Mexanizasiyalash muhandislar instituti milliy tadqiqot universiteti




Download 7,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/177
Sana18.09.2024
Hajmi7,42 Mb.
#271609
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   177
Bog'liq
hxdyWc64rxc4ylSk9H8CT0vh6AhFuTBsvP6yTtUW

§ 5.6. Elektrodinamik relesi 
Elektrodinamik 
relening ishlash prinsipi ikkita g‘altakning tok bilan o‘zaro 
ta’siriga asoslangan bo‘lib, ularning biri harakatchan, ikkinchisi esa qo‘zg‘almas 
hisoblanadi. Elektrodinamik rele magnitoelektrik reledan farq qilib, ishchi 
bo‘shliqdagi induksiya doimiy magnit bilan emas, balki o‘zakdagi qo‘zg‘almas g‘altak, 
ya’ni elektromagnit usul bilan yaratiladi. Elektrodinamik rele elektromagnit rele bilan 
farq qilib, tortish kuchi po‘lat yakorga emas, balki harakatchan prujinaga ta’sir qiladi. 
5.4 – rasm. Elektromagnit relesini sxemasi va umumiy ko‘rinishi 
Elektrodinamik rele qurilmasi 5.4-rasmda ko‘rsatilgan. 2. Magnit o‘zak 3 ga 
qo‘zg‘almas prujina 2 o‘rnatilgan bo‘lib, u tok I
2
bilan harakatlanadi. Magnit elektron 
qutb uchlari orasida silindrik po‘lat o‘zak 4 bo‘ladi. Qutb uchlari va o‘zak orasidagi 
halqasimon bo‘shliqda yagona radial yo‘naltirilgan magnit maydon yaratiladi. 
Bo‘shliqda ingichka sim o‘ramli engil alyuminiy ramka 1 joylashtirilgan bo‘lib, unga 
qutb uchlari o‘qi bo‘ylab ramka 1 tekisligini o‘rnatishga intiluvchi qarshi moment hosil 
qiluvchi spiral bo’laklar orqali tok I
1
beriladi. 


71 
O’ramlar 1 ramkaga boshqaruv toki I

berilganda u orolik bo‘shiklar qutb 
ulanish va o‘zak orasida aylanish sodir etadi. Ramkaga qattiq o‘rnatilgan, 
harakatlanuvchi kontakt 5 esa 6 va 7 kontaktlaridan biri bilan yopiladi. 
Elektrodinamik rele ramkasi o‘tkazgichlariga hamda magnitoelektrik rele uchun 
ta’sir etuvchi kuch Amper qonuni bilan aniqlanadi. Biroq bu tenglamalardagi 
induksiya o‘zgarmas emas, balki I
2
tok bilan g‘altak 2 tomonidan yaratilgan 
magnitlovchi kuch bilan aniqlanadi: 
𝐵 = 𝐼
2
∙ 𝑊
2
/(𝑅
𝑀
∙ 𝑆
𝛿
)
(4.4) 
Bu erda R

- qo‘zg‘alish magnit oqimi yo‘lidagi magnit qarshiligi; 
𝑆
𝛿
-ishchi havo bo‘shliqining ko‘ndalang kesim maydoni. 
Olingan natijani (4) ni aylanish momenti tenglamasiga qo‘yib va o‘zgarmas 
koyeffitsiyent K jihatidan ifodalab barcha noma’lum bo‘lgan relening o‘zgarmas 
konstruktiv va o‘rama ma’lumotlarining kombinatsiyasi uchun, elektrodinamik 
relening momenti uchun tenglamani olamiz:
𝑀
𝑎𝑦𝑙
= 𝐾 ∙ 𝐼
1
∙ 𝐼
2
.
(4.5) 
(4.5) dan ko‘rinib turibdiki, ramkaning aylanish yo‘nalishi ikkala reledagi 
o‘ramlarga va toklarning yo‘nalishiga bog‘liq, ya’ni bir xil

Download 7,42 Mb.
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   177




Download 7,42 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Mexanizasiyalash muhandislar instituti milliy tadqiqot universiteti

Download 7,42 Mb.
Pdf ko'rish