187
Bosh suv olish inshootlari sug‘orish manbalaridan suv olish va uni magistral
kanallarga yetkazib berishga mo‘ljallangan.
To‘siqli konstruksiyalari asosiy kanallarga berilgan aniqlik bilan buyruq berish
va suv yetkazib berish uchun zarur bo‘lgan kanal bo‘linmalarida zarur sathini saqlab
turish uchun mo‘ljallangan.
Suv ajratish inshootlari ularga berilgan suvni taqsimlangan nisbatlarda ajratadi
va uni bir necha kanallarga yo‘naltiradi.
Suvni tashlash tuzilmalari ortiqcha suvni tashlab, kanallarning avariya
holatlarida toshib ketishining oldini oladi; ular sug‘orish tarmog‘ini butunlay
bo‘shatish uchun ham ishlatiladi.
3.4-rasmda gidromelioratsiya tizimida qo‘llaniladigan chuqur zatvorlarning
sxemasi, 3.5-rasmda yuzali zatvor sxemalari keltirilgan.
3.4-rasm. Chuqur zatvorlar sxemalari: a - tekis; b - zadvijka klapan; v -
segmiyentli; g - silindrsimon; d - drosselli; e - sharsimon; j - ignasimon; z -
konussimon.
