“Chizma geometriya va kompyuter grafikasi”
78
Tuzuvchi: Tojiddin Xayrullayevich Jo’rayev
1-misol. Berilgan ABC burchak teng ikkiga bo’linsin, ya'ni
bu burchakning
bissektrissasi o’tkazilsin (5.8-rasm). Burchakni B uchidan
ixtiyoriy R radius bilan
burchak tomonlarini kesadigan qilib aylana yoyi o’tkazamiz. 1 va 2 nuqtalar topiladi.
Bu yoy bilan burchak tomonlarining kesishish nuqtalari 1 va 2 dan ixtiyoriy R1 radius
bilan yoylar chizib, ularning o’zaro kesishgan K nuqtasini belgilaymiz. K nuqta bilan
B nuqtani tutashtiramiz. BK to’g’ri chiziq ABC burchakni teng ikkiga bo’ladi.
2 misol. O’zaro kesishuvchi AB va CD to’g’ri chiziqlar orasida hosil bo’lgan,
lekin 5.9.-rasmda tasvirlanmagan burchakning bissektrissasi o’tkazilsin.
Ixtiyoriy l
masofada burchakning AB va CD tomonlariga parallel qilib to’g’ri
chiziqlar
o’tqaziladi va ularning o’zaro kesishgan M nuqtasi aniqlanadi, so’ngra hosil bo’lgan
burchakning bissektrissasi MK 5.8-rasmda ko’rsatilgandek o’tqaziladi. MK to’g’ri
chiziq AB va CD to’g’ri chiziqlar orasidagi burchakni teng ikkiga bo’ladi.
3 misol. ABC to’g’ri burchak teng uchga bo’linsin (5.10-rasm). ABC to’g’ri
burchakning uchidan ixtiyoriy R radius bilan yoy chiziladi. Bu yoy burchak tomonlari
bilan kesishib 1 va 4 nuqtalar topiladi. Keyin bu nuqtalardan o’sha R radius bilan
yoylar o’tkazamiz. 1 va 4 yoy bilan bu yoylar kesishib 2 va 3 nuqtalarni hosil qiladi. 2
va 3 nuqtalar bilan B nuqtalarni tutashtiramiz. 2B va 3B chiziqlar hosil bo’lib ular
ABC burchakni teng uchga bo’ladi.
a)
b)
