76
relelar turli texnologik jarayonlarni kuzatish va nazorat qilish, kichik va o‘rta
avtomatlashtirish muammolarini hal qilish uchun mo‘ljallangan. Dasturli relelar juda
keng doiradagi vazifalarni qamrab olish imkonini beradi.
Zamonaviy prgrammalashtrilgan elektron relelari ko‘plab Xorijiy davlat
kompaniyalari tomonidan ishlab chiqarilmoqda, jumladan Moeller kompaniyasi
tomonidan hozirda EASY500, EASY700, EASY800 rusumli prgrammalashtirilgan
relelar mavjud. Bu programmali relelar -texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va
boshqarishning zamonaviy muammolarini echishga qodir bo‘lgan kichik o‘lchamli
boshqaruv qurilmalaridir.
"Oson" programmalashtirilgan relelardan foydalanib, kuchlanish relelari, AVR
mikrosxemalari, elektr avtomatika qurilmalari hamda energiyani tejash sxemalarini
amalga oshirish mumkin. Bu relelar rele-kontakt sxemalarni kerakli nazorat
qonunlarini amalga oshiruvchi dasturlar bilan almashtirish imkonini beradi.
Diskret boshqarish qurilmalarini elektr relelarida va kontaksiz mantiq
elementlarida amalga oshirish mumkin. Dasturli elektron relelar rele va kontaksiz logik
elementlar asosida qurilgan an’anaviy elektroavtomatika qurilmalarini almashtirish
uchun mo‘ljallangan. Alohida loyihalar bo‘yicha ishlab chiqilgan va ishlab chiqarilgan
maxsus qurilmalardan farqli o‘laroq, dasturlashtirilgan relelar universaldir. Ular
kompyuter texnologiyasini birlashtirish, releli kontaksiz avtomatlashtirish va
texnologik jihozlarni siklik dasturiy nazorat qilish yo‘li bilan yaratiladi.
Dasturli relelarda boshqarish sikli bosqichlarini ishlash ketma-ketligini aniqlash
uchun kirish signallari navbat bilan so‘riladi. So‘ngra belgilangan dasturga muvofiq
tegishli chiqimlarda signallar hosil qilinadi va ular uchun kirimlarda ularni
aktivlashtirish uchun zarur mantiqiy shartlar hosil qilingan ijro qurilmalari yoqiladi.
Dasturli relelar-nazorat minikompyuterlarining maxsus turi bo‘lib, uni ketma-
ket
