Конспект урока по литературе в 9- класс «Улугбек справедливый корль и учёный»

O`quvchilar shu o`rinda tarixiy va to`qima obrazlar haqida ma`lumot berib o`tadilar.

“Munajjimlar ” jamoasi esa salbiy va ijobiy obrazlarga ajratadilar.

Ijobiy obrazlar : Mirzo Ulug`bek, Ali qushchi, Amir Burxoniddin , Miram Chalabiy

Salbiy obrazlar: Abdulatif, Amir Jondor, Mavlono Muhiddin, Amir Barlos, …..

Bu jamoa esa ijobiy va salbiy obrazlarni tahlil qilib beradilar.

Navbatdagi sayyoramiz “Neptun” bunda biz “ Mirzo Ulug`bekning adolatli shoh hamda olim ekanligini qaysi xislatlari bilan ochib bera olamiz” shartiga javob berishiz kerak bo`ladi.

Jamoalar yana ikki usulda fikrlarini bayon qiladilar.

1. 
   O`quvchi : Ulug‘bekning buyuk ma’rifat yo‘lida olib borgan ishlarini, uning qurdirgan rasadxona – yu , to‘plagan kitoblaridan bilsak bo‘ladi.
   
2. 
   O‘quvchi : Ulug‘bek osmon jismlari va yulduzlar olamini o‘rgan olim. Yulduzlar harakatlanishi orqali inson taqdiridagi o‘zgarishlarni anglashga harakat qilgan. Munajjimlik sirlarini ochib bergan.
   
3. 
   O`quvchi : Shu o‘rinda yana bir suhbatni esga olish joizdir. Shoigrdi bilan sandiqdagi tillalardan bir donasini qo‘liga olib, «Bular jannatmakon bobomning menga qoldirgan ulushidir. Men o‘z ulushimni jahongirlikka emas, saltanatni obod qilmoq, madrasalar qurib, ilm – fan rivojiga sarf etmak niyatida edim. Endi ham shu niyat yo‘liga sarf bo‘lg‘ay…»
   

1. 
   O`quvchi : qo`l ostidagi barza amirlariga o`zi bilan teng qatorla ko‘rib, ularga o‘zi qanday kiyimlar kiysa, shunday kiyintirdi.
   
2. 
   O`quvchi: Hech bir ishni amiru fozillar kengashisiz hal qilmaydi, odil hukmni faqat kengash qarori bilan qabul qiladi.
   
3. 
   O`quvchi: Saltanatga qirq yil rahnomalik qilgan bo`lsa, umrini faqat madrasayu masjidlar, rasadxonalar qurdirishga , yo`llarni tuzatishga sarf qildi .
   

• 
  ^{Kaminadin tag`in ne tilaysiz, ustod?}
  

• 
  ^{Bor tilagimni boya aytdim, men o`zimning chin boyligim deb, toju taxtni emas, ilm – ma`rifat yo`lida qilgan xizmatlarimni, bitgan asarlarim, to`plagan ilm xazinasini bilurmen. Bu bebaxo xazinaning taqdiri sening qo`lingdadur, Ali. Bu xazina butkul Movorounnaxr , ehtimolki butkul bashariyatning boyligidur. Mabodo haq taolo bandai ojizni saltanatdan mosuvo qilib, elda xurofotki avjga minsa... bu xazinani bo`lg`usi avlodlar uchun asrab qolmoq sening gardaningdadur. Ehtimolkim, uni tog`larga olib chiqib aniq bir joyga yashirursen. Ehtiyot shart shu bugundan usta topib, o`n – o`n besh po`lat sandiq yasatib qo`ymoq maqbul bo`lur.}
  
• 
  ^{Ahgladim , ustod ...}
  

So`ngi sayyoramiz Mars sayyorasida bolalar, guruhimiz ichida kichik guruhlar tuzib, quyidagi uchta shartni bajarishimiz lozim.

1. 
   Test ishlash (test ham maxsus dastur asosida tuzilgan bo`lib, o`quvchining natijasini o`zi hisoblab beradi.) 2 nafar o`quvchi
   
2. 
   Krasvord yechish (6 nafar o`quvchi )
   
3. 
   Asarning eng maqbul bo`lgan jarayonini tasvirlash ( rasm asosida 5 nafar )
   

O`qituvchi: Aziz , bolalar, biz bugungi darsimizni nima uchun sayohat tarzida tashkil etdik. Siz bunga qanday qaraysiz?

1. 
   O`quvchi: Biz tanishgan asar qahramoni Mirzo Ulug`bek osmon jismlarini o`rgangan olim, shu bois osmon jismlariga sayohat qildik.
   
2. 
   O`quvchi: Toki boshing osmonga yetgan taqdirda ham oyog`ing yerdan uzilmasin, bir kun yerga qaytmog`ing bor, degan fikrni izohlaydi.
   
3. 
   O`quvchi : “Yo ... al qasosil minalhaq !” – deya asarda bejizga berilgani yo`q. Hech bir o`ch javobsiz qolmaydi. Shuning uchun ham bosayotgan qadaming yerda bo`lsin, osmonda suzib yursang qulab ketishing aniq.
   

Uyga vazifa esa asar qahramonlarining rihiy xolatlari haqida taassurot yozish.

1. 
   Yoqubov O. Ulug‘bek xazinasi. –T.: Adab va san’at nashriyoti, 1994.
   
2. 
   9 – sinf adabiyot darsligi Q. Yo`ldahsev, V. Qodirov, J. Yo`ldashbekov Toshkent 2014
   
3. 
   Internet ”Kitob.uz” sayti hamda videolar ham internetdan olindi
   
4. 
   Adabiyot fanidan yaxlit – o`quv didaktik majmua – S. Sariyev Toshkent 2015