229
uchun xizmat qiladi. Unda dispetcher ishini engillashtiruvchi
eng qulay sharoit
yaratuvchi ko‘rsatuvchi qurilmalarning old qismlarini, yozuvlarning o‘lchami va
rangini, DP xonasining rangini, uning yoritish qurilmalarini
oqilona joylashtirish
bo‘yicha qator amaliy tavsiyalar belgilangan.
Asosiy tavsiyalarga quyidagilar kiradi.
1. Dispetcher va nazorat uskunalari joylashgan binolarining hajmi juda kichik
bo‘lmasligi kerak, chunki kichk xonada odam tezroq charchaydi.
2. Eng muhim ko‘rsatgichlarga ega bo‘lgan ko‘rsatgich qurilmalari panelning
o‘rta qismida ko‘z oldida joylashgan bo‘lishi kerak.
3. Boshqaruv va ularning tegishli monitoring uskunalar iloji boricha yaqin
bo‘lishi kerak.
4. Uchburchak va to‘rtburchak bo‘lgan inson ko‘zi ko‘pburchak va doiralarga
ko‘ra yaxshiroq idrok etadi; egri chiziqlarga ko‘ra to‘g‘ri chiziqlar yaxshiroq ko‘rinadi;
eng yaxshi ko‘rinishli ob’ektlar qizil rangli bo‘ladi, keyin yashil, sariq va ko‘k;
signal
chiroq tomonidan chiqadigan nurlar xona yerug‘ligidan 2 marta ko‘proq bo‘lishi kerak;
ularni o‘qiyotganda raqamlari va harflar bir yorqin xonada qo‘llanilishi kerak - sariq
yoki oq fonda qora rangli, bir oq rang yuzasi bilan, qorong‘i xonada; raqamlar orasidagi
masofa ularning balandligining yarmidan oshmasligi kerak; raqamlar 3: 2 balandlikdan
kenglik nisbatiga ega bo‘lishi kerak, to‘rtburchaklar raqamlar yumaloq bo‘lganlarga
qaraganda kamroq o‘qish xatolarini beradi.
5. Raqamlarning ko‘z bila orasidagi masofa raqam dan dispatcher bilan,
quyidagi yo‘nalishlari tavsiya yetiladi, mm: 7 bo‘lsa, uzoqlashish 1 m, 13-2, 20- 3, 25-
4, 30-5, 35- 6, 40- 7 m.
6. Signallarni dispetcher diqqatiga yonib o‘chadigan tegishli signal chiroqlar
bilan jalb qilinishi mumkin (enib-o‘chishi optimal chastota 8...9 Gts);
Avariya holatiga mos keladigan sxemaning faqat
shu qismini yeritish kerak
bo‘ladi; orqa yoritgichni faqat dispetcher e’tibor berishi kerak bo‘lgan qurilmalarga
o‘rnatish; ovozni berish (ovoz darajasi 120 Db dan oshmasligi kerak ).
