2.3.rasm. Steganografiyalash sxemasi
Kriptografiyaning asosiy bo‘limlari
Simmetrik kalitli kriptografiya.
– Ma’lumotni shifrlashda va deshifrlashda yagona kalitdan (simmetrik kalitdan)
foydalaniladi.
– Shuning uchun ham simmetrik kalitli kriptotizimlarni
bir kalitli kriptotizimlar ham deb yuritiladi.
– Bundan kelib chiqadiki, simmetrik kalitli
shifrlash algoritmlaridan foydalanish uchun
har ikkala tomonda bir xil kalit mavjud bo‘lishi zarur.
Assimetrik kriptografiya
ma’lumotni shifrlash qabul qiluvchining ochiq kaliti bilan amalga oshirilsa, uni
deshifrlash qabul qiluvchining shaxsiy kaliti bilan amalga oshiriladi.
– Shuning uchun ham ochiq kalitli kriptotizimlarni
– ikki kalitli kriptotizimlar deb ham yuritiladi.
Xesh funksiyalar
– Ma’lumotni xeshlash uning butunligini kafolatlash maqsadida amalga oshirilib,
agar ma’lumot uzatilish davomida o‘zgarishga uchrasa, u holda uni aniqlash
imkoni mavjud bo‘ladi.
– Xesh-funksiyalarda odatda kiruvchi ma’lumotning uzunligi o‘zgaruvchan bo‘lib,
chiqishda o‘zgarmas uzunlikdagi qiymatni qaytaradi.
– Zamonaviy xesh funksiyalarga MD5, SHA1, SHA256, O‘z DSt 1106:2009 larni
misol keltirish mumkin.
