|
-rasm ba`zi metallarningsolishtirma elektr qarshilik grafigi
|
| bet | 6/10 | | Sana | 22.11.2022 | | Hajmi | 1.59 Mb. | | #31373 |
Bog'liq Harorat (Автосохраненный) Tadqiqot amaliy, tadqiqot, 1-amaliy mashg\'ulot, Слайд1-rasm ba`zi metallarningsolishtirma elektr qarshilik grafigi
Qarshilik termometrlarini (termistorlarni) tayyorlash uchun yarim o‘tkazgichlar (ba’zi metallarning oksidlari) xam ishlatiladi. Yarim o‘tkazgichlarning muhim afzalligi ularning harorat koeffisientining kattaligidir. Termoqarshiliklar tayyorlashda titan, magniy, temir, marganes, kobalt, nikel, mis oksidlari yoki ba’zi metallarning (masalan, germaniy) kristallari turli aralashmalar bilan birgalikda qo‘llanadi. Yarim o‘tkazgich termometr qarshiligi (termorezistor qarshiligi) bilan harorat orasidagi bog‘lanish quyidagicha ifodalanishi mumkin:
5-formula
R0 qiymat T0 haroratda termometr qarshiligi bilan aniqlanadi, V qiymat esa, termometr tayyorlanadigan yarim o‘tkazgich materialiga bog‘lik.
1,50 K va undan yuqori haroratlarni o‘lchash uchun germaniyli termorezistorlar
ayniqsa keng tarqalgan. -100 dan +300°S gacha haroratlarni o‘lchash uchun oksidlanuvchi yarim o‘tkazgich materiallardan foydalaniladi. Yarim o‘tkazgichli termorezistorning o‘zgarish koeffisientlari metal simdan qilingan sezgir elementli qarshilik termometrlarinikiga qaraganda bir necha tartibga ortiq. Ammo individual darajalash zarurati haroratni o‘lchashda yarim o‘tkazgichli termorezistorlarni keng qo‘llanish imkonini cheklab qo‘yadi. Haroratni o‘lchashda MMT-1, MMT-4, MMT-6, KMT-1, KMT-4 turdagi termoqarshiliklar ishlatiladi.
2-rasm .Platinali qarshilik termometrlarning sezgir elementi.
1-karkas
2-spirallar
3-keramik kukun
4-Iridiy-rodiyli quloqchalar
5-glazur
NURLANISH PIROMETRLARI
Yuqorida ko‘rilgan, haroratni o‘lchashga mo‘ljallangan barcha termometrlar
termometrning sezgir elementi bilan o‘lchanayotgan jism yoki muhit orasida bevosita kontakt bo‘lishini taqozo etar edi. SHuning uchun, haroratni o‘lchashning bunday usullari ba’zan kontaktli usullar deb yuritiladi. Bu usulni qo‘llashning yuqori chegarasi 1800 S—2500°S. Ammo sanoatda va tadqiqotlarda bundan yuqori haroratlarni ham o‘lchashga to‘g‘ri keladi. Bundan tashqari, ko‘pincha
o‘lchanayotgan jism va muhit bilan termometrning bevosita kontakti mumkin
bo‘lmaydi. Bunday hollarda haroratni o‘lchashning kontaktsiz usuli qo‘llaniladi.
|
| |
