64
6.4-rasm. xDSL orqali ulanishni tashkillashtirish usullari
ADSL modemlari mijoz abonent liniyasining har bir yakunida o‘rnatiladi.
Mis juftliklarida ancha katta polosa kengliklarini olish uchun ADSL modem
texnologiyasi, chastota diapazonlarini taxminan 0.4 MGs dan 1.1 MGs gacha
bo‘ladigan algoritmlarga ega bo‘lishi kerak. Splitter –
ADSL modemini telefon
simi bilan ulash uchun qo‘llaniladigan past chastotali fil’tr berilgan chastotalardan
yuqorisini o‘tkazmaydi. Madomiki, telefon ulanishlarida barcha nutq signallari 4
kGs dan past ekan, mikrofil’trlar (LP – Low Pass)
shunday shakllanadiki,
ma’lumotlar olib ketuvchi signallarga to‘siq bo‘luvchi, standart telefon kanallariga
ta’sir qiluvchi, 4 kGs dan yuqori barcha chastotalarni blakirovka qiladi. Hattoki,
mazkur abonent liniyasida ADSL uskunalari shikastlanganda ham past chastotali
fil’tr telefon chaqiriqlariga uzluksiz xizmat qiladi.
ATS tomonda quyidagi
funksiyalarga ega bo‘lgan DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer)
o‘rnatiladi:
• shleyfni zichlashtiruvchi keng polosali raqamli tizimni yaratish;
• raqamli abonent liniyasi (AL) ning uzoqdagi modemiga chastotaviy
modulyatsiya, ma’lumotlar oqimini “tarmoq-foydalanuvchi” va “foydalanuvchi-
tarmoq” uzatish yuklamasi marshrutizatsiyasi;
• fizik sathni o‘zgartirish.
Mahalliy uzelning Internet-provayderi, xonadon
abonentlarini va tijoriy
faoliyat olib boruvchi korxonalarni xDSL stansiyasi bilan ulash uchun DSLAM ni
65
qo‘llaydi. DSLAM raqamli abonent liniyasining yuzlab modemlaridan chiqqan
“tarmoq-foydalanuvchi” oqimlarini ma’lumotlarini qabul qilishi kerak,
keyin bu
ma’lumotlarni ulagan va multipleksirlagan holda, ancha yuqori tezlikda uzatish
uchun chastotaviy qurilmaga kiritadi. DSLAM, “tarmoq-foydalanuvchi”
oqimlarini, tarmoqni ta’minlovchilarni keyingi qurilmalariga birlashtiradi:
xDSL orqali ulanish quyidagi afzalliklarga ega:
mavjud abonent liniyalari (AL) ni qo‘llash;
takomillashtirmasdan, telefon simlarining mis juftliklari bo‘yicha
ma’lumotlarni uzatish tezligini sezilarli darajada oshirish;
juda ko‘p har xil turdagi trafiklarni (odatdagi telefon gaplashishlaridan tortib
Internetga ulanishgacha) yagona abonent liniyasi bo‘yicha uzatish;
ma’lumotlarni 32kbit/s dan 50Mbit/s gacha
tezlikda uzatish;
xDSL oilasi tarkibiga quyidagi texnologiyalar kiradi:
ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line – asimmetrik raqamli abonent
liniyasi);
RADSL (Rate-Adaptive Digital Subscriber Line – ulanish tezligini
moslashtiruvchi raqamli abonent liniyasi);
ISDL (ISDN Digital Subscriber Line – raqamli abonent liniyasi IDSN);
HDSL
(High
Bit-Rate
Digital
Subscriber
Line
–
yuqori
tezlikliabonentliniyasi);
SDSL
(Symmetric
Digital
Subscriber
Line
-
simmetrikraqamli
abonentliniyasi);
VDSL (Very High Bit-Rate Digital Subscriber Line – o‘ta
yuqori tezlikli
raqamli abonent liniyasi);
G.Lite (ADSL texnologiyasining soddalashtirilgan varianti hisoblanadi) va
uning variatsiasi.
5.1-jadvalda xDSL texnologiyasining tavsiflari keltirilgan
66
5.1-jadval. xDSL texnologiyasi tavsifi
