17-rasm. Qo'lning bilak
qismidan qon ketayotganda
burama qo‘yish tartibi
bilaklardan, jarohatga yaqinroq qilib, qon
oqayotgan joy dan yuqoriroqqa, terini qisib
qo‘ymaslik uchun kiyim
ustidan yoki tagiga
yumshoq material (bint, ro‘molcha va b.)
qo‘yib turib qo‘yiladi (17,18-rasmlar).
Uni odatda oqayotgan qon to‘xtaydigan
darajada tortib turib qo‘yish maqsadga
muvofiq. Jgut qo‘yilgan vaqt, kuni, soati
va daqiqasini qog'ozga yozib, uni yaxshi
ko‘rinib turadigan qilib jgut o‘rami tagiga
qistirib qo‘yiladi.
Qo‘yilgan jgut q o i yoki oyoqda ko‘pi
bilan 1,5-2 soat saqlab turishi kerak, aks
holda qo‘l yoki oyoqning jgut qo'yilgan
joydan pastki qismidagi to‘qimalar halok
boiishi mumkin. Jgut ;.............
qo'yilgan paytdan hi-
soblaganda 2 soat oigandan keyin arteriyani barmoq
bilan
bosib turib, pulsni tekshirib turgan holda jgutni
5-10 daqiqaga asta-sekin bo‘shatish va keyin uni
oldingi joyidan sal yuqoriroqqa yana qo‘yib bogiash
kerak.
Jgut boimagan taqdirda
arteriyadan qon oqishini
burama qo‘yish y o ii bilan yoki qoi-oyoqni mum
kin qadar ko'proq bukib, shu holatda mahkam qilib
bogiab qo‘yish y o ii bilan to‘xtatsa boiadi (19-rasm).
Shikastlangan odamga jarrohlik yordami ko‘r-
satilmaguncha jgutni har soat oralatib shu tariqa
vaqtincha bo‘shatib, olib turiladi,
buni har safar
yuqoridagi qog‘ozga yozib boriladi. Jgut naysimon
boiib, uchida zanjirchasi va ilmoqchasi bo‘lmasa,
uning uchlari tugun qilib bogiab qo‘yiladi.
