|
Mavzu: Ishlab chiqarish va uni joylashtirishga ta`sir etuvchi omillar. Reja: Kirish
|
| bet | 1/10 | | Sana | 25.05.2024 | | Hajmi | 0,68 Mb. | | #254080 |
Bog'liq Ishlab chiqarish va uni joylashtirishga ta`sir etuvchi omillar Kurs Ishi ..
Mavzu:Ishlab chiqarish va uni joylashtirishga ta`sir etuvchi omillar.
Reja:
Kirish. Ishlab chiqarish va uni joylashtirishga ta`sir etuvchi omillar.
Mavzuning dolzarbligi.
Maqsad va vazifalar
Asosiy qism:
Xomashyo.
Yoqilg‘i.
Elektroenergiya (elektr quvvati).
Suv va iqlim.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar.
Mundarija:
Kirish. Ishlab chiqarish va uni joylashtirishga ta`sir etuvchi omillar…….4
Mavzuning dolzarbligi…………………………………………………………5
Maqsad va vazifalar……………………………………………………………6
Asosiy qism…………………………………………………….…......8
Xomashyo……………………………………………………………………….8
Yoqilg‘i………………………………………………………………………….13
Elektroenergiya (elektr quvvati) …………………………………………......20
Suv va iqlim…………………………………………………………………….28
Xulosa ……………………………………………………………….34
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………….36
Kirish.
Ishlab chiqarishni (moddiy va nomoddiy) hududiy jihatdan tashkil etishda, joylashtirishda, albatta hudud shart-sharoitlari va omillari hisobga olinadi. Bu omillarni to‘g‘ri tanlay bilish ishlab chiqarishning hududiy tarkibi va tizimning rivojlanish qonuniyatlarini asoslashga imkon beradi.
Ishlab chiqarish tarmoqlarini joylashtirishda geografik o‘rin, ekologik omil, bozor iqtisodiyoti omillari bilan bir qatorda tabiiy (xomashyo, yoqilg‘i, suv, iqlim), ijtimoiy (mehnat resurslari, iste’molchi) va iqtisodiy (elektroenergiya, transport) omillar e’tiborga olinadi.
Muayyan bir ishlab chiqarish tarmog‘ini hududiy tashkil etishda barcha omillar emas, balki ulardan faqat ayrimlari yetakchi, hal qiluvchi rol o‘ynaydi.
Ishlab chiqarish tarmoqlarini joylashtirishda qaysi alakaa yetakchi ekanligini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalaniladi: K=O/M bu yerda K — ishlab chiqarish koeffitsienti; O — mazkur korxona yoki umuman ishlab chiqarishni hududiy joylashtirishga ta’sir etuvchi omil; M — mahsulot birligi.
Ushbu formula yordamida ma’lum bir mahsulot birligini hosil qiluvchi barcha omillar alohida-alohida hisoblab chiqiladi (masalan, bir tonna shakar olish uchun qancha xomashyo, ya’ni qancha qand lavlagi ishlatiladi, qancha elektroenergiya yoki mehnat sarflanadi). Qaysi omil bo‘yicha yirik son chiqsa, odatda uning ahamiyati shuncha yuqori bo‘ladi va u mazkur ishlab chiqarish tarmog‘ini joylashtirishda belgilovchi, aniqlovchi vazifasini o‘taydi.
Shuni alohida qayd etish lozimki, ma’lum tarmoqqa kiruvchi barcha korxonalar yoki kichik «tarmoqchalar» uchun bittagina omil tegishli bo‘lmaydi. Jumladan, mashinasozlik tarmog‘iga kiruvchi ba’zi bir korxonalarni joylashtirishda xomashyo (alak) ko‘proq ahamiyatga ega bo‘lsa, boshqasi uchun malakali ishchi kuchi muhim omil hisoblanadi. Endi yuqorida ko‘rsatilgan asosiy omillarga qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.
|
| |
