.
Elektr duga peshleri shixtani qizdiriw usilina qarap úsh tiykarǵi tiypke bólinedi. Birinshi tipti dugasi tuwridan -tuwri tásir etiwshi peshler, (bunda elektrodlar vertkal jaylasqan boladi), ekinshi tipti dugasi tuwridan –tuwri tásir etpeytuǵin peshler (bunda
24
elektrodlar gorizantal halatta boladi), úshinshi tipti bolsa dugasi jabiq peshler dúzedi
Marten peshlerinde alinǵan polatler janilǵi quramindagi elementler menen toyinip qaladi. Usinińushin bul joqari sipatli polat alip bolmaydi. Hazirgi waqitda elektr peshlerinde legerlengen polatlardi eritip aliw sanaatimiz ushin áhmiyetli.
Elektr peshlerinde oksidlewshi jalin bolmawi hám hawanińkemligi peshtińishinde sipatli polat aliw ushin jaqsi atmosfera boliwin táminleydi. Bunnan tisqari peshde juda joqari temperaturani payda boliwi polattińquramindagi altingkúkirtti toliq joǵaltiwǵa imkan beredi.
Hazirgi waqitda elektr peshleri menen kem uglerodli polatdi eritip aliw múmkin. Polat kóplep qollanilgan sayin metal bólekleri,qirindi, brakka shigarilgan buyimler da kobeyedi. Konverter usilinda temir-tirsek, metal islew sanaatinin poalt ham shoyin shigindilarinan (qirindi, brak h.t.b) sonday-aq qatti shoyinnan polat aliw múmkin emesligi marten usilinin payda boliwina alip keldi.
Induktsion pechler. Induktsion pech, tiykarinan baslanǵish oram (inductor) menen tigelden ibarat (36 súwret). Inductor mis naydan, tigel bolsa, kislotaliq yaki tiykarliq otqa shidamli materiallardan tayarlanadi. Induktsion peshtiń tigeline shixta materiallar salinip, induktorǵa ózgermeli tok beriledi. Tok berilgende tigeldegi metallda tok induktsialanadi tok energiyasi bolsa issiliqqa aylanadi:
Q=0,24I2RT
Usiniń nátiyjesinde pechte joqari temperatura payda bolip, shixtani eritedi hám polat aliw protsessin tezlestiredi.
25
Induktsion pechler kóp legirlengen hám arnawli qollaniw tarawina iye birikpelerdi (misali, reaktiv dvigateller ushin qollanilatuǵin), yaǵniy quraminda uglerod yaki kremniy muǵdari az bolatuǵin polatlardi aliw ushin qollaniladi.
Induktsion pechlerde temir ózekili hám ózeksiz (joqari chastotali) boliwi múmkin. Temir ózekli induktsion pechlerde reńli metal birikpeleri alinadi. Al joqri chastotali (temir ózeksiz) induktsion pechler kóplegen polat hám kem uglerodli arnawli birikpeler eritip aliw ushin qollaniladi hám siyimliliǵi 10kg nan 30 tonnaǵa deyim boladi.
Pech islep turǵan waqitta inductor qizip ketpewi ushin oniń ishinen suw ótkizilip suwitip turiladi.
Induktsion peshlerdiń abzalliǵi sonda, ol júdá joqari temperatura payda etiwge, sonday-aq polat aliw protsessin vakumda ótkiziwge múmkinshilik beredi. Biraq induktsion pechlerde elektr energiyasi duga peshlerindegige qaraǵanda kóbirek sariplanadi.
26
|
| |
