TALABALARNING MUSTAQIL ISHLARINI TASHKIL ETISH

Oliy va o‘rta ta’lim tizimida pedagogik – psixologik muammolarning zamonaviy yechimlari 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
293
mashg‘ulotlarda ishtirok etishi, nazorat vazifalari va testlarni bajarishi, kurs 
ishlari va yakuniy saralash ishlarini yozish orqali amalga oshiriladi. Shu bilan 
birga, talabalarning mustaqil ishi (TMI) butun o‘quv jarayonida hal qiluvchi rol 
o‘ynaydi. 
Talabalar grafik ishlarning bir qismini qog‘ozda va bir qismini 
kompyuterda bajaradilar. Qog‘ozda ishlash majburiydir, chunki har bir texnik 
jihatdan malakalimuhandis chizma chizish vositasiga ega bo‘lishi kerak, chunki 
professional ijodiy fikrlashga erishish uchun an’anaviy grafik eskiz texnikasini 
o‘rganish kerak. Grafik faoliyat orqali sezgi, idrok, vakillik, fikrlash kabi bilim 
jarayonlari bir vaqtning o‘zida amalga oshiriladi. Muhandislarning loyihalash 
kompetentsiyalarini rivojlanishi alohida ahamiyatga ega, chunki tafakkurning 
rivojlanishi va vizual-majoziy va fazoviy tafakkur inson aql-idroki bilan 
chambarchas bog‘liqdir 
Talabalarning mustaqil ish shakllari xilma-xildir. "Muhandislik grafikasi" 
fanini o‘rganish talabalarning ikki turdagi mustaqil ishlaridan foydalanishni o‘z 
ichiga oladi.
* Talabaning auditoriyadagi mustaqil ishlari (laboratoriya ishi, 
ma’lumotnoma adabiyotlar bilan ishlash); 
* Talabaning auditoriyadan tashqari mustaqil ishlari (uy vazifasi - 
hisoblash va grafik ishlarni tayyorlash, reyting nazorati va imtihonga 
tayyorgarlik). 
Bundan tashqari, TMI o‘qituvchi rahbarligida talabaning mustaqil 
ishining (O‘RTMI) ma’lum soatlarini, ya’ni konsalting soatlarini o‘z ichiga 
oladi.
Tajriba shuni ko‘rsatadiki, TMI keng qamrovli murakkab jarayon 
hisoblanib, uni ratsional tashkil etish zamonaviy talaba uchun juda og‘ir 
kechadi. Endigina maktab sharoitida, maktab o‘qituvchisining kundalik 
nazoratida o‘qishni odat qilgan o‘quvchi uchun talabalik sharoitiga adaptatsiya 
qilish murakkab psixologik jarayondir.
Talabalarning mustaqil ishi bo‘lajak mutaxassis shaxsini shakllantirishga 
muhim ta’sir ko‘rsatishi kerak, u talaba tomonidan mustaqil ravishda 

Современные решения проблем системы высшего, среднего образования и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
294
rejalashtiriladi. Har bir talaba o‘z ish tartibi va har bir fan bo‘yicha ta’lim 
mazmunini o‘zlashtirish uchun sarflanadigan mehnat va vaqt o‘lchovini o‘zi 
mustaqil belgilaydi. Auditoriyadan tashqari ishlarni o‘zining tayyorgarligi, vaqti 
va boshqa sharoitlariga qarab shaxsiy individual reja asosida bajaradi. 
 
TMI ni ratsional tashkil etishda o‘qituvchining roli, talabaga to‘g‘ri 
maslahat berish, uni yo‘naltirish yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqildi. Unda 
talabaning fan bo‘yicha tayyorgarlik darajasi, psixologik sifatlari, yosh 
xususiyatlari, atrofdagilar bilan muloqotga kirish imkoniyatlari va shu kabi bir 
qator faktorlar o‘rganildi.
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. Metodicheskie rekomendatsii po vыpolneniyu samostoyatelnoy rabotы. 
// A.A. Dokukina. Moskva, 2012. 25 str. 

Download 6,64 Mb.