• Elektr o‘tkazuvchanlik.
  • Magnit xossalari.
  • Metallarning kimyoviy xossalari Metallar va qotishmalar muhit ta’sirida kimyoviy jihatdan o‘zgaradi va bu o‘zgarishlar korroziya
  • Materialshunoslik 2016. p65




    Download 1.4 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet8/58
    Sana04.09.2022
    Hajmi1.4 Mb.
    #25574
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   58
    Bog'liq
    materialshunoslik1
    1- tajriba ishi, Bulutli texnologiyalar, portal.guldu.uz-Ona tili o’qitish mеtodiкasi (II qism) , muslima, 01 jadval 15 талик
    Issiqlikdan kengayish. Ma’lumki, issiqlikdan metallarning
    hajmi va o‘lchamlari o‘zgaradi. Shuning uchun mashina va
    mexanizmlar tayyorlanayotganda detallarning issiqdan ken-
    gayishini hisobga olish zarur. Misol uchun mashina va traktorlar
    dvigatellarining klapanlari, ko‘prik fermalari, relslar va hokazo-
    larni qurishda buni hisobga olish kerak.
    Elektr o‘tkazuvchanlik. Metallarda elektr o‘tkazuvchanlik
    har xil bo‘ladi. Ayrim metallar elektrni yaxshi o‘tkazadi. Metal-
    larning harorati oshishi bilan elektr o‘tkazuvchanligi kamayadi
    va aksincha. Metall absolut nol (–237°C) gacha sovitilganda
    uning elektr qarshiligi nolga teng bo‘lib qoladi.
    Magnit xossalari. Po‘lat va cho‘yanning magnit xossalari
    ularning kimyoviy tarkibigagina emas, balki ichki tuzilishiga
    ham bog‘liq. Bundan shu narsa kelib chiqadiki, ularning magnit
    xossalari doimiy emas, ularga termik va mexanik ishlov beril-
    ganda magnit xossalari o‘zgaradi.
    Temirning sovuq holatdagi magnit xossalari ancha sezilarli
    bo‘lib, uni qizdirganda bu xossalari ancha kamayib boradi va
    butunlay yo‘qolishi ham mumkin.
    Magnit xossalarga ega bo‘lgan po‘latlar texnikada juda ko‘p
    tarmoqlarda ishlatiladi. Misol uchun ular rudalarni saralashda,


    13
    temir-tersaklarni ko‘tarishda, elektr dvigatellarida, radiotele-
    fon, telegraf detallarini tayyorlashda ishlatiladi.
    Ba’zan magnit xossalarga ega bo‘lmagan po‘latlarni
    ishlatishga to‘g‘ri keladi. Bunday po‘latlarning tarkibida ma’lum
    miqdorda nikel va marganes bo‘ladi.
    Metallarning kimyoviy xossalari
    Metallar va qotishmalar muhit ta’sirida kimyoviy jihatdan
    o‘zgaradi va bu o‘zgarishlar korroziya deb ataladi.
    Korroziya turli metallarda turlicha ro‘y beradi: temir zang-
    laydi, misning ustki qismi ko‘karadi, qo‘rg‘oshin xiralashadi,
    aluminiy qorayadi va hokazo.
    Ko‘p metallar va qotishmalarning kimyoviy xossalari
    yuqori haroratda o‘zgaradi. Metallar oksidlanganligi sababli
    ham korroziyaga uchraydi.
    Yuqori darajada qizdirilganda oksidlanmaydigan metallar

    Download 1.4 Mb.
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   58




    Download 1.4 Mb.
    Pdf ko'rish