mablag jalb qilishlari, shu asosda o‘zlarining moliyaviy ahvolini
yaxshilashlari mumkin.
AKMning budjet smetasi.
Budjet so‘zi «daromadlar» va «xa-
rajatlap> ma’nosini anglatadi.
Budjetdan zarur mablagMarni olish uchun AKM rahbari
ishtirokida buxgalteriyada smeta tuziladi. Smeta kutubxonaning
moliyaviy rejasi bo‘lib, unda tushishi lozim bo‘lgan pul hamda
uning yil davomidagi harajatlari hisoblab chiqiladi. 0 ‘tgan yilgi
sarf-xarajatlar asoslangan holda keyingi yil uchun smeta tuziladi.
AKM smetasi ro‘yxatga olish varaqasi bilan ochiladi. Unda
Moliya vazirligi tomonidan olingan ro‘yxat raqami, muhri, ja-
vobgar shaxs imzosi qo‘yiladi. Smeta tuzgan tashkilot nomi,
manzillari, elektron pochta manzili, bankdagi hisob raqamlari,
g‘aznachilikdagi hisob raqamlari, tashkilotning STIR raqami,
umumiy summa ko‘rsatiladi. Rahbar va bosh hisobchi imzosi
bilan tasdiqlanadi. Ya’ni:
1. Keyingi yilga xarajatlar smetasi.
2. Xarajatlar smetasiga hisoblar... yil uchun.
3. Ilovalar (shtat jadvali bo‘yicha lavozimlarning oylik jad-
vali, obunaga ajratilgan mablag‘ — nashrlarning nomlari bilan,
benzin uchun sarf-xarajatlar jadvali va boshqalar).
Smeta bir necha guruhlashtirilgan xarajatlar to'plamidan iborat.
1-guaih xarajatlar oylik maoshlar va unga tenglashtirilgan to‘lovlar
deb ataladi. Unda asosiy oylik maoshlar, qo‘shimcha toiovlar,
direktor fondi, maishiy xizmatlar uchun to‘lovlar, bola tug‘ilishida
beriladigan nafaqalar, homiladorlik va tug‘uruq davrida beriladigan
nafaqalar, nogironlar uchun nafaqalar, moddiy yordam uchun
ajratilgan mablag‘lar ko‘rsatiladi.
2-guruhda oylik maoshga hisoblangan ajratma qismida yagona
ijtimoiy to ‘lovlar, boshqa ijtimoiy zaruratlar uchun badallar be
riladi. 4-guruh boshqa xarajatlar deb ataladi, unda boshqa xara
jatlar — tovarlar va xizmatlar bo'yicha xarajatlar, safarlar uchun,
maishiy to‘lovlar, texnika, mashina, asbob-uskunalar uchun,
kompyuter texnologiyasi, transport vositalari, moddiy aylanmalar
uchun, issiqlik quwatidan, issiq suvdan, sovuq suvdan, elektr
energiyasidan, telefon, telegraf aloqasi uchun, obyektni qo‘riq!ash
