Invertor quyosh panellarini tarmoq bilan bog‘lash uchun xizmat qiladi.
Shuningdek, AS-panellar ham mavjud bo‘lib, ularning orqa tomoniga invertor
o‘rnatilgan bo‘ladi.
Ortiqcha elektr energiyasi elektr tarmog‘iga uzatilishi mumkin. Agar quyosh
elektr ta’minoti uchun maxsus kuchaytirilgan tariflar foydalanilsa unda 2 ta elektr
hisoblagichi, biri generatsiya uchun, keyingisi iste’mol uchun o‘rnatiladi.
Bunda quyosh panellari tomonidan ishlab chiqilgan elektr energiyasi tarmoqqa
yuqori tarif bo‘yicha sotiladi, uyning elektr energiyasiga bo‘lgan ehtiyoji tarmoqdan
odatiy narx bo‘yicha olinadi. Shunday qilib, nafaqat elektr energiyaga bo‘lgan yil
davomidagi nol chiqimlarni, balki yil ichida nol iste’molni ham (yozda ortiqcha
energiya tarmoqqa jo‘natiladi, qish oyida esa kun bulut vaqtlarida uy asosan tarmoq
orqali oziqlanadi.)
146
6.3-rasm. Tarmoq bilan bog‘langan quyosh fotoelektrik tizimi,
1 – quyosh paneli; 2 – invertor; 3 – tarmoq; 4 – yuklama
Quyosh fotoelektrik stansiyali zaxira elektr ta’minot tizimlari
Elektr iste’molchi ob’yektlar markazlashtirilgan elektr ta’minot tarmoqlariga
ulangan bo‘lsada ushbu bog‘lanish ishonchli bo‘lmasa, bunday holatlarda rezerv
quyosh tizimlaridan foydalaniladi. Tarmoqda kuchlanish bo‘lmagan vaqtlarda ham
mavsumiy vaqtlarda elektr ta’minot uchun rezerv tizimlar qo‘llaniladi. Kichik rezerv
quyosh tizimlari aloqa vositalari, kompyuterlar (telefon, radio, faks va hakozo) elektr
ta’minoti uchun foydalaniladi. Yirik quyosh rezerv tizimlari tarmoqda uzulishlar
bo‘lgan vaqtlarda muzlatgichlarni ham energiya bilan ta’minlash mumkin.
Yuklanmani zaruriy oziqlantirish uchun, ayniqsa tez-tez tarmoqda uzulishlar bo‘lgan
vaqtda fotoelektrik tizim katta quvvatga ega bo‘lishi zarur.
Agar tarmoq mavjud bo‘lsa, tizim odatdagidek u bilan bog‘langan holda ishlaydi.
Tizim quyosh paneli, kontroller, akkumulyator batareyasi, kabellar, invertor,
yuklama va tayanch strukturadan iborat (6.4-rasm).
147
6.4-rasm. Quyosh fotoelektrik qurilmali zaxira elektr ta’minot tizimi,
1 – quyosh paneli; 2 – invertor; 3 – AB; 4 – tarmoq; 5 – yuklama
|
