97
Nasos agregatlarida skalyar yoki vektor boshqaruvi yordamida chastotani boshqarishni
amalga oshiradigan ohista ishlatuvchilar va chastota konvertorlari ishlatiladi.
Elektr dvigatelini tarmoqdan to'g'ridan-to'g'ri ishga tushirish paytida, uning iste’mol toki
elektr dvigatel tokining nominal qiymatidan bir necha baravar yuqori bo'lishi mumkin bo'lgan tok
paydo bo'ladi.
Bunday zarba yukining elektr dvigateli cho‘lg‘amining frontal qismlarining
o'tkazgichlariga ta'siri izolyatsiyani
mexanik buzilishiga, o‘ramlararo qisqa tutashuvlarga olib
keladi. Elektr dvigatelini ishga tushirishda bunday ta'sirning davomiyligi uning qarshilik
momentiga bog'liq, tez-tez va og'ir ishga tushganda, cho‘lg‘amlarning ruxsat etilgan harorat
darajasidan oshib ketishiga, izolyatsiyaning dielektrik kuchining pasayishiga olib keladi. Shunga
mos
ravishda, navbatma-navbat qisqa tutashuvlar sodir bo‘ladi.
Bundan tashqari, elektr dvigateliga, nasos qurilmasiga to'g'ridan-to'g'ri ishga tushirish
paytida mexanik zo‘riqishlar va mexanizmi orasidagi mexanik ulanishlar bo'shliqlarining
oshishiga, muftalarning, podshipniklarning muddatidan oldin eskirishiga olib keladi.
Tuzilgan modelni ishga tushirish natijasida quydagi xarakteristikalarni olishimiz mumkin
bo’ladi (2-Rasm).
2-Rasm. Asinxron motorni ishga tushirish xolatidagi xarakteristikasi.
Katta tok istemoli tarmoqdagi kuchlanishning pasayishiga olib keladi, bu esa unga ulangan
barcha uskunalarning beqaror ishlashiga olib keladi.
Bu muammoning muvaffaqiyatli texnik echimi - bu elektr
motorlarini ishga tushirish
uchun ohista ishga tushirishdan foydalanishdir.
Adabiyotlar ro’yxati.
1.Leznov B.S. Primenenie reguliruemogo elektroprivoda v nasosnыx ustanovkax sistem
vodosnabjeniya i vodootvedeniya / B.S. Leznov, V.B. Chebanov//Elektrotexnika.-1995.-№7.
2. Krasilnikov A.I. Avtomatizirovannыe nasosnыe ustanovki s kaskadno-chastotnыm upravleniem
v
sistemax
vodosnabjeniya/A.I.
Krasilnikov//Stroitelnayainjeneriya.-2006.-№2.
3. Ilinskiy N.F. Energosberegayuщiy elektroprivod nasosov / N.F. Ilinskiy//Elektrotexnika.-1995.-
№7.
4. Leznov B.S. Energosberejenie i reguliruemыy privod v nasosnыx ustanovkax – M.: IK
«Yagorba»
-
«Bioinformservis»,
-
1996.
5. Bruskin D.E. Elektricheskie mashinы /D.E. Bruskin, A.E. Zoxorovich, V.S. Xvostov.-
M.:Vыssh.shk.,-1987.-Ch.1,2.
6. Usmonov, Sh. Yu. (2017, October). Chastotno-reguliruemыy asinxronnыy elektroprivod s
ekstremalnыm upravleniem dlya ventilyatornoy nagruzki. In Advances in Science and Technology
98
Sbornik statey X mejdunarodnoy nauchno-prakticheskoy konferensii, Moskva:«Nauchno-
izdatelskiy sentr «Aktualnost. RF (pp. 36-38).
7. Usmonov, Sh. Yu. (2018). Chastotno-reguliruemыy elektroprivod
dlya ventilyatornoy
nagruzki. Elektronnыy periodicheskiy retsenziruemыy nauchnыy jurnal «SCI-ARTICLE. RU»,
15.
8. Mukhammadyusuf M., Sherzod P., Behzod A. Study of compensation of reactive power of
short-circuited rotor of asynchronous motor //ACADEMICIA: An International
Multidisciplinary Research Journal. – 2020. – T. 10. – №. 5. – S. 625-628.
