Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 г

Raqamli iqtisodiyotning jamiyatni rivojlanishidagi dolzarb muammolari 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
334
RAQAMLI IQTISODIYOTNING BUGUNGI RIVOJINING MUAMMO 
VA YECHIMLARI 
Murodullayeva Rayhona Abdurahmon qizi
Shamamatova Sayyora Jo’raboy qizi
Sobirova Kamola Abduvohid qizi
Akbarova Mohigul Asrorjon qizi
Muxammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg‘ona filiali talabasi 
Hozirgi davrda raqamli iqtisodiyot va u bilan bog’liq bo’lgan bir qancha 
samarador texnologiyalar hayotimizga shiddat bilan kirib kelmoqda. Huddi 
shuning uchun ham davlat va jamiyat taraqqiyotini yanada jadallashtirish 
maqsadida respublikamiz rahbariyati bir qancha muhim qarorlarni qabul qildi. 
Masalan, O’zbekiston Respublikasi prezidenti 2018 yil 28 dekabrdagi 2019 yil 
uchun eng muhim ustivor vazifalar haqidagi Oliy Majlisga Muroja’atnomasida 
ham mamlakatimizda raqamli iqtisodning rivojlanishi bo’yicha quyidagilarni 
aytib o’tdi: “Iqtisodiyotning barcha sohalarini raqamli texnologiyalar asosida 
yangilanishini ko’zda tutadigan “Raqamli iqtisodiyot milliy kontseptsitasi”ni 
ishlab chiqishimiz kerak. Shu asosda “Raqamli O’zbekiston-2030” dasturini 
hayotga tadbiq etishimiz zarur. Raqamli iqtisodiyot yalpi ichki mahsulotni 
kamida 30 foizga o’stirish, korruptsiyani keskin kamaytirish imkonini beradi. 
Nufuzli halqaro tashkilotlar o’tkazgan tahlillar ham buni tasdiqlamoqda.Shuning 
uchun Hukumatga ikki oy muddatda raqamli iqtisodiyotga o’tish bo’yicha “yo’l 
haritasi” ni ishlab chiqish topshiriladi. Bu borada axborot havfsizligini 
ta’minlashga alohida e’tibor qaratish zarur. Shuning uchun ham uni qanday 
rivojlantirish masalalari jamiyat va halq oldida ko’ndalang bo’lib turibdi. Ushbu 
maqolada O’zbekiston Respublikasida raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish 
strategiyasining ba’zi bir yo’nalishlari mualliflar nuqtai-nazaridan muhokama 
qilinadi. 
Hozirgi vaqtda jahondagi bir qancha rivojlangan mamlakatlar (AQSH, 
Xitoy, Yaponiya, Yevropa Ittifoqi mamlakatlari, Rossiya va boshqalar), jahon 
iqtisodiyotida ro’y berishi boshlangan o’zgarishlarni hisobga olgan holda, 

Актуальные проблемы цифровой экономики в развитии общества 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
335
iqtisodiyotning ko’pchilik tarmoqlarini raqamlashtirish bo’yicha jadal harakatni 
boshlamoqdalar. Lekin, bu ma’lumotlarni nazarda tutgan holda shuni qayd 
etishga majburmizki, bironta, jumladan, yetakchi mamlakatlarda ham raqamli 
iqtisodiyot o’zi nima ekanligi va u kelajakda qanday oqibatlarga olib kelishi 
mumkinligi haqida to’laqonli falsafiy tushunish yo’q. Ko’rinib turibdiki, raqamli 
iqtisodiyot deganda, ko’plab mamlakatlar iqtisodiy munosabatlar va 
boshqaruvning 
yangi shakllarni 
emas, balki, iste’molchilar 
bilan 
kommunikatsiya qilish va to’lovlarning yangi elektron raqamli shakllarini 
tushunadi, holos. Aftidan, ko’pchilik mamlakatlar raqamli iqtisodiyotni ongli 
ravishda 
tashkil 
etmaydilar, 
balki 
mavjud 
iqtisodiy 
munosabatlarni 
raqamlashtirish jarayoni bilan shug’ullanadi, xolos. Iqtisodiyotni raqamlashtirish 
jarayonining ba’zi yetakchi mamlakatlari esa qarama-qarshi yondashuvlar tanlab 
olishgan. Masalan, AQSH bozor yo’nalishini, Xitoy esa rejali iqtisodiyotni 
tanlab olgan. Qolgan mamlakatlar ma’lum bir oraliq variantlarga rioya qilishadi. 
Shuni alohida aytib o’tishni kerakki, xuddi Xitoy kabi, AQSH dasturi nuqtai-
nazaridan ham iqtisodiyotni raqamlashtirish jarayonida biz globallashuvning 
yangi bosqichini ko’ramiz. Dunyodagi eng kuchli ikkita iqtisodiyot sifatida 
AQSH va Xitoy uchun globallashuv foydali, chunki iqtisodiy jihatdan kuchliroq 
bo’lgan o’yinchi doimo o’z ustunligini namoyish etish imkoniyatiga ega bo’ladi. 
Agar bu sohadagi AQSH ning ko’rib chiqadigan bo’lsak, raqamli iqtisodiyotni 
tashkil qilish jarayonini to’rt asosiy blokka ajratish mumkinligi ma’lum bo’lib 
qoladi: 
1.Raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish uchun kerakli bo’lgan shart-
sharoitlarini yaratish (ya’ni, tegishlinormativ-huquqiybaza tashkil qilish); 
2.Raqamli transformatsiya qilinishga eng tayyor bo’lgan iqtisodiyot 
sub’ektlarida raqamli iqtisodiyot platformalarining vujudga kelishi va global 
miqyosda ishga tushushi; 
3.Raqamli iqtisodiyot platformalarning o’zaro raqobat kurashi va ularning 
astasekinlik bilanintegratsiyalashuvi amalga oshishi; 

Raqamli iqtisodiyotning jamiyatni rivojlanishidagi dolzarb muammolari 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
336
4.Raqamli iqtisodiyot sohasidagi eng perspektiv yechimlarni butun 
iqtisodiyotga joriy qilish. Biz ham mamlakatimizda raqamli iqtisodiyotni 
rivojlantirishning AQSH va Xitoy mamlakatlarida sinovdan o’tgan huddi 
shunday strategiyasini tanlaganimiz maqsadga muvofiq bo’lar edi. 
Raqamli iqtisodning yana boshqa bir hizmatlari, shu jumladan, big data, 
sun‟iy intellect, mashina vositasida ta‟lim berish, kraudsorsing, kraudfunding, 
blokcheyn va bulutli texnologiyalar ham kelajak iqtisodiyotida va korporativ 
boshqaruvda hal qiluvchi ahamiyat kasb etishini hayotning rivojlanish 
tendentsiyalari yaqqol ko‟rsatib turibdi.
 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 28 dekabrdagi 
2019 yil uchun eng muhim ustivor vazifalar haqidagi Oliy Majlisga 
Muroja’atnomasi. 
2. Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 31-avgustdagi “O‘zbekiston 
Respublikasida raqamli iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va joriy 
etishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori.
3.Gulyamov.S.S. va boshqalar.Raqamli iqtisodiyotda blokcheyn 
texnologiyalari. Т.: “Iqtisod Molia” nashriyoti, 2019. 396 bet. 

Download 6,64 Mb.