O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
“
AKFIIU”
fanidan
Mustaqil ish
Mavzu. Mualliflik xuquqi va unga quyiladigan talablar
Bajardi: 061-21-guruh
talabasi
Omonova Dilso'z Tekshirdi: Raximova Shaxnoza
Toshkent 2023
Insoniyat o‘z hayotini Internetsiz tasavvur qila olmaydi. Dunyoda, yon-atrofimizda sodir bo‘layotgan voqea-hodisalar, so‘nggi yangiliklarni bilishda Internet katta rol o‘ynaydi. Internetdagi har qanday axborotning sifati va ishonchliligini baholay olish, ulardan to‘g‘ri foydalana bilish va har bir ma’lumotga tanqidiy yondashishni o‘rganish har bir shaxsning eng asosiy vazifalardan biri hisoblanadi.
Axborot bilan ishlash madaniyati
TAYANCH TUSHUNCHALAR
Mualliflik huquqi (ingl.
copyright) – shaxs tomonidan yaratilgan g‘oya (fikr) yoki asarga nisbatan bo‘lgan huquq.
Plagiat (lot.
plagio – o‘g‘irlash) – asardan uning muallifini kо‘rsatmasdan foydalanish, ya’ni mualliflik huquqini о‘zlashtirish.
Huquq – davlat tomonidan berilgan, foydalanish mumkin bo‘lgan imkoniyat.
“Axborot” atamasining tavsifi ko‘p bo‘lsa-da, umuman olganda, u to‘plangan, qayta ishlangan va izohlangan, foydalanish uchun qulay ko‘rinishda taqdim etilgan ma’lumot ma’nosini anglatadi (axborot – bu “tushunish uchun oson shaklda berilgan bilimlar”dir; axborot – “insonning ongiga yetib boradigan va uning bilimini oshiradigan” tushuncha).
Axborotni qidirish, bunda turli soxta ma’lumotlarga aldanib qolmaslik, zarur axborotlarni ajrata bilish, qayta ishlash, tartibga keltirish, uning mazmunini tushunish, do‘stlarga xolis manbalarni uzatish, mantiqiy fikrlay olish jarayonlari umumiy nom bilan axborot bilan ishlash madaniyati deb ataladi. Axborotning kim uchun, nima maqsadda tayyorlanganligini tushunib yetish ham muhim ahamiyatga ega.
