Ma`lumotlarni uzatish komandalari

3 
ORA R 
1 
4 
0+++0 
A <= A v R 
4 
CMP R 
1 
4 
+++++ 
A = = R 
5 
ANI data 
2 
7 
0+++0 
A <= A & data 
6 
XRI data 
2 
7 
0+++0 
A <= A (+) data 
7 
ORI data 
2 
7 
0+++0 
A <= A v data 
8 
CPI data 
2 
7 
+++++ 
A = = data 
9 
RLC 
1 
4 
+---- 
A7<-A6<-...<-A0<-A7 
10 
RRC 
1 
4 
+---- 
A0<-A1<-...<-A7<-A0 
11 
RAL 
1 
4 
+---- 
A7<-A6<-...<-A0<-c <-A7 
12 
RAR 
1 
4 
+---- 
A0<-A1<-...<-A7<-c <-A0 
13 
CMA 
1 
4 
----- 
A <= (inkor A) 
14 
CMS 
1 
4 
+---- 
c <= (inkor c) 
15 
STC 
1 
4 
1---- 
c <= 1 
 
Arifmetik komandalar
Tartib 
№ 
Mnemonika
Davr- 
lar 
soni
Taktlar 
soni
Natija 
belgilari: c, Z, 
S, P, Ac
Izox
1 
ADD R 
1 
4 
+++++ 
A <- A + R 
2 
ADC R 
1 
4 
+++++ 
A <- A + R + c 
3 
SUB R 
1 
4 
+++++ 
A <- A 
– R 
4 
SBB R 
1 
4 
+++++ 
A <- A - R 
– c 
5 
ADI data 
2 
7 
+++++ 
A <- A + data 
6 
ACI data 
2 
7 
+++++ 
A <- A + data + c 
7 
SUI data 
2 
7 
+++++ 
A <- A 
– data 
8 
SBI data 
2 
7 
+++++ 
A <- A - data 
– c 
9 
INR R 
1 
5 
-++++ 
dst <- R + 1 
10 
DCR R 
1 
5 
-++++ 
dst <- R - 1 
11 
DAA 
1 
4 
+++++ 
A <- 2/10 korr-ya A 
12 
DAD 2R 
3 
10 
+---- 
HL <- HL+2R 
13 
INX 2R 
1 
5 
----- 
R16 <- R16 + 1 
14 
DCX 2R 
1 
5 
----- 
R16 <- R16 - 1 
 
Boshqaruvni uzatish komandalari 
Tartib 
№ 
Mnemonika
Davr- 
lar 
soni
Taktlar 
soni
Natija 
belgilari: c, Z, 
S, P, Ac
Izox
1 
PCHL 
1 
5 
----- 
PC <= HL 
2 
JMP addr 
3 
10 
----- 
PC <= addr 
3 
JC addr 
3 
10 
----- 
agar (c=1) PC <= addr 
4 
JNC addr 
3 
10 
----- 
agar (c=0) PC <- addr 
5 
JZ addr 
3 
10 
----- 
agar (Z=1) PC <- addr 

6 
JNZ addr 
3 
10 
----- 
agar (Z =0) PC <- addr 
7 
JM addr 
3 
10 
----- 
agar (S=1) PC <- addr 
8 
JP addr 
3 
10 
----- 
agar (S=0) PC <- addr 
9 
JPE addr 
3 
10 
----- 
agar (P =1) PC <- addr 
10 
JPO addr 
3 
10 
----- 
agar (P=0) PC <- addr 
11 
CALL addr 
3 
10 
----- 
Podprogrammaga ơtilsin 
12 
CC addr 
3 
11 
----- 
agar(c=1) CALL addr 
13 
CNC addr 
5 
17 
----- 
agar(c=0) CALL addr 
14 
CZ addr 
3 
11 
----- 
agar (Z=1) CALL addr 
15 
CNZ addr 
5 
17 
----- 
agar (Z =0) CALL addr 
16 
CM addr 
3 
11 
----- 
agar (S=1) CALL addr 
17 
CP addr 
5 
17 
----- 
agar (S=0) CALL addr 
18 
CPE addr 
3 
11 
----- 
agar (P=1) CALL addr 
19 
CPO addr 
5 
17 
----- 
agar (P=0) CALL addr 
20 
RET 
3 
11 
----- 
podprogrammadan 
qaytilsin 
21 
RC 
1 
5 
----- 
agar (c=1) RET 
22 
RNC 
3 
11 
----- 
agar (c=0) RET 
23 
RZ 
1 
5 
----- 
agar (Z=1) RET 
24 
RNZ 
3 
11 
----- 
agar (Z=0) RET 
25 
RM 
1 
5 
----- 
agar (S=1) RET 
26 
RP 
3 
11 
----- 
agar (S=0) RET 
27 
RPE 
1 
5 
----- 
agar (P=1) RET 
28 
RPO 
3 
11 
----- 
agar (P=0) RET 
Boshqarish komandalari 
Tartib 
№ 
Mnemonika
Davr- 
lar 
soni
Taktlar 
soni
Natija 
belgilari: c, Z, 
S, P, Ac
Izox
1 
IN port 
3 
10 
----- 
port - dan kiritilsin 
2 
OUT port 
3 
10 
----- 
port - ga chiqarilsin 
3 
RST n 
3 
11 
----- 
Maxsus P/Pga utilsin 
4 
EI 
1 
4 
----- 
Uzilishlar taqiqlansin 
5 
DI 
1 
4 
----- 
Uzilishlarga ruxsat 
6 
HLT 
1 
4 
----- 
Tơxtash komandasi 
7 
NOP 
1 
7 
Navbatdagi komandaga 
ơtish 
Ushbu komandalar asosida tuzilgan programma 16-lik sanoq 
sistemasidagi kodlarga ơtkazilib, mikroprotsessorli xisoblash yoki boshqarish 
sistemasi xotiras
ining mos adreslariga joylashtirilganidan so’ng bajarilishi mumkin. 
Komandalarni 16-
lik sanoq sistemasiga ơtkazish uchun quyidagi jadvaldan 
foydalaniladi: 

Komanda joylashgan katakchaning avval qatorining raqami sơngra 
ustunining raqami olinadi va ikkita 16-lik sanoq sistemasining raqamlaridan iborat 
komanda kodi xosil qilinadi. Ơz ichiga 16 - razryadli adres yoki 16 razryadli 
ma`lumotni olgan komanda mikroprotsessorli sistema xotirasiga quyidagi tartibda 
joylashtiriladi: 1 
– bayt komanda kodi, 2 – bayt adres yoki ma`lumotning kichik 
bayti, 3 
– bayt adres yoki ma`lumotning katta bayti.
 
Nazorat savollari 
1. Bir kristalli mikroprotsessor deb nimaga aytildi? 
2. K580VM80A bir kristalli mikroprotsessorining ichki strukturasini 
tushuntiring. 
3. K580BM80A mikroprotsessori qanaqa qismlardan iborat? 
4. Komandalarga misollar ayting. 

Tajriba ishi №3 
O‘quv MP kompleksi (UMK)ning tuzilishi va ishlash prinsipi bilan 
tanishish; (1 soat)
 
Tajriba ishinig maqsadi: o’quv mikroprotsessor kompleksi asosida chiziqli 
dvigetelni boshqarish. 
 
Avvalgi b
o’limlarda mikroprotsessorli boshqarish sistemalariga xos bơlgan 
asosiy qismlar protsessor bloki, xotira, interfeyslar, taymer, DUK, indekasiya, 
klaviatura, 
bog’lanish sxemalari va boshqalar bilan tanishib chiqdik. 
Mikroprotsessorli boshqarish sistemalarini amalda 
qơllash uchun shu bilimlar 
yetarli xisoblanadi va misol sifatida 
ơquv mikroprosessr kompleksi (O’MK) asosida 
2 chiqishli elektromagnit dvigatelni (yuritmani) boshqarish jarayoni bilan 
tanishamiz. 3.1-rasmda 
O’MKning asosiy qismlari va 3.2–rasmda uning ob`ekt bilan 
bo
g’lanish struktura sxemasi keltirilgan.
3.1-rasm. UMKning asosiy qismlari 
O’MK bir kristalli 8 razryadli 580BM80A mikroprotsessori asosida qurilgan 
bơlib, tashqi ob`ekt bilan bog’lanish uchun M1 bosma platasida K580BM55 parallel 
interfeys joylashtirilgan. Bu interfeys uchta 8 razryadli kanalga ega 
bơlib, ular 
yordamida 24 ta razryad 
bơyicha boshqarish ob`ekti (BO)ga boshqarish signallarini 
uzatish va datchiklar signallarini qabul qilish mumkin. 
3.2-rasm. 
O’MKning ob`ekt bilan bog’lanish sxemasi. 
 Ikki chiqishli chiziqli elektromagnit dvigatel`. 
 
O’VK 
М1 
B
О 
КS 
МP 
TIG 
Boshqarish obyektiga 
Plata 
М1 
Interfeys 2 
С 
XOTIRA 
ОZU 
PZU 
Interfeys 1 
Ind-r 
Kla-ra 
АШ 
БШ 
МШ 
А 
В 

Boshqarish ob`ekti sifatida olingan chiziqli elektromagnit dvigatelning 
soddalashtirilgan sxemasi kuydagi 
kơrinishga ega: 
E1, E2- elektromagnitlar; XM1, XM2 - xarakatchan muftalar; QM1, QM2- 
qơzg’almas 
muftalar, Sh1, Sh2 - shtoklar. 
3.3
–rasm. Ikki chiqishli chiziqli elektromagnit dvigatelning struktura 
sxemasi 
E1, E2- elektromagnitlar - tok berilganda 
qơzg’aluvchan qismni ơziga 
tortadi, qolgan vaqt 
qơzg’aluvchan qismga ta`sir etmaydi; XM1, XM2 - xarakatchan 
muftalar; KM1, KM2- 
qơzg’almas muftalar. Muftalardan biriga “1” signali 
berilganda u shtokni quyib yuboradi, qolgan vaqtda shtok bilan 
bog’langan bơladi. 
Sh1, Sh2- dvigatelning chiqishlari 
bơlib, tashqi ob`ektga ta`sir qiluvchi qism 
xisoblanadi (ijrochi qism). Bu dvigatelni ishlash jarayonini 4 xil rejimga ajratish 
mumkin: 1) Sh1 
qơzg’almas , Sh2 xarakatda; 2) Sh2 qơzg’almas , Sh1 xarakatda; 3) 
Sh1 va Sh2 bir vaqtda bir xil yunalishda xarakatlanadi; 4) Sh1 va Sh2 bir vaqtda 
qarama-qarshi 
yơnalishda xarakatlanadi. 
Boshqarish jarayonini eng murakkab 
bơlgan 4- xolat uchun kơrib 
chikamiz. Tushinish soddaroq 
bơlishi maqsadida dvigatel` datchiklari signallarini 
axamiyatga olmaymiz, xamda dvigatelni boshqarish uchun parallel` interfeysning A 
kanali ajratilgan deb qabul qilamiz. Ob`ektni boshqarish uchun uni ishlash vaqt 
diagrammasini tuzamiz. 
Sh1 
Sh2 
ХМ2 
- -
- -
E1
E2
- -
- -
Q
М2 
ХМ1 
Q
М1 

3.4-rasm. Boshqarish signallarining vaqt diogrammasi. 
Shtoklarning bir qadam chiziqli xarakati masofasi ma`lum. Bir qadam 
xarakat davrini bir qadam xarakat masofasiga kơpaytirish orqali shtoklarni kerakli 
masofaga xarakatlantirish uchun zarur boshqarish signallari ketma-ketinligini xosil 
qilish mumkin.
Parallel` interfysning A kanali formatini quydagicha taksimlaymiz. 
3.5-rasm. Interfeysning A kanali formati 
3.4-rasmdagi vaqt diogrammasi va 3.5-rasmdagi interfeysni A kanalining 
formatiga asosida dvigatelni dastlabki xolatga keltirish (to
t
1
vaqt 
oralig’i) uchun 
zarur boshqarish kodlari ketma-ketligini va shtoklarni bir qadam xarakatlanishi 
(t
1
t
2 
vaqt 
orlig’i) uchun zarur boshqarish kodlari ketma-ketligini xosil qilamiz: 
OC Dastlabki
OD xolatga 
OO keltirish kodlari 
Dastlabki holatga 
keltirish (t
0
-t
1
) 
0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 
0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 
1 1 0 0 0 0 1 1 0 0
1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 
0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 
0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 
t 
t 
t 
t 
t 
t 
t
0
t
1
t
2
E
1
E
2
ХМ
1
ХМ
2
Q
М
1
Q
М
2
Bir qadam [arakat 
davri (t
1
– t
2
) 
D7 
D0 
0 0 
Q
М
2
Q
М
1
ХМ
1
ХМ
2
E
2
E
1

18 
1A 
02 Bir qadam
24 xarakat 
25 davri kodlari 
01 
00 
Vaqt diogrammasini soat strelkasi b
ơyicha 90°ga burib, A kanalining 
formatiga joylashtiramiz va vaqt diogrammasidagi raqamlarni 16 lik sanoq 
sistemasida tasvirlaymiz. Buning natijasida boshqarish kodlari ketma-ketligi xosil 
b
ơladi. Boshqarish kodlari 16 lik sanoq sistemasida xosil qilindi. Chunki boshqarish 
qurilmasi sifatida ishlatilayotgan UMK K580VN80A bir kristalli mikroprotsessor 
asosida qurilgan b
ơlib, u 16 lik sanoq sistemasida ishlaydi.

Download 2,97 Mb.