Mavzuga oid savollar. 4.1.1. Lazerli skanerlar yordamida qanday ishlar amalga oshiriladi?
4.1.2. Lazerli skanerlarlash ishlari qanday avzalliklarga ega?
4.1.3. Lazerli skanerlar qaysi sohalarda qo‘llaniladi?
4.2. Yer lazerli skanerini ishlash prinsipi Yerdan lazerli skanerlash sistemasi Yerusti lazerli skaneri va maxsus dastur
bilan ta’minlangan dalada ishlatiladigan shaxsiy kompyuterdan tashkil topgan.
Yerusti lazerli skaneri yuqori chastotada ishlashga moslashtirilgan lazer
dalnomeri va lazer nurlarini razvyortkalash (yoyish) blokidan iborat (6.1-rasm).
Yerusti lazerli skanerilarning lazer dalnomerlari impulsli va fazoviy
akslantiruvchisiz masofa o‘lchashga va to‘g‘ridan-to‘g‘ri burchak kesishishtirish
usullariga asoslangan.
Yerusti lazerli skanerilarni razvyortkalovchi bloki sifatida servo
(yordamchi) uzatgich va poligonal ko‘zgu, yoki prizma ishlaydi. Servo uzatgich
nurni gorizontal tekislikda belgilangan kattalikka og‘diradi, bunda skanerni
golovka (kalak) deb ataluvchi yuqori qismi to‘liq buriladi. Ko‘zgularni tebranishi
yoki aylanishi hisobiga vertikal tekislikda yoyilishi amalga oshadi.
Skanerlash jarayonida lazer nurini yo‘nalishi va ob’ektgacha bo‘lgan
masofa fiksatsiyalanadi. Yerusti lazerli skaneri natijasi bu rastrli tasvir bo‘lib,
ularni piksellarini qiymati quyidagi komponentli vektorlardan tashkil topadi:
o‘lchangan masofalar, akslangan signallarni intensivligi va nuqtalarni real rangini
tasvirlovchi RGB tashkil etuvchisi (4.2.1-rasm).
- 170 -
O‘lchangan vertikal v gorizontal burchaklar hosil bo‘lgan rastrni har bir
elementi (pikseli) xolatini (qatorlar va ustunlarni ) aks ettiradi. Ko‘pchilik Yerusti
lazerli skaneri modellarida har bir nuqtani real rangi nmetrik raqami kameralar
yordamida hosil qilinadi.
