|
Mavzu: dastlabki kimyoviy tushuncha va qonunlar darsning maqsadi: ta’limiy maqsad
|
| bet | 61/107 | | Sana | 13.06.2024 | | Hajmi | 1,21 Mb. | | #263146 |
Bog'liq 2 54337339112491586413
|
Yangi mavzuni bayoni
|
12 daqiqa
|
4
|
Mustahkamlash
|
15 daqiqa
|
5
|
Mashg’ulot yakuni. Uyga vazifa berish
|
3 daqiqa
|
Foydalanilgan adabiyotlar : Kimyo 8.Toshkent-2010. R.Asqarov,N.X.To’xtaboyev,K.G’.G’opirov.
Darsning borishi :
Tashkiliy qism: 1.Salomlashish.
2. Davomat. 3. Darsga tayyorgarlik ko’rish.
Uyga vaziufani tekshirish: Konspektni tekshirish , savol-javob tariqasida uyga vazifani so’rash.
Yangi mavzuni bayoni:
Xlor zaharli gaz, natriy o‘yuvchi metall. Osh tuzi molekulasida xlor va natriy bo‘lsa-da, u zaharli va o‘yuvchi emas. Nima uchun? Galogenlar va ularning birikmalari xalq xo‘jaligida katta ahamiyatga ega. Xlor va uning birikmalari esa galogenlar ichida muhim o‘rin tutadi. Shuning uchun xlorning xossalarini batafsilroq ko‘rib chiqamiz. Avvalgi boblarda o‘rgangan bilimlarimizga asoslanib xlor haqida quyidagilarni ayta olamiz.
1. Kimyoviy elementlar davriy jadvalidagi o‘rni: 3-davr, VII guruhning bosh guruhchasi, tartib raqami 17.
2 . Atom tuzilishi: 2ē, 8ē, 7ē; 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5
3. Xlor molekulasining tuzilishi: Cl2; Cl - Cl;
Qutbsiz kovalent bog‘lanishli molekula. Tabiatda uchrashi. Tabiatda xlor faqat birikmalar holida uchraydi.
- Galit (tosh tuzi) --------------------NaCl
- Silvinit------------------------------- KCl · NaCl
- Silvin--------------------------------- KCl
- Bishofit------------------------------ MgCl2 · 6H2O
- Karnallit----------------------------- KCl ·MgCl2 ·6H2O
- Kainit--------------------------------- KCl ·MgSO4 · 3H,O
O linishi. Sanoatda xlor olish uchun elektroliz usulidan foydalaniladi. Laboratoriya sharoitida xlor olish uchun MnO2, HCl va 20-rasmda ko‘rsatilgan jihozlardan foydalaniladi. 20-rasm. Laboratoriyada xlor olish. Ushbu tajribada MnO2 o‘rniga KMnO4 dan ham foydalanish mumkin. Reaksiya tenglamasini yozing va tenglang. Fizik xossalari. Xlor sarg‘ish-yashil rangli, o‘tkir hidli, bo‘g‘uvchi, zaharli gaz. Xlorni hidlash mumkin emas. Ko‘proq miqdor xlor bilan nafas olgan kishi o‘lishi ham mumkin. U havodan 2,5 marta og‘ir. 20°C da 1 hajm suvda 2,5 hajm xlor eriydi, natijada xlorli suv hosil bo‘ladi. Kimyoviy xossalari. Vodorod, metallar, bromidlar va yodidlar bilan o‘zaro ta’sirlashganda xlor oksidlovchidir. Masalan, xlorni natriy bilan o‘zaro ta’sirlashuvi quyidagi reaksiya tenglamasi bilan ifodalanadi . Xlorning kimyoviy xossalari.a) natriyga ta’siri,b) surmaga ta’siri,d) temirga ta’siri,e) misga ta’siri.
|
| |
