ЎРТ
БОШҚ
10-rasm. Sozlanuvchi to‘g‘rilagich sxemasi (a) va uning kirishidagi (b), tiristorning boshqaruvchi elektrodidagi (v) hamda chiqishdagi (g) kuchlanishlar diagrammasi.
Rezistiv yuklama RYudagi filtrlanmagan kuchlanish impulslari shakli UYu 10,g-rasmda keltirilgan. Tiristorning ulanish momentini tarmoq kuchlanishining musbat yarim davri davomida, ya’ni 0<α < π oralig‘ida sozlash mumkinligi ko‘rinib turibdi. Bu yerda, α–UKIR=0 momentga nisbatan boshqaruvchi impulsning siljish burchagi, u ulanish burchagi deb ataladi. Shunday qilib, tiristorning ulangan holati davomiyligi:
ifoda bilan aniqlanadi, bu yerda, T – kirish kuchlanishi UKIR ning tebranish davri.
Yuklamadagi o‘rtacha kuchlanish:
ga teng bo‘ladi.
Bunda, agar tiristor α=0 da ulansa, yuklamadagi o‘rtacha to‘g‘rilangan kuchlanish UYu.O‘RT maksimal qiymatga ega bo‘ladi, agar α=π bo‘lsa, UYu.O‘RT kuchlanish nolga teng bo‘ladi. Tiristorni bunday boshqarish fazaimpuls usuli deb ataladi.
Nazorat savollari
1. Tiristorning ishlash prinsipini ikkita n-p-n va p-n-p (yoki aksincha) tranzistorlar ulanish modelida tushuntiring.
2. n–sohaga tushgan elektronlar qanday qilib kovaklarning qarshi injeksiyasini hosil qilishini tushuntiring.
3. Tunnel diod VAXi bilan tiristor VAXi orasidagi farq nimada?
4. Tiristorning asosiy parametrlari nomini va ularning qiymatlarini keltiring.
5. Dinistor asosidagi tok kalitining ishlash prinsiini tushuntiring.
6. Tiristor asosidagi tok kalitining ishlash prinsiini tushuntiring.
15-Ma’ruza. MAYDONIY (UNIPOLYAR) TRANZISTORLAR.
Reja:
Maydoniy tranzistorlar (MTlar). Umumiy ma’lumotlar. p-n o‘tish bilan boshqariluvchi MTlar.
|
