Sig‘imli yacheykalar nisbatan past elektr o‘tkazuvchanlikka ega bo‘lgan
eritmalar
bilan ishlashda, induktiv yacheykalar esa yuqori elektr
o‘tkazuvchanligiga ega bo‘lgan eritmalardagi o‘lchovlari amalga
oshirishda qo‘llaniladi. Yuqori chastotali
konduktometrik titrlashni
quyida keltirilgan rasmdagi asbob yordamida amalga oshiriladi.
TV-6 l 1 yuqori chastotali titratori.
1-tashqi manbaga ulash joyi; 2-aralashtirgichni ulash tumbler; 3-
aralashtirgich
tezligini boshqarish pulti; 4-asbobning sezgirligini boshqarish pulti;
5-indikator chiroqchasi; 6-titrlash byuretkasi; 7-titrlash yacheykasi; 8-yacheyka; 9-
mikroampermetr shkalasi; 10-indikator chiroqchasi; 11, 12–shkalani “Qo‘pol” va
“Aniq”ga o‘tkazish pulti; 13-konduktometrni yoqish pulti.
Yuqori chastotali titrlash suvli va suvsiz eritmalarda (sirka kislota,
dimetilformamid, atseton – suv, dioksid – suv va hokazo) o‘tkaziladi.
Muzlatilgan sirka kislotada nitrat kislota
ishtirokida xlorid kislotani,
hamda alkoaloidlar, antibiotiklar va boshqa dorivor moddalarni aniqlash
mumkin.
Tutashmagan
konduktometrik
usullarda
bevosita
elektr
o‘tkazuvchanlik o‘lchanmasdan, uning hosilasi – tok kuchi o‘lchanadi.
Keyingi yillarda yuqori chastotali konduktometriya usuli rivojlandi. Bu
usulning qulayligi elektrodlar eritmaga botirilmaydi, balki yacheyka
tashqarisida bo‘ladi. Bu esa zaharli moddalarni va yopiq (ampula kabi)
idishlardagi eritmalarni ham analiz qilish
imkonini beradi va bu juda
muhimdir. Yuqori chastotali usulda titrlaganda titrlash egri chiziqlarining
ko‘rinishi elektrodga beriladigan tokning chastotasiga va titrlanadigan
moddning konsentratsiyasiga bog‘liq bo‘ladi. Yuqori chastotali titrlash
maxsus titratorlar (TV–6, TV–6L lar)
yordamida amalga oshiriladi.
Yuqori chastotali konduktometriyaning
yutuqlariga juda past va
juda yuqori elektr o‘tkazuvchanlikka ega bo‘lgan eritmalarni analiz qilish
imkoniyatini kiritish mumkin. Elektrodlar eritmadan tashqari bo‘lgani
uchun ularning qutblanishi ro‘y bermaydi. Usuldan juda agressiv (zaharli
va badbo‘y hidli) muhitlarda hamda yoniq tizimli sharoitlardagi (masalan,
trubalar, ma’lum chuqurliklarda) analizlar jarayonlarda foydalanish
qulay. Odatdagi konduktometriyaga taqqoslanganda yuqori chastotali
konduktometriyaning asosiy kamchiligi jihozlar va asbob – uskunalarning
narxi qiymatligidadir.
