Mavzu: O’zDSt 317-96. Aksonometrik proyeksiyalar. Izometriya va dimetriya

V nuqtaning koordinatalari berilgan bo‘lsa (masalan, X=30 mm; Y=25 mm, Z= 20 
mm) uning uchta proeksiyasini kurish mumkin. (6-rasm) 
6-rasm.

Ortogonal proyeksiyalar. Monj usuli va uning xususiyatlari 
Ortogonal proyeksiya - proyeksiyalar yo‘nalishi proyeksiyalar 
tekisligiga perpendikulyar bo‘lgan proyeksiya. 
Bitta proyeksiya fazodagi nuqtani aniqlamagani uchun nuqta ikki 
yoki undan ortiq proyeksiya tekisliklariga proyeksiyalanadi. Buning 
uchun ikkita o‘zaro perpendikulyar tekislik va figuraning ushbu 
proyeksiyalovchi tekisliklarga ortogonal proyeksiyasiga asoslangan 
Monge usulidan foydalaning. Ammo fazoviy chizma masalalarni 
yechishda noqulay bo‘lganligi uchun u Monge diagrammasi - 
berilgan figuraning ikki yoki undan ortiq ortogonal proyeksiyalarini 
bog‘lashga asoslangan murakkab chizmaga aylantiriladi. 
 

Monj usulining xususiyatlari: 
A nuqta gorizontal proyeksiyasi koordinatalariga ega (X; Y), frontal 
proyeksiya koordinatalariga ega (X; Z), profil proyeksiyasi 
koordinatalariga ega (Y; Z). 
A nuqtaning gorizontal va vertikal proyeksiyalari Ox o‘qiga 
perpendikulyar A1A2 bo‘lakning vertikal chizig‘ida yotadi. 
A nuqtaning frontal va profil proyeksiyasi A2A3 bo‘lakning gorizontal 
chizig‘ida Oz ga perpendikulyar yotadi. 
A nuqtaning gorizontal va profil proyeksiyasi A1A3 bo‘lakning uzilgan 
chizig‘ida yotadi 

Nuqtani ikki tekislikka proeksiyalash
O‘zaro perpendikulyar bo‘lgan ikki tekislikka detallarni 
perpendikulyar proyeksiyalash ortogonal proyeksiyalash usuli 
(Gaspar Monj usuli) deb ataladi. Ortogonal so‘zi to‘g‘ri 
burchakli degan ma’noni bildiradi. Geometrik nuqtai nazardan 
olganda har qanday geometrik obrazlarni ma’lum geometrik 
bo‘laklarga bo‘lish mumkin, ya’ni har qanday jism - sirtdan, sirt - 
tekislikdan, tekislik - chiziqdan, chiziq nuqtalarning geometrik 
yig‘indisidan iboratdir. Shuning uchun proyeksiyalar yasashni 
nuqtaning tekisliklardagi proyeksiyalarini yasashdan boshlash 
o‘rinli bo
ʻ
ladi.

Download 1,22 Mb.