|
Kompyuter grafikasi
|
| bet | 1/21 | | Sana | 24.11.2023 | | Hajmi | 358,15 Kb. | | #104961 |
Bog'liq komputer grafikasi
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O`RTA MAHSUS TA`LIM VAZIRLIGI NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI
FIZIKA-MATEMATIKA FAKULTETI
AMALIY MATEMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI KAFEDRASI
«KOMPYUTER GRAFIKASI» FANIDAN
O’ Q U V - U S L U B I Y Q O’ L L A N M A
NAMANGAN-2010 YIL
Ushbu Mashg’ulotlar matni bakalavriatning 5211200 amaliy san`at yo’nalishida ta`lim olayotgan talabalari uchun mo’ljallangan.
Mualliflar: katta o`qituvchi I.N.Tillaboyev o`qituvchi A.Z.Mahmudоv
Taqrizchilar: p.f.n. N. Otaxonov (NamDU) dots. A. Imomov (NamDU)
Mashg’ulotlar matni NamDU "Amaliy matematika va axborot texnologiyalari" kafedrasining 2010 yil 26 avgust oyidagi yig`ilishida ma`qullangan.
Mashg’ulotlar matni NamDU Matematika fakul'tetining 2010 yil 26 avgustdagi o’quv uslubiy kengashida nashr uchun tavsiya etilgan.
MUNDARIJA
1-Mashg’ulot: Kompyuter grafikasi fani. Grafika turlarini aniqlash ……. 4
2-Mashg’ulot: Adobe Photoshop dasturi …………………………………….
10
3-Mashg’ulot. Adobe Photoshop dasturining ish qurollari. Rasm taxrirlash … 19
4-Mashg’ulot. Adobe Photoshop dasturning ish qurollari………………….
24
5-Mashg’ulot. Adobe Photoshop dasturining menyusi………………………
29
6-Mashg’ulot. Matnlar bilan ishlash. …………………………………………
31
7-Mashg’ulot. Adobe Photoshop dasturida shakllar bilan ishlash………….
33
8-Mashg’ulot. CorelDraw 10 muharririning ishchi oyna elementlari……….
36
1-MASHG’ULOT: KOMPYUTER GRAFIKASI FANI. GRAFIKA TURLARINI ANIQLASH.
REJA:
Grafik ob`ektlarni kompyuterda tasvirlash haqida ma`lumot
Kompyuter grafikasi elementlari. Paint grafik muharriri haqida ma`lumot
Paint bosh menyusining bo`limlari
Axborotning asosiy qismini inson ko`rish a`zolari orqali oladi. Ko`rgazmali axborotning o`zlashtirilishi oson bo`ladi. Inson tabiatining ana shu xususiyati grafik operatsion tizimlarda ishlatiladi. Ularda axborot grafik ob`ektlar: znachoklar (belgilar), oynalar va rasmlar ko`rinishida tasvirlanadi.
Operatsion tizimning barcha grafik ob`ektlari, shuningdek, boshqa barcha tasvirlar qandaydir yo`l bilan kompyuterda xosil qilinishi yoki unga kiritilishi kerak. Grafik tasvirlarni kompyuterga kiritish uchun maxsus tashqi (atrof) qurilmalari ishlatiladi. Eng ko`p tarqalgan qurilma — bu skanerdir. So`nggi paytda raqamli fotokameralarning ham qo`llanish ko`lami kengayib bormoqda. Ularning oddiy fotoapparatlardan farqi shundaki, tasvir kimyoviy yo`l bilan fotoplyonkaga tushirilmaydi, balki fotokamera xotirasining mikrosxemalariga yozib qo`yiladi. U yerdan axborotni kabel orqali kompyuterga uzatish mumkin. Ayrim raqamli fotoapparatlar ma`lumotlarni fayl sifatida egiluvchan diskka yozib qo`yish imkoniyatiga ham ega. Diskdagi axborotni esa kompyuterga o`tkazish unchalik qiyin emasligini siz yaxshi bilasiz.
Tasvirni kompyuterga videokameradan ham kiritish mumkin. Videoning ketma- ketlikdagi biror kadrni tanlashi va uni kompyuterga kiritishi tasvirni ushlab olish deyiladi.
Kompyuterga tasvirni kiritish uchun uni albatta skanerlash, rasmga olish yoki uni ushlab olish shart emas. Tasvirni kompyuterning o`zida ham xosil qilish mumkin. Buning uchun grafik muxarrirlar deb ataluvchi maxsus dasturlar sinfi ishlab chiqilgan.
Axborotni grafik shaklda ishlab chiqish, taqdim etish, ularga ishlov berish, shuningdek, grafik ob`ektlar va fayllarda bo`lgan nografik ob`ektlar o`rtasida bog`lanish o`rnatishni informatikada kompyuter grafikasi deb atash qabul qilingan. Kompyuter grafikasi uch turga bo`linadi: rastrli grafika, vektorli grafika va fraktal grafika. Ular o`rtasidagi asosiy farq nurning displey ekrandan o`tish usulidan iborat. Eslab qoluvchi elektron-nurli trubka (ENT)larga ega vektorli qurilmalarda nur berilgan trayektoriya bo`ylab bir marta chopib o`tadi, uning izi esa ekranda keyingi buyruq berilgungacha saqlanib qoladi. Demak, vektorli grafikaning asosiy elementi — chiziqdir.
Vektorli grafika bilan ishlovchi dasturiy vositalar birinchi navbatda tasvirlarni yaratishga mo`ljallangan. Bunday vositalar reklama agentliklarida, dizaynerlik byurolarida va nashriyotlarda qo`llaniladi.
Rastrli qurilmalarda esa tasvir ularni tashkil etuvchi nuqtalar majmuasidan vujudga keladi. Bu nuqtalar piksellar (pixels) deb ataladi. Rastr — bu ekranning butun maydonini qoplovchi piksellar matritsasidir. Demak, rastrli grafikaning asosiy elementi nuqtadan iborat.
Rastrli grafika vositalari bilan tayyorlangan tasvirlar kompyuter dasturlar yordamida kamdan-kam xoldagina yaratiladi. Ko`pincha ushbu maqsadda rassom tayyorlagan tasvirlar yoki rasmlar skanerlanadi. Rastrli tasvirlar bilan ishlashga mo`ljallangan ko`pgina grafik muxarrirlar asosan tasvirlarga ishlov berishga mo`ljallangan. Internet tizimida ko`proq rastrli tasvirlar qo`llanilmoqda.
Fraktal badiiy kompozitsiyani yaratish — bu tasvirni chizish yoki jixozlash emas, balki uni dasturlashdir, ya`ni bunda tasvirlar formulalar yordamida ko`riladi. Fraktal grafika odatda o`yin dasturlarida qo`llaniladi.
Kompyuter ekrani har qanday tasvirni mayda nuqtalarning majmui sifatida aks ettiradi. Ekranning har bir shunday nuqtasi piksel deb ataladi. Ekrandagi tasvirning biror qismi kattalashtirilsa, piksel rangli to`g`ri to`rtburchak shakliga egaligini ko`rish mumkin. Piksellarning ekranda joylashishini shaxmat doskasidagi kataklarning joylashishiga yoki rangli jadvalga o`xshatish mumkin.
Demak, piksellar majmui ekranda tasvirni hosil qiluvchi jadval (matritsa)ni tashkil etar ekan. Monitor turiga qarab matritsa o`lchamlari piksellarda 640x480, 800x600, 1024x768, 1600x1200… kabi bo`lishi mumkin.
Matritsa o`lchami ekran o`lchamiga bog`liq bo`lmaydi. Bir xil o`lchamli ekranda matritsa o`lchami qancha katta bo`lsa, uni tashkil etuvchi nuqtalarning o`lchami shuncha kichik bo`ladi. Ya`ni, ekrandagi tasvirning sifati ham yaxshi bo`ladi.
Kompyuter grafikasida ekran imkoniyati va tasvir imkoniyati
tushunchalarini bir-biridan farqlash lozim.
|
| |
