Bu kuch ta'sirida burama mayatnik (qora plastinka) majburiy
tebranishlar qiladi. Kuzatishlarning ko'rsatishicha,
burama mayatnik
plastinkasi bilan yordamchi plastinkaning tebranishlari fazalari bo'yicha
bir-biriga to'g'ri kelmaydi. Oq plastinka majbur etuvchi, qora
plastinka esa majburiy tebranishlar qiladi. Tajribaning ko'rsatishicha,
majburiy tebranishlar fazasi majbur etuvchi tebranishlar fazasiga to'g'ri
kelmaydi.
Majbur etuvchi kuch tebranishlari va majburiy tebranishlar tezligi
orasidagi
fazalar farqini
𝜑
bilan belgilab,
𝜗 = 𝜗
𝑚
𝑠𝑖𝑛(𝜔𝑡 + 𝜑)
munosabatni yozish mumkin.
Tebranish konturidagi tokning majburiy tebranishlari fazasi bilan
majbur etuvchi kuchlanish tebranishlari fazasi orasidagi bog'lanishni
aniqlaylik. Buning uchun 35
-a
rasmda tasvirlangan tajribani tahlil qilamiz.
Ossillografning o'ng tomonidagi kirish
klemmalariga majbur etuvchi
kuchlanish generatoridan, chapki klemmalarga esa tebranish konturi
rezistoridan kuchlanish berilgan. Bu kuchlanish
tok kuchiga proporsional
(
и = iR),
binobarin, ikkinchi ossillogramma — konturdagi tok kuchining
ossilogrammasi.
Bu ossilogrammalarni o'rganish shuni ko'rsatadiki, ular fazalari bo'yicha
siljigan (2.13-b rasm). Demak,
•
